Voor sportarts Mirjam Steunebrink, die menig schaatser en atleet behandelt en daarnaast één van de KNSB-artsen is, is het in eerste instantie zaak om zo snel mogelijk een goede diagnose te stellen. "Zodra je weet wat er aan de hand is, kun je beginnen met het organiseren van de behandeling. Hoe eerder je daarmee start, hoe beter."
"Vaak is wel een verwijzing van de huisarts nodig, maar veel schaatsers komen inmiddels meteen naar mij. Hun meest voorkomen blessures zijn die aan de rug, lies, enkels en knieën. De lies is een gevoelig gebied voor schaatsers, vooral door de start, want er zit zoveel kracht in de eerste afzet. Hoe de lies dat opvangt, hangt ook van de kwaliteit van het ijs af: hoe zachter het ijs, hoe zwaarder de start als belasting voor de lies. Hier ligt dus ook voor ijsmeesters een schone taak", aldus Steunebrink.
De rug van een schaatser heeft alles met balans te maken en doordat er altijd linksom wordt geschaatst kan er disbalans ontstaan in die rug. Een goede schaatshouding is daarvoor erg belangrijk en ook het 'onderhoud' van de spieren, dat wil zeggen: krachttraining. "Anders kunnen je tussenwervelschijven in de verdrukking komen. Die houding is van jongs af aan al te trainen en ook een goede lenigheid helpt om blessures te voorkomen", vertelt Steunebrink.
"Maar volgens mij wordt er al steeds gerichter getraind, ook met de jongste jeugd. Dat is prima, want voorkomen is beter dan genezen. Ook voor de voeten. Die staan op zulke dunne ijzers dat je sterke voetgewelven nodig hebt. Dat is te trainen door gerichte oefeningen op blote voeten."
Cooling down
En hoewel Steunebrink veel toppers onder haar cliënten heeft, is het aantal recreanten met een blessure vele malen groter. "Zij hebben juist aandacht nodig, omdat die groep zo groot is. Aan de profs ben ik de meeste tijd kwijt, maar zij komen wel meteen met specifieke vragen. De recreant komt vaak pas na een omweg bij mij. Voor hen is dan ook niet alleen de warming-up maar zeker ook de cooling-down na afloop, die vaak wordt vergeten, heel belangrijk. Dat zorgt voor een betere doorbloeding van de spieren, die daardoor ook de afvalstoffen beter kunnen afvoeren. Dat helpt blessures voorkomen."
Wie een beroep op de sportarts doet, wil daarna natuurlijk zo snel mogelijk terug op het ijs. "Dat is logisch, maar ik zou hen toch, hoe moeilijk dat ook is, willen aanraden om vooral niets te forceren. Je weet op een gegeven moment wat je 'zwakke plek' is, houdt daar rekening mee en negeer pijntjes niet. Ook niet als je denkt: dat gaat zo wel weer over. Luister goed naar je lichaam, zeker na een blessure en neem de tijd om je krachten weer op te bouwen. Aarzel ook niet een sportarts om advies te vragen, daar zijn we voor. En… focus op preventie zodat het je niet nog een gebeurt."
Tips van Zilveren Kruis
Ziektekostenverzekeraar Zilveren Kruis is nauw bij het schaatsen in Nederland betrokken en heeft nog een paar nuttige tips:
• Een sterke basisconditie kan helpen overbelastingblessures te voorkomen. Bedenk dat de sportarts en alle aanvullende diagnostiek zoals röntgenfoto's onder je Wettelijk Eigen Risico vallen. Een ondersteunend fitness programma kan zorgkosten helpen voorkomen.
• In het topschaatsen zijn snijvaste pakken of snijvaste onderdelen van het pak inmiddels verplicht. Ze hebben al heel wat snij-ongelukken voorkomen. De helm is inmiddels verplicht voor de teamsprint, bij het skiën is het dragen van een helm al langer de nieuwe norm. Misschien ook een idee voor jou op het ijs?
• Schaatsers fietsen ook veel in de zomer. Een goede zithouding op je racefiets kan blessures voorkomen. In de sportpolis wordt een fietspositie-meting bij de sportarts vergoed. Door je lidmaatschap van de KNSB kun je zo'n sportpolis met korting afsluiten. Klik hier voor meer informatie.
Meer tips lezen? Je vindt ze op schaatsen.nl/tips.
