Met het winnen van de scenarioprijs bij het Noordelijk Filmfestival een half jaar na het einde van haar schaatsloopbaan raakte alles in een stroomversnelling. De Schutters intentie was om verhalen van stoppende topsporters neer te zetten. De prijs won ze echter met de boodschap dat de documentaire niet moest gaan over anderen, maar over haarzelf.

‘Diepgaan voor Vancouver’ werd een persoonlijke verhaal over de worstelingen van een topsporter onderweg naar het ultieme doel. ‘Diep zitten, diep zitten’ , hoorde De Schutter dagelijks op de training, maar achteraf bleek ze niet de juiste bouw te hebben. Door een minder flexibel enkelgewricht kon ze de vereiste schaatshouding niet aannemen.Het verhaal voert langs de wereldbekerwedstrijd in Heerenveen waar ze onverwacht sterk inviel in de aflossingsploeg, tot het laatste jaar waarin ze van blessure in blessure viel.

“Er hangt een negatieve sfeer rond stoppen. Niemand wil geassocieerd worden met het befaamde zwarte gat. Door dat negatieve gevoel zullen sporters er ook niet snel over praten.” Het geeft juist nieuwe kansen, vindt De Schutter. “Verandering kan heel mooi zijn. Het is een nieuwe uitdaging.”

Bovendien willen topsporters tijdens hun carrière niet bezig zijn met de periode erna. “Dat is afleiding. Dan ben je niet meer honderd procent met je sport bezig. Vaak stellen ze zich daar pas voor open als ze daadwerkelijk gestopt zijn”, weet De Schutter uit ervaring.

Ze verbaasde zich hoe weinig er bekend is rond stoppen met topsport. Op de website extopsporter.nl verzamelde De Schutter informatie. Van  onderwerpen als aftrainen, studie- en loopbaanbegeleiding tot organisaties die wat kunnen betekenen voor de ex-atleet. Met haar website wil de 26-jarige Groningse een platform creëren en de verhalen van sporters delen. “Het is fijn om te horen dat anderen hetzelfde ervaren.”


Foto: Soenar Chamid | Margriet de Schutter in 2009 als actief shorttrackster

Slechts dertien van de vierenzeventig sportbonden verstrekken informatie aan atleten na hun sportloopbaan. Een aantal daarvan doet dat alleen als er specifiek naar gevraagd wordt. Bij de zwembond is er een verplicht tweejarig programma om af te trainen. “Qua nazorg valt er nog veel te winnen”, vindt De Schutter. Zeker voor sporters die geen status hebben of hadden bij NOC*NSF en daardoor geen begeleiding krijgen vanuit de sportkoepel.

Ook voor deze sporters is nazorg belangrijk. “Vergelijk een olympisch kampioen en een andere topsporter. Ze hebben dezelfde kwaliteiten, hebben dezelfde weg bewandeld en hebben dezelfde trainingsarbeid geleverd. Het enige dat verschilt, is dat de één een medaille om zijn nek heeft hangen en de ander niet.” 

Een jaar na het moment van stoppen, komen de twijfels, weet De Schutter. “Dan herinner je je alleen nog de mooie momenten. De wedstrijden komen weer op tv, je teamgenoten presteren. Je denkt: ‘Het was wel heel mooi’. Heel confronterend.” De Schutter adviseert stoppende sporters om op te schrijven wat de beweegredenen zijn voor die beslissing. “Waarom je stopt en wat het met je doet. Bij heimwee kun je het teruglezen.”

Haar schaatsloopbaan vormde De Schutter. “Het heeft me gemaakt tot wie ik ben. Je persoonlijkheid wordt er alleen maar sterker door.” Zichzelf leerde ze écht goed kennen tijdens het analyseren van haar topsportperiode voor de documentaire. “Toen ik nog schaatste zat ik er helemaal in en waren er geen andere opties. Nu ga je jezelf op een afstandje bekijken. Je gaat jezelf als personage zien en commentaar geven. Dat is niet altijd makkelijk.”

“Ik merkte dat ik het allemaal weer doorleefde. De pijn, mijn eczeem. Toen we met de docu bezig waren kwam het allemaal terug”, aldus De Schutter. “Nu ik het proces heb afgerond, heb ik letterlijk rust in mijn lichaam. Mijn eczeem is verdwenen.”

Ondanks dat de Schutter het grote wereldpodium niet wist te bereiken, heeft ze geen spijt van de keuzes die ze maakte. “Of je je doel haalt of niet, na een lange periode van topsport heb je jezelf niets te verwijten”, aldus De Schutter. “Je mag trots zijn op jezelf. Het is het mooiste wat je kan doen:  het maximale uit jezelf halen.”