Op 29 december 1870 vond in Herberg ‘De Drie Gekroonde Baarzen’ de oprichtingsvergadering plaats van de ijsclub in het Friese Bergum. Initiatiefnemer was Mr. H. Ferf, in die tijd een vooraanstaand man in het dorp, want hij was lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal. Later is er zelfs een straat naar hem vernoemd. Maar hij had de eer ‘de stoot te hebben gegeven tot deze oprichting onzer vereeniging’ zo zou later in de notulen te lezen zijn.
Ook de rest van het eerste bestuur van vijf man sterk bestond uit ‘zwaargewichten’, zoals jonkheer meester J.E. van Panhuys, in die tijd burgemeester van Bergum (ook naar hem is later een straat genoemd) en nog drie andere notabelen uit het dorp. De club was bedoeld voor alle ingezetenen van Bergum én het gehucht Gaastmaburen. Er was overigens al een ijsclub, genaamd ‘Nooit Gedacht’ en in 1897 kwam er zelfs nog een derde bij, zeer toepasselijk ‘De Concurrent’ genaamd. Die beide andere clubs gingen echter ter ziele en zo bleef ‘IJsvereniging Bergum’ als enige over.
In het oprichtingsjaar en de jaren erna was er rondom Bergum genoeg gelegenheid om te schaatsen op ondergelopen weilanden, vaarten, sloten enz. Het doel van de vereniging was dan ook niet om de mensen gelegenheid te bieden om te schaatsen, maar om hardrijderijen te houden. En al was van een echte ijsbaan nog geen sprake, zeven dagen na de oprichting werd er toch al de eerste wedstrijd verreden.
Er waren aanzienlijke geldbedragen te winnen, want een eerste prijs van 100 gulden was in die tijd een enorm bedrag. Het verschil met de tweede prijs (25 gulden) was met opzet groot gemaakt, want, zo vond men in die tijd: “se moatte der wol foar ride”. En dat deden ze, al was het niet eens op de schaats, want die eerste was een wedstrijd voor paard en slede.
De eerste echte schaatswedstrijd, waarvan verslag werd gedaan, was pas op 13 januari 1876. Zo’n wedstrijd werd meteen een heel volksfeest, waarvoor muziek op het ijs werd ingehuurd. En na afloop werd de prijsuitreiking gehouden in ‘De Drie Gekroonde Baarzen’ met “flinke toespraken van de Heer voorzitter” of met een dichterlijke toespraak van Tsjibbe Gearts van der Meulen, waarna het feest op de bovenzaal van de herberg losbarstte.
Maar ook in 2012 is het nog steeds een feest wanneer de baan open kan. En dat was afgelopen winter van 2 tot 13 februari. In die tijd werd de baan bezocht door zeker 10.000 mensen (alleen op de eerste avond waren het er al 525). Het was nog wel even schrikken voor de clubmensen toen er op de tweede dag meteen een laag sneeuw viel, maar een groot aantal vrijwilligers én de veegmachines die de club tot haar beschikking heeft, maakten de ijsvloer snel weer goed en glad. Ook scholen maakten dankbaar gebruik van de baan en er werden kortebaan wedstrijden gehouden en spelletjes gedaan tot de dooi genadeloos toesloeg en het bestuur het terrein weer schoonmaakte voor de zomerslaap.
Omdat de drie winters vóór deze ook al zo goed waren, is het ledental van de club aanzienlijk gegroeid. Het leverde zelfs een luxeprobleem op: sinds op oprichting werd de contributie – in de herfst! – immers bij de leden aan de deur opgehaald. Een behoorlijk klus voor de penningmeester, die op pad ging met een aantal vrijwilligers. Het weer zat niet altijd mee, vaak waren de mensen niet thuis of hadden geen gepast geld in huis en dan moest er nóg een bezoek komen.
Toch werd de traditie werd in ere gehouden. Tot vorige winter, toen het bestuur besloot de leden ook de kans te geven per incasso te betalen. ‘Het is meteen een mooie gelegenheid om de ledenlijst eens te updaten,’ zo vond het bestuur, ‘want zelfs – of juist - een oude club als de onze moet met de tijd meegaan!’
Naam club: IJsclub Bergum
Gevestigd in: Burgum (Friesland)
Bestaat sinds: 29 december 1870
Bijzondere leden: de Ereleden H.Veenstra, T.G. van der Meulen (Tsjibbe Gearts), F.J. van der Veen, G.Hoekstra, E.E. Zeilstra (Egbert Eelkes), J. Navis – van der Mey, J. Dekker (Jan), R. Dalstra (Rempt), B. Tiemersma (Binne), J. Galema (Jan), P. Dalstra (Piet), L. Bijlsma (Ludzer) en K. Dijkstra (Kees) en de Leden van Verdienste K. Kloosterman (Klaas), D. Scherjon (Durk), G. Klopstra (Gerrit), J. Deelstra (Jentje), K. Dijkstra (Kees), L. Koopman (Lucas) en J.W. Scherjon (Koos).
Accommodatie: natuurijsbaan aan de Prins Bernhardstraat, achter het politiebureau
Website: www.ijsclubbergum.nl
Emailadres: via een formulier op de website
Clubblad: de leden worden op de hoogte gehouden van het laatste nieuws via de website
Verenigingsmotto: het in stand houden van een goede ijsbaan in het dorp, zodat iedereen vertrouwd kan schaatsen
Feestelijkheden: iedere dag dat de baan open is, is het feest!
We willen in de toekomst graag: strenge winters
Wij zijn de leukste ijsclub, omdat: het op de ijsbaan altijd gezellig is
Tot slot: onze ‘Gouden Tip’ voor andere verenigingen: met je tijd meegaan