Astrid Wisman: 'We willen de mensen thuis het maximale laten zien'

Nederland is van oudsher een traditioneel schaatsland. Wat maakt deze sport volgens jou zo mooi?
"Ten eerste omdat het een volkssport is waar heel veel mensen een bepaalde binding mee hebben. Ik kom zelf uit Friesland, dus het schaatsen is mij met de paplepel ingegoten. Nederland kent veel schaatsliefhebbers en voor mij is het leuk om te weten dat de mensen er thuis heel erg van genieten. Natuurlijk zijn er ook mensen die zeggen: 'Schaatsen? Dat is saai, dat zijn alleen maar dezelfde rondjes!' Maar op het moment dat je je erin verdiept, zie je opeens dat er veel meer bij komt kijken."

Kun je vertellen wat je precies doet tijdens een wedstrijd?
"Ik zit achter een wand met misschien wel 60 verschillende tv-schermen en kies dan de beelden uit die ik op televisie wil hebben. Ik druk zelf geen knoppen in, want dat doet de schakeltechnicus die naast me zit. Stel dat ik camera 19 in beeld wil hebben, zeg ik: attentie voor camera 19 en dan moet de schakeltechnicus zorgen dat hij nummer 19 zo snel mogelijk indrukt. Als er iets gebeurt wat we niet kunnen zien aankomen (denk aan een valpartij), zeg ik geen 'attentie', maar roep ik direct het getal."

Kun je een recent voorbeeld geven van een moment waar de televisiekijkers jouw 'hand' hebben kunnen zien? 
"Een mooi voorbeeld was de 3 kilometerrit van Irene Schouten tegen Natalia Voronina tijdens het EK Allround. Schouten lag meteen al heel ver achter, maar ik zag aan haar rondetijden dat ze aan het versnellen was, waarna ik mijn cameramensen aanstuurde dat ze Irene moesten gaan volgen. Ik ben heel snel de race gaan regisseren zodat de kijkers thuis in de gaten kregen dat Schouten zomaar eens kon winnen. Dat soort dingen zie je in het buitenland nooit gebeuren, daar laten ze zich volledig overvallen door het feit dat er in de laatste ronde ineens iemand aan komt zetten. Ik vind het juist leuk om zulke verhalen te maken."

Hoe weet je die verhalen te vinden?
"Dat heeft met een goede voorbereiding te maken plus het feit dat je de sport moet kennen. Ik loop al vrij lang mee, dus dan weet je dat ze in het voorseizoen al een aantal wedstrijden hebben gereden. We hebben een appgroep met onze commentatoren die ons overal van op de hoogte houden. Verder lees ik interviews op schaatsen.nl, in de kranten en bekijk ik de items van verslaggever Bert Maalderink terug. Het is een continue voorbereiding, je bent er altijd mee bezig. Op de insta-stories van de sporters hou ik in de gaten met wie ze omgaan, wie hun ouders zijn en wie hun vriend of vriendin is. Normaal gesproken zitten zij op de tribune en laat ik daar shots van zien, maar dat zit er nu helaas niet in."

Vanwege de coronapandemie mogen er deze winter geen toeschouwers in Thialf komen. Hoe zorgen jullie ervoor dat de wedstrijden toch nog spannend in beeld worden gebracht?
"Ik probeer heel erg af te wisselen tussen close-ups en daar de juiste verhoudingen in te vinden. Omdat er nauwelijks mensen op het middenterrein mogen komen, hebben we een bestuurbaar karretje (de Agito) waarmee we de sporters van dichtbij kunnen volgen. Ook hebben we sinds dit seizoen de beschikking over een flyline die over de baan vliegt en shots kan maken van het hele stadion. Zo'n camera kost heel veel geld, maar we willen de mensen thuis het maximale laten zien!"

Zijn er nog andere dingen waar we op moeten letten?
"Afgelopen weekend hebben we voor het eerst iets nieuws gedaan. Normaal gesproken is er één plek waar we de interviews mogen opnemen, maar we hebben nu een bepaalde techniek ontwikkeld dat we met behulp van ons agitowagentje interviews kunnen opnemen. Op het moment dat iemand niet op tijd bij onze camera kan zijn, kunnen we overal langs de ijsbaan de sporter interviewen. De geïnterviewde krijgt de interviewer dan op een geprojecteerd scherm op de Agito te zien en te horen en praat vervolgens terug tegen de robotcamera."

