Xandra Velzeboer: 'Niet schrikken van niveau van anderen'

De koning van de vierdaagse in de Maurice Richard Arena van Montréal heette natuurlijk William Dandjinou. Hij was overal de beste in, en kon tijdens de teamonderdelen leunen op bijna net zulke sterke binken als hij. Het slangenmens bevestigde met zijn unieke winstserie dat het hem menens is in het streven voorlopig de opperbevelhebber te blijven van het shorttrackpeloton. Voor Team Canada is het prettig te kunnen constateren dat Courtney Sarault door een soort make-over in de zomermaanden tot een geweldige troefkaart aan de vrouwenkant is uitgegroeid. Waar ze zich voorheen als een graantje-meepakker presenteerde op het langste nummer (1500 meter), blijkt ze nu ook een loeigevaarlijke sprint in de benen te hebben. De finale van de 500 meter liet dat zien: zilver werd haar deel, achter wie anders dan Xandra Velzeboer. Bovendien Is de Noord-Amerikaanse powervrouw tegenwoordig in staat de 1000 meter van start tot finish te kunnen regisseren.

Canada heerst, zonder al te veel te verdelen. Dandjinou en Sarault zijn de veelvraten, het spul dat deze twee omringt, doet graag alles voor de kruimels die de aanvoerders bij hun inhaligheid laten vallen. Steven Dubois doet bij tijd en wijle een winnende duit in de zak, evenals Kim Boutin. Met Maxime Laoun en Felix Roussel heeft de mannenformatie nog twee onvermoeibare diesels die finales kunnen rijden. Het vrouwencollectief oogt wat minder solide; de tijd zal leren of Danae Blais en Florence Brunelle nog veel groeimarge hebben. De aftrap in het World Tour circus 2025-2026 van het collectief onder leiding van Marc Gagnon kan evenwel de boeken in met de aantekening imponerend.

“Toch denk ik niet dat we hoeven te schrikken van het niveau van anderen, omdat het is nog vroeg in het seizoen”, reageert kopvrouw van TeamNL, Xandra Velzeboer. Zij was weer goed voor sprintgoud en brons op de 1000 meter. “De Canadezen hebben twee thuiswedstrijden gehad en die wilden natuurlijk ook heel goed zijn. Volgens mij is het vooral belangrijk de blik op het hoogtepunt van dit seizoen te houden: de Winterspelen in Milaan. Het duurt nog even voor het zover is, tot die tijd kunnen we de punten op de I zetten en naar onze beste vorm toe groeien. Ik heb er in elk geval veel vertrouwen in dat we dat als team zullen doen.”

Noem het gerust straffe taal van de vrouw die als enige van de selectie zonder te verblikken of te verblozen overeind wist te blijven in het brute geweld dat de World Tour-weekends kenmerkte. In elke race was zicht- en voelbaar dat er in een olympisch seizoen heel andere wetten gelden. Velzeboer: “We moeten leren van de dingen die er zijn gebeurd.” Vanuit die gedachte had ze zich ook tot zus Michelle gewend, na haar desastreuze zaterdag met onder meer drie valpartijen. “Juist door dergelijke tegenvallers moet ze beseffen dat het niet om deze twee weekends gaat waarin je het beste van jezelf moet tonen, maar pas in februari 2026. Kun je dat als perspectief houden, dan word je er beter van, in plaats van dat je jezelf omlaag laat halen. Shorttrack is soms pech hebben.”

Dat had Xandra zelf niet. Integendeel, ze schitterde als een eenzame ster aan de hemel. De bronzen medaille van de 1000 meter vormde een prima beloning voor de degelijke reeks van ritten; het goud behorend bij de spetterende overwinning op haar terrein, de sprint, verdiende weer eens het predicaat gedenkwaardig. Al wekt Velzeboer doorgaans de indruk dat sportieve malheur die haar of de ploeg treft geen nadelige invloed heeft op het presteren door zo’n hectisch weekend heen, het kan niet anders dan dat het een enorm mentaal karwei moet zijn elke keer klaar te staan om te vechten. De eindstrijd van de 500 meter, waarin ze het ‘beest’ Sarault en de springveer Boutin moest weerstaan én de Amerikaanse tandem Kristen Santos/ Corinne Stoddard, was er een voorbeeld van.

“Ja, ik vind dat het goed gelukt is deze twee weken door te komen. Om me voortdurend, ongeacht wat ik voel in mijn lichaam door alle inspanningen of wat eromheen gebeurt, te focussen op mijn taken. Anders gezegd: wat ik moet doen om een goede wedstrijd te rijden, rit voor rit. Zo slaag ik erin in m’n eigen bubbel te bljven en word ik niet afgeleid door andere zaken.”

Zoals een te vroege start van Boutin, in een van de rondes. De Canadese was net zo plotseling weg als Jens van ’t Wout in zijn finale van de 500 meter zaterdag. Alleen, hij werd teruggefloten en ging op de bon (penalty); Boutin kreeg het voordeel van de twijfel. Zij mocht door, kon zo de leiding nemen, al bleek dat niet van lange duur omdat Velzeboer aan een eenvoudige passeerbeweging voldoende had orde op zaken te stellen.

Een soortgelijk moment deed zich voor in de finale. Sarault durfde het aan Velzeboer uit de tent te lokken door te versnellen. “Ik weet dat ze heel hard kan schaatsen. Trouwens, dat doen deze winter heel veel meiden in het peloton van de 500 meter. Vrijwel iedereen kan 42 rijden, en op kop. Ik race graag op zo’n hoog niveau.” Ze keerde terug naar de inhaalmanoeuvre van Sarault. “Courtney kwam naast me, ik wilde haar eerst nog blokken, maar dat kon niet. Daarom gaf ik haar zo weinig ruimte en zelf mijn snelheid behield, terwijl zij er niet toe in staat was. Op die manier kon ik haar meteen weer passeren. Ik was kalm, schoot niet in de stress. Dat was in bijna alle races het geval. Nice, wel”, concludeerde ze tevreden.

Te spreken was Velzeboer ook over de 1500 meter, afgerond op plek zeven in een reusachtig veld van negen vrouwen. “Ik geloof dat ik op dit onderdeel in de toekomst best een plak kan bemachtigen. Om eerlijk te zijn werd ik na afloop wat chagrijnig omdat ik tot drie keer toe heel slecht werd ingehaald of geblokt door een Italiaanse. In een geval was het een beuk die me drie plaatsen kostte. Zo hoort het niet te gaan in shorttrack. De acties vroegen zoveel energie dat ik tegen het einde leeg was. Jammer. Gelukkig kan ik vertrouwen op mijn race skills. Dat geeft me een goed gevoel, want die kan ik altijd gebruiken.”

Alle uitslagen staan hier