“Ik heb echt in een heel diep zwart gat gezeten”, zegt Jordy van Workum. Het is oktober 2023. Al langere tijd gaat het niet goed met hem, kort voor de start van de eerste grote wedstrijden krijgt de buitenwereld daar lucht van als zijn ploeg Jumbo-Visma meldt dat hij het trainingskamp in Inzell heeft verlaten. Van Workum moet tot rust komen, de batterij is leeg. Zowel fysiek als mentaal. “Ik kon niet meer, de koek was op. Ik wist niet waar het vandaan kwam, vroeg me echt af wat er met mij aan de hand was. Toen heb ik samen met mijn ouders besloten een periode thuis te blijven, het was niet gezond om zo door te gaan met sporten.”
Tot dat inzicht kwam Van Workum zelf overigens niet onmiddellijk. “Uit vrije wil was ik niet gestopt, maar het moest echt”, aldus Van Workum. Hij ging door een donkere periode en moest zichzelf weer ontdekken. Met kleine stapjes ging het telkens iets beter met één bepalend moment dat hem stukken verder geholpen heeft. “Alles kwam bij elkaar op dat moment”, zegt Van Workum nu. Hij wil er liever niet over in detail treden. “Alles gebeurt met een reden, voor mij gebeurde dat ook met een reden. Ik heb alles in één keer kunnen verwerken. Dat is levensbepalend geweest, het was heel zwaar maar ben er heel sterk uitgekomen.”
Van Workum zocht na de verplicht ingelaste sabbatical hulp. “Ik heb heel veel gepraat, zonder die gesprekken had ik ook geen aangrijpingspunten en had ik de oorzaak niet kunnen bedenken. Ik weet nu waar het vandaan kwam, hoe de situatie van vroeger verbonden was met die van nu.” Na een paar maanden van stilte kwam Van Workum eind februari via Instagram in de lucht voor een update. “Ik werd veel aangesproken, mensen vroegen hoe het met mij ging. Natuurlijk wilden mensen daarna ook nog praten, maar ik kon in een keer heel veel mensen laten weten hoe het met mij ging.”
Een van de nieuwsfeiten uit Van Workums bericht was zijn besluit om Jumbo-Visma te verlaten. De situatie waarin hij leefde paste niet bij hem. “De opofferingen die horen bij topsport, dat kan ik heel goed. In het verleden heb ik dat laten zien. Als je iets doet wat je leuk vindt, offer je alles ervoor op. Je moet alleen een gezonde situatie hebben waarin je behandeld wordt als mens. Dat is belangrijk. Voor mij kwamen heel veel factoren samen op één kruispunt.” Geen kwaad woord over zijn oude ploeg, zegt Van Workum. “Voor sommige mensen kan het daar heel goed werken, maar het is gebleken dat het voor mij niet zo is. Ik ga geen slechte dingen zeggen over de ploeg, maar ik pas daar niet.”
De afgelopen maanden werkte Van Workum eraan om ‘een perfecte situatie’ te creëren. Dat hij bij de opleidingsploeg van Sicco Janmaat niet slaagde, was bovenal een wijze les. “Ik weet nu wat voor mij werkt. Als jonge schaatser was dit voor mij het hoogst haalbare. Dit is het einde, hier wil ik presteren en mijn resultaten halen. Het was een risico, het kon werken of niet. Ik heb het geprobeerd en ga nu verder met mijn leven. En bedenk ook: ik ben jong genoeg om de keuze te maken voor een volgend hoofdstuk.”
Naast het geven van een update vond Van Workum het ook belangrijk om richting de buitenwereld een signaal af te geven. Praten over mentale problemen is geen taboe meer, dat kan en mag iedereen doen. “Ik heb toch veel mensen gehoord die soortgelijke dingen meegemaakt hebben, die zich openstelden bij mij en graag wilden praten om ervaringen te delen of vragen te stellen. Dat is voor mij heel belangrijk en het brengt het beste in de mens naar boven. Dat mensen wel heel erg begaan zijn in zo’n situatie en dat er meer mensen mee strugglen dan je denkt. Het is voor sommigen een schande om ermee naar buiten te treden, ik vind het heel erg dat een dergelijk beeld geschetst wordt.”
Van Workum worstelde met de keerzijde van het topsportleven. “Van jongs af aan heb ik best wat gepresteerd in mijn leven, dan kom je wel met dingen in aanraking. Heel veel mensen weten niet hoe ze daarmee moeten omgaan. Mijn streven was om zoveel mogelijk bij mezelf te blijven, met beide benen op de grond te staan. Kies de mensen uit die je graag dicht bij je wilt houden, je hoeft geen allemansvriend te zijn.” Zijn advies aan jonge sporters die bezig zijn de topsportladder te beklimmen is dan ook kraakhelder. “Blijf voor jezelf bedenken waarom je met sporten begonnen bent: omdat het leuk is. Laat je potentie niet aan de kant zetten als je iets heel leuk vindt, waar je als kind echt van genoten hebt. Dat is het allerbelangrijkste.”
Van Workums toekomst ligt bij de marathonploeg van Reggeborgh. Naast de hoofdmacht start het team dit jaar met een ploeg in de beloften, naast Van Workum bestaande uit de broers Berkhout en Marthijn Mulder. Daar kan hij het inlineskaten weer combineren met het schaatsen, in eerste instantie marathons. “Komende zaterdag rijd ik in Heerenveen. Ik heb wel wat trainingsarbeid gegaan, maar wil bovenal weer competitie hebben. Voor mij is zaterdag een soort nulmeting, waar sta ik? Ik heb een paar keer op skeelers gestaan, vind het weer erg leuk. Daar haal ik m’n plezier uit. Ik ga nu proberen wedstrijdjes te rijden, dat is voor mij altijd belangrijk geweest om in de winter goed te zijn.”
Aan de start op de skeelerbaan in Heerenveen staat geen ‘nieuwe’ Jordy van Workum, zegt hij. “Wel een completer persoon, ik ben completer dan ooit. Als ik op m’n top kan zijn, ben ik beter dan ik was. Als ik ook mijn potentieel van vroeger weer haal, dan ga ik beter zijn dan toen. Omdat ik geen last meer heb van de mentale kwalen die me lang parten gespeeld hebben.”
