Mensen staken de grootste ijsvlakte van Nederland voor het laatst met tienduizenden tegelijk over in 1996, toen op 4 februari de beruchte toertocht Enkhuizen-Stavoren werd gehouden. Het was al weer 33 jaar geleden dat dit voor het laatst mogelijk was geweest. En wie weet hoe lang het nog duurt eer het opnieuw mogelijk is, zeker met de huidige temperaturen. Vandaag Tweede Kerstdag wordt het 11 graden!
Wie echter niet wil wachten om de bevroren zee met zijn schaatsijzers te beroeren, kan zijn heil zoeken op de Oostzee ter hoogte of ten noorden van Stockholm. De archipelkust is met zekere regelmaat bevroren, zoals afgelopen winter. Het ging toen overigens wel mis. Een stuk ijs brak af, waardoor een groep Nederlanders op een ijsschots terecht kwam. Ze werden gered, maar helemaal zonder gevaar is het schaatsen op de Oostzee dus niet.
Het schaatstoerisme op de Zweedse meren en, als het mogelijk is, de Oostzee is in trek. Je kunt er uren schaatsen, zonder iemand tegen te komen. Puur genieten van de stilte en de ongerepte natuurijs. Ik heb het zelf al een aantal keer aan den lijve ondervonden en ik kan het iedereen aanbevelen.
Een van de gidsen, want die gaan met je mee als je een zwerftocht onderneemt, noemde het Zweedse schaatsen een “cocktailparty op het ijs”. Het is namelijk vooral een sociaal gebeuren. Niet om het hardst rijden van A naar B, maar een dag lang op het gemak toeren, met af en toe een koffiepauze en tussen de middag een ‘barbecue’. Ergens in de middel of know-where wat takken sprokkelen, een vuurtje maken en daarop een cocktailworstje roosteren.
Maar goed, als je een paar keer op die Zweedse meren heb getoerd, wil je meer. Verlang je naar een zee van ijs. Toen ik een aantal jaar geleden werd gebeld dat er op de Oostzee een flink pak ijs lag, hoefde ik geen moment na te denken om ja te zeggen. Een paar dagen later stapte ik op het puntje van het schiereiland Ingarö bij Klacknäset het zoute ijs op om een paar onvergetelijke dagen te beleven.
Het geeft een enorme kick om op de ’golven’ te rijden. Golven, die naarmate je dichter bij het open water komt, in alle hevigheid toenemen. Op een gegeven moment konden we niet verder, bereikten we het eind van de veilige ijskorst. Stonden we werkelijk aan de rand van de open zee en zagen we in de verte een grote veerpont op weg naar Helsinki. Waanzinnig gaaf.
’Een zee van ijs’. De Weissensee is mooi, maar een schaatstocht over de bevroren Oostzee overtreft alles. Van mij mag het gaan vriezen, heel hard gaan vriezen.
Huub Snoep is hoofdredacteur van schaatsen.nl