Naam: Gretha Smit
Geboorteplaats: Rouveen
Geboortedatum: 20-01-1976
Hoogtepunten: Zilver op de Olympische Spelen in 2002 (5000 meter) en tweede bij de Elfstedentocht in 1997
Favoriete disciplines: Marathonschaatsen, inlineskaten en langebaanschaatsen (lange afstanden)
Stopte met schaatsen in: 2009
Burgerlijke staat: Woont samen met haar vriend in Veeningen (Drenthe)
Gretha, je bent in 2009 gestopt met schaatsen. Wat is er daarna op je pad gekomen?
"Tijdens het schaatsen werkte ik al bij mijn oude sponsor Buiter Beton. Ik had tijdens de laatste jaren van mijn carrière best vaak last van blessures, dus ik wilde er wat anders bij. Zo ben ik in de showtuin komen werken in de sierbestrating. Na het schaatsen kreeg ik daar een volledige baan. Op een gegeven moment wilde een oud-collega-schaatser, Arjan Mombarg, een tweede vestiging in Gramsbergen. Daar heb ik toen een tijdje voor gewerkt totdat ik van Arjan hoorde dat ze bij Haico Bouma in Oudehaske nog iemand voor in de winkel zochten. Dat leek me ook wel wat en zo werk ik inmiddels alweer vijf jaar bij Haico Bouma."
Wat doe je daar zoal?
"Ik sta in de winkel, dus probeer de klanten te helpen waar nodig. Verder moet ik ervoor zorgen dat bestellingen worden geleverd en dat producten aangevuld worden. In de winter sta ik voornamelijk op de schaatswerkplaats en slijp ik onder andere schaatsen. Naast de schaats- en skeelerafdeling help ik de mensen die een (race)fiets willen kopen, met name de beginners. Het is best wel allround."
Je hoort geregeld sporters die na hun carrière in het zwarte gat terechtkomen. Dat gold voor jou dus helemaal niet hè?
"Ik ben er ook anders in gerold. Toen ik vroeger begon met marathonschaatsen, werkte ik al 40 uur in de week en weet je hoe het normale leven eruit ziet. Ik was bloemist in een bloemenzaak en dat vond ik heel leuk. Na verloop van tijd begon ik te verdienen met het schaatsen en werd ik fulltime schaatsster. Dan weet je dat je na je carrière weer iets nieuws moet vinden en dat is goed gelukt. Er komt altijd wel weer wat op je pad."
Hoe ziet een normale week er voor jou uit?
"Ik werk vier dagen in de week bij Haico Bouma en verder help ik twee dagen in de week bij de houtzagerij bij ons thuis in Veeningen. Het zijn totaal verschillende dingen, maar juist die afwisseling vind ik heel leuk."
Schaats je zelf nog?
"Ik probeer meestal één keer in de week het ijs op te gaan met m'n zus Jenita en haar dochter van elf. Zij zit sinds kort op de club en vindt het schaatsen helemaal mooi. Vaak schaatsen we zondagochtend tijdens het publieksuurtje in Thialf. Ik geniet van het leven, maar ik moet natuurlijk wel een beetje bewegen. In de winter is het vooral schaatsen en mountainbiken en in de zomer skeeleren en mountainbiken. Skeeleren vind ik minstens net zo mooi als schaatsen, daar zijn we vroeger mee opgegroeid en dat was toen enorm populair. Helaas is dat nu een stuk minder."
Mis je het topsportbestaan weleens?
"Nee. Als je erin zit, ga je ergens voor, maar dat is nu niet meer, dus wat zou ik eraan missen? Ik heb het echt prachtig gehad als topsporter, vooral de trainingskampen in de zomer vond ik geweldig. We hadden onze eigen Tour de France, we fietsten van plek naar plek en over mooie cols. De wedstrijden waren ook mooi, want je wil graag racen. Het enige wat ik niet zo leuk vond, was het gehang in het hotel en het vele gereis. En laten we wel wezen: als het niet meer gaat zoals je wil, wordt sporten al gauw minder leuk."
Ja, want op het eind van je carrière kreeg je te maken met blessures. Was het daardoor voor jou makkelijker om een punt achter je loopbaan te zetten?
"Met schaatsen heb je altijd bepaalde deadlines wanneer je goed moet zijn. Op het laatst was het vaak vechten en werd het alles of niets. Als het dan niets werd, was je daar goed klaar mee. Je weet dat je niet alles meer kan doen zoals voorheen, omdat je te veel last hebt van dingen. Ja, dan is het gewoon klaar, daar ben ik wel makkelijk in. Ik ga niet als een halve zool achterin rijden. Als ik ergens voor ga, ga ik er vol voor en als het klaar is, is het klaar."
