Het heeft trouwens iets weg van een judaskus. In één week tijd werd de tien kilometer door de Noren bejubeld en verguisd. Op 24 mei maakte de Oslo Skøiteklub, een van de belangrijkste ijsclubs van het land, wereldkundig dat Bob de Jong de prestigieuze Schaatsoscar krijgt voor zijn fantastische tien kilometer tijdens de wereldkampioenschappen afstanden jongstleden maart in Inzell. De snelste ’10’ ooit in Europa gereden.

Zes dagen later laat de Noorse Schaatsbond doodleuk weten dat de bond de 10.000m van het programma van de nationale allroundtoernooien schrapt en vervangt door een mass-start.

Overigens lijkt de beslissing van de Noorse Schaatsbond ingegeven door buurland Zweden. Daar werden afgelopen winter bij de Zweedse allroundkampioenschappen de ’vijf dames’ en de ’tien heren’ al ingeruild voor een mass-start, een wedstrijdaanpassing die toen door niemand werd opgemerkt. Met dit verschil dat alle deelnemers gelijk van start gingen en de eindtijd meetelde voor het puntenklassement. Of de race bij de heren echt interessant is geweest – want daar is het de Noren om te doen –, valt te betwijfelen. Tussen de nummer 1 en de nummer 11 zat nog geen vijf seconden, tijdsverschillen die normaliter op de 10.000 meter veel groter zijn.

De Noren gaan echter in heats rijden, en gaan zich daarmee echt op glad ijs begeven. Zit je in een langzame heat, dan zijn de rapen gaar. Zit je in een snelle heat, dan kan je zomaar flink stijgen in het klassement. Neem een type als Øystein Grødum. Zo’n stayer wil er op een tien kilometer wel invliegen en trekt de rest mee naar een goede eindtijd. En als dat in de tweede heat gebeurt, kunnen er leuke verschuivingen in het klassement plaatsvinden.

Dat de tien wordt verguisd, is niet nieuw. Het is eigenlijk van alle tijden. Al in 1903 gingen er stemmen op de 10.000 meter van het programma te schrappen. Nieuwe pogingen daartoe volgden, de laatste in 2004, toen ’Noorwegen’ voor het ISU Congres in Scheveningen een reglementswijziging had ingediend waarbij de tien moest worden ingewisseld voor de drie kilometer. De heren zouden voortaan tijdens allroundtoernooien een kleine vierkamp afwerken (500, 3000, 1500 en 5000 meter). Dat zou de spanning van de allroundkampioenschappen bevorderen. Maar nog voordat de voorgestelde reglementswijziging in stemming werd gebracht, werd het agendapunt teruggetrokken.

Het is nu opnieuw Noorwegen, onder druk van de machtige televisiebazen die dreigen schaatsen niet langer uit te zenden als er niets aan het format verandert, dat zich roert. De Noorse bondsbonzen kunnen echter beter naar de fans luisteren. Als er echt wat moet veranderen, en daar lijkt het inmiddels, wil het allrounden overleven, wel op, lijken de verstokte schaatsfans zich te kunnen verzoenen met de invoering van een kleine vierkamp.

Gaat de Noorse Bond door met de invoering van de aangekondigde appels en peren variant, dan raakt het schaatsen in Noorwegen ook de echte schaatsfans kwijt en lijkt de schaatssport in het eens zo grote schaatsland ten dode opgeschreven.

Huub Snoep is hoofdredacteur van schaatsen.nl