Maandagavond ging Zwart IJs in première. In de film worden oud-marathonrijders Geert-Jan van der Wal en René Ruitenberg, evenals drie generaties mannen uit de familie Klompmaker, Jan, André en Aleid, geportretteerd. Centraal in die vijf levens staat het schaatsen, marathons en het liefste op natuurijs, en het christelijk geloof. Lassche toont hoe het geloof regelmatig schuurt met de liefde voor de sport, maar ook hoeveel houvast het biedt aan de hoofdpersonen.
Twee jaar werkte Lassche aan de film. "Ik ken het cultuurtje goed", zegt hij, maar toch ging er veel tijd in zitten. "Ik moest me verliezen in die wereld, goed luisteren en goed kijken. Daarna volgden twee winters filmen en tenslotte twee maanden montage."
In die twee jaar had Lassche het weer mee, want in beide winters was het koud. Die koude beelden maken de schaatsfilm cinematografisch compleet. Van der Wal is te zien in barre natuurijswedstrijden, de familie Klompmaker snelt over schitterende ijsvlaktes en Ruitenberg speculeert over een Elfstedentocht in zijn laatste jaar als marathonrijder.
Lassche is zelf christelijk opgevoed en opgegroeid in een schaatsfamilie. Toch neemt hij voldoende afstand van de onderwerpen om ruimte te laten voor verwondering van de neutrale kijker. En hij schuwt het niet om de religieuze twijfels van de hoofdpersonen soms bijna pijnlijk in beeld te brengen.
"Het mag scherp zijn", zegt Lassche, maar het is niet het hoofddoel van zijn film. "Het is een ode aan het oude schaatsen. Van mannen die houden van ouderwets stoempen en lijden. Al deze jongens zullen zich niet meer thuis voelen in het moderne peloton."
Bij de première in het Instituut voor Beeld & Geluid in Hilversum waren ook de hoofdpersonen zelf aanwezig. Ruitenberg was te spreken over het resultaat. "Het is een hele kunst om sport en geloof samen op zo'n diep niveau bij elkaar te brengen", zegt hij. "Wat je ziet in de film, zo zijn wij als mensen."
Voor Ruitenberg was het belangrijk dat de film niet alleen het schaatsen toont, maar ook het christelijk geloof. "Dat was voor mij de enige reden dat ik mee heb gedaan, dat mensen gaan zoeken en echt christen worden", legt Ruitenberg uit. "Voor mij was vijfentwintig jaar lang de sport het belangrijkst en sinds tien jaar is dat mijn relatie met God."
Hoewel het geloof een duidelijk hoofdthema is, is Zwart IJs ook voor niet-gelovigen een aanrader. De film is doorspekt met de liefde voor het schaatsen, die Lassche deelt met de schaatsers in zijn verhaal. "Ik weet hoe die gretigheid is om weer te gaan schaatsen als er natuurijs ligt."
De EO zendt de film uit op 1 januari om 22.45 uur op Nederland 2.