Vlak nadat je besloten had te stoppen met schaatsen, werd jouw naam genoemd in een omkoopschandaal. Ik kan me voorstellen dat je daar niet graag aan herinnerd wordt. Hoe is dat nu?
"Voor mij is dat afgesloten. Weet je wat het is: overal worden spelletjes gespeeld. Blijkbaar hoort dat erbij. Ik was altijd best goedgelovig, misschien soms iets te naïef in sommige dingen, maar zo leer je wel mensen kennen. Natuurlijk heeft het me geraakt, en het raakt me nog steeds. Als je op internet leest dat je één of andere crimineel bent, word je daar niet vrolijk van. Ik ben gewoon een sportvrouw en heb er al die jaren keihard voor getraind. Nee, het is mij de moeite niet waard om erop terug te kijken."
Hoe kijk je verder terug op je carrière?
"Ik heb mijn best gedaan en geprobeerd er alles uit te halen. Ik heb veel gezien, gedaan en geleerd en had het absoluut niet willen missen!"
Je bent vier keer Nederlands kampioen marathon geweest, vier keer Nederlands kampioen op de langebaan, won drie keer de Alternatieve Elfstedentocht, werd tweede op de Elfstedentocht en pakte zilver op de Olympische Spelen (5000 meter). Op welke prestatie ben je het meest trots?
"Toch wel de Elfstedentocht en de Olympische Spelen. Hoewel ze totaal niet met elkaar te vergelijken zijn, waren ze allebei een hele belevenis. De Elfstedentocht vergeet ik nooit meer. M'n zussen en ik waren net begonnen met marathonschaatsen en we hadden nog nooit 200 kilometer gereden. Achteraf was dat natuurlijk een hoogtepunt, net als de Olympische Spelen. Het was voor mij nooit een droom geweest om aan de Spelen deel te nemen, ik had er überhaupt niet aan gedacht. Ik was gewoon een marathonschaatser en had me nooit verdiept in het langebaanschaatsen."
Hoe ben je uiteindelijk toch in het langebaanschaatsen terechtgekomen?
"Toen we een jaar of vijftien waren, hadden we weleens langebaanwedstrijdjes gereden, maar dat was vaak niet langer dan een 1500 meter. Daar waren we totaal niet goed in en daarnaast vonden we het tactische spelletje bij het marathonschaatsen veel mooier. Tijdens de marathons reed je weleens alleen weg of dubbelde je het peloton; sommige mensen stonden dan te klokken en zeiden: 'Als je dat kan, kan je ook wel een drie of vijf kilometer op de langebaan rijden!' Dat heb ik geprobeerd en zo plaatste ik me voor het olympisch kwalificatietoernooi. Vervolgens plaatste ik me voor de Spelen en vanaf toen ben ik er vol voor gegaan. Ik wist niks van tijden, van rondeborden en van mijn tegenstandsters. Ik dacht: ik rijd gewoon zo hard mogelijk en zie wel waar het eindigt. Tijdens de Spelen zeiden ze: 'je zit op het schema van het wereldrecord!' Wist ik veel wat het wereldrecord was. Daar had ik me dus allemaal niet in verdiept, haha. Helaas heb ik geen goud gewonnen, maar zilver was ook een mooie prestatie."
Volg je het schaatsen tegenwoordig nog?
"Ik blijf er niet voor thuis, maar als ik thuis ben en het is op televisie, dan kijk ik er zeker naar. Ik geniet van de jonge meiden, zoals Esmee Visser en Antoinette de Jong. Daarnaast heb ik heel veel respect voor Sven Kramer en Ireen Wüst, die het al jaren voor elkaar krijgen om top te zijn. Zie dat niveau maar eens zo lang vast te houden, dat kan bijna niemand. Ik vind het mooi om te zien en te volgen."
Gaat er nog een Elfstedentocht komen, denk je?
"Ik hoop het wel, dat zal voor het hele land geweldig zijn. Als de weermannen zeggen dat het gaat vriezen, merk je dat het in de winkel extra druk wordt en dat ze geïnteresseerd zijn in schaatsen. Mensen worden dan helemaal vrolijk en hebben er dan echt zin in. Het heeft al veel te lang geduurd."
