Het dorp ligt tien kilometer verwijderd van de plek waar in 1957 één van de zwaarste kernrampen in de geschiedenis plaatsvond. Komende vrijdag wordt in het naburige Tsjeljabinsk de eerste wereldbekerwedstrijd schaatsen van het seizoen gehouden.
Dat dit internationale sportevenement in Tsjeljabinsk wordt gehouden, is geen toeval. De provincie probeert sinds enkele jaren het besmeurde imago van de regio op te vijzelen. Door het houden van bijvoorbeeld internationale toernooien en grote concerten hoopt de overheid duidelijk te maken dat de stad 'schoon' is.
Koetopova weet echter als geen ander dat de regio nog steeds de gevolgen ondervindt van de diverse nucleaire incidenten die zelfs vrij recentelijk hebben plaatsgevonden. "Veel mensen zijn ziek'', zegt ze. "De rivier Tetsja is nog steeds zwaar vervuild, maar wordt door vele dorpsbewoners toch gebruikt voor drinkwater of om de gewassen te besproeien. Op die manier krijgt men nog steeds straling binnen.''
In 1957 ontplofte bij het Majakcomplex een opslagtank waardoor vijftig tot honderd miljoen ton radio-actief afval vrijkwam. De Sovjetregering zweeg tot 1991 over deze ramp en heeft nimmer volledige openheid gegeven.
Tien jaar na het 'Majakdrama' was er een zeer warme en droge zomer waardoor het waterpeil in het Karatsjai Meer dusdanig daalde dat het daar opgeslagen radio-actief afval vrij kwam te liggen en over de regio vloog. Ruim 40.000 mensen in 68 dorpen en steden kwamen - wederom - in aanraking met radioactieve straling.
Het is niet verwonderlijk dat de mensen die in de regio zijn opgegroeid, in hoge mate last hebben van kanker en genetische afwijkingen. Hun levensverwachting is zeer laag, al zijn exacte cijfers niet voorhanden. Wel laten grafieken zien dat er nog steeds radioactieve besmetting is in Tsjeljabinsk.
"Alleen zijn de waardes dusdanig dat het niet direct schadelijk is voor de gezondheid'', weet Ike Teuling, woordvoerster van Greenpeace. "Het betekent niet dat je direct dood gaat als je hieraan wordt blootgesteld of dat je binnen een paar jaar kanker krijgt. Maar een risico is het wel.''
Nederlandse schaatsers hoeven zich daarom geen bovenmatige zorgen te maken over hun gezondheid. Voor sporters die slechts enkele dagen in de stad verblijven, is het gevaar miniem. Teuling: "Dan is het grootste risico dat je onder een bus loopt.''