Vergeleken met andere jaren laten jullie nu dus veel meer zien?
"Ik ben me er extra van bewust dat er geen mensen in het stadion zitten, dus ik zie het als mijn taak om het schaatsen zo goed mogelijk in beeld te brengen. We zetten heel veel camera's in, zodat de mensen thuis kunnen genieten van de sport en helemaal niks hoeven te missen. Normaal gesproken hebben we bij een World Cup zeven camera's, maar nu hebben we er een aantal extra."

Nederland heeft dit seizoen alle internationale wedstrijden toegewezen gekregen. Hoe is het voor jou om elke week een wedstrijd te regisseren?
"Daar ben ik alleen maar heel dankbaar voor. De World Cups en de WK Afstanden zouden hier normaal gesproken niet hebben plaatsgevonden, dus dat we die in de schoot geworpen hebben gekregen, vind ik alleen maar mooi. Wij zijn geluksvogels dat we dit werk 'gewoon' kunnen uitvoeren en deze wedstrijden in het stadion kunnen bekijken."

Zit er een verschil tussen de nationale en internationale wedstrijden?
"Natuurlijk is het leuk als de buitenlanders er weer zijn, dat geeft een extra dimensie omdat je weet dat ze van ver gekomen zijn. Maar aan de andere kant vind ik een NK ook superleuk om te doen, zeker als er weer nieuwe, jonge mensen komen opzetten."

Voor de sporters geldt het WK als hoogtepunt van het seizoen, geldt dat voor jou ook?
"Absoluut! Als regisseur wil je natuurlijk elke keer het maximale eruit halen, maar op de één of andere manier is een WK toch nog wat groter. We hebben meer camera's, meer superslowmo's en meer materiaal ter beschikking en daarnaast weet je dat het in heel veel andere landen wordt bekeken. Ik word daar niet zenuwachtig van, ben er alleen maar trots op."

Wanneer stap je met een tevreden gevoel de auto in terug naar huis?
"Als ik het idee heb dat iedereen plezier heeft gehad en dat we mooie sport hebben gezien. Wij proberen altijd zoveel mogelijk krentjes in de pap, zo noemen wij alle kleine details, op televisie te laten zien. Als we dan ook alle goede slowmotion beelden, valpartijen, records en leuke, nieuwe winnaars in beeld hebben gebracht, ga ik zeker met een plezierig gevoel naar huis!"

Welke beelden zijn jou het meest bijgebleven?
"Iedereen kan zich de beelden van Gerard van Velde nog wel voor de geest halen tijdens de Olympische Spelen van Salt Lake City. Ik was toen nog heel jong, maar het schaatsen begon te evalueren en we (Wisman deed met haar Nederlandse camerateam de World-feed regie voor het IOC/OBS, red.) konden ineens meerdere shots op het middenterrein laten zien. De foute wissel van Sven Kramer tijdens de Spelen van Vancouver was natuurlijk een drama, maar die beelden gingen de hele wereld over. In Sotsji hadden we de spannende ontknoping op de 500 meter tussen Jan Smeekens en Michel Mulder. Als je dan op het juiste moment Smeekens in beeld houdt die denkt dat hij gewonnen heeft en daarna toch weer niet... Dat zijn prachtige beelden."

Staat er, op het gebied van regisseren, nog iets op je wensenlijstje?
"Ik wil altijd blijven vernieuwen, zo proberen we elke keer weer nieuwe gadgets (bijvoorbeeld een pyloncamera) in het schaatsen te introduceren. Ik heb er wel eens over nagedacht om bij de finishlijn een cameraatje in het ijs te bouwen of een cameraatje in de schoen van de schaatser te plaatsen, zodat je tijdens de race met ze mee kan rijden. Net als bij de Formule 1, waar ze met van die onboard camera's werken, dat lijkt mij ook ontzettend gaaf!"

Zijn er nog evenementen waar je heel graag bij wil zijn?
"Ik ben superblij met wat ik mag doen en heb mogen doen. De twee Olympische Spelen die ik heb mogen regisseren als World-feed regisseur - met 31 camera's - waren echt een hoogtepunt. Ik heb in Sotsji en Vancouver mogen ervaren hoe het is om zo'n mega evenement te doen, dat waren ook nog eens hoogtepunten qua sportprestaties. Ik hoop dat er ooit weer een kans komt om de Spelen te mogen regisseren, al zal ik daar nog even op moeten wachten. Voor de Spelen in Beijing hebben ze namelijk al Aziatische regisseurs gekozen."

Alles lezen over de schaatsbubbel? Klik hier!