Als veertienjarige stond Daan Olivier op het ijs, vastbesloten de top te bereiken. Toch was het wielrennen dat hem al snel meesleurde. Na zijn derde koers stond hij op het podium en plaatste hij zich voor het NK. De overstap was onvermijdelijk, al bleef hij verknocht aan het ijs. Die achtergrond vormt nog altijd een fundament. “Schaatsen is qua beweging de mooiste sport. Bij wielrennen draait het om vorm, maar bij schaatsen moeten techniek, focus en kracht samenkomen. Dat ultieme gevoel, als alles klopt, is uniek.”
Tijdens zijn jaren bij Rabobank en later Jumbo-Visma bleef hij geregeld het ijs opzoeken, soms als training, soms om de eentonigheid van de fiets te doorbreken. “Ik ben twee keer op trainingskamp mee geweest met de schaatsploeg. Wanneer mannen als Sven Kramer rustige duurrondjes reden op het ijs, stonden mijn waarden in het rood. Het was ontzettend leerzaam om te ervaren hoe zij leefden en trainden.” Zijn schaatsuitstapjes leverden meer op dan sportieve inzichten voor de nu 32-jarige uit Oegstgeest. “Ik heb er zelfs mijn vriendin aan overgehouden: Esmee Visser.”
Onlangs werd bekend dat Olivier kandidaat is voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Zijn plek op de lijst kwam via een open procedure. “Ik heb een motivatiebrief gestuurd en ben vervolgens uitgenodigd voor een aantal gesprekken. Er werd gekeken naar je drijfveren en wat je aan het team kunt toevoegen. Het bestuur heeft op basis hiervan een voordracht gedaan.” De leden beslissen binnenkort via een referendum over de lijst en de volgorde.
Zijn politieke betrokkenheid ontstond tijdens Oliviers topsportjaren. Eerst geloofde hij dat succes louter hard werken was. Als ik het kan, kan iedereen het, dacht hij. Maar als snel kwam het besef dat hij profiteerde van omstandigheden die lang niet vanzelfsprekend zijn: ouders die een fiets konden betalen, trainers die vrijwillig klaarstonden en een omgeving die hem kansen bood. “Toen begon ik te zien hoe ongelijk kansen verdeeld zijn.”
Dat inzicht markeerde een omslag. Van het geloof in zelfredzaamheid verschoof zijn denken naar solidariteit en collectieve verantwoordelijkheid. Hij vond aansluiting bij de sociaaldemocratische waarden van de PvdA. “Vrijheid betekent dat je keuzes kunt maken. Maar daarvoor moet de basis kloppen: bestaanszekerheid, onderwijs, sportfaciliteiten. In Nederland is dat ongelijk verdeeld, en het wordt steeds ongelijker. Dat raakt me.”
Zijn wielercarrière kende hoogtepunten, maar ook diepe dalen. Valpartijen, een knieblessure en uiteindelijk de conclusie dat zijn lichaam het niet meer toeliet, dwongen hem te stoppen. “Ik wilde niet uit koers stappen, maar uit koers gereden worden.” Toch belandde Olivier in de bezemwagen – een symbolisch afscheid. De overgang was pijnlijk. “Eerst voelde het als falen. Maar gaandeweg vond ik mijn nieuwe draai. Sport is een prachtige fase geweest, maar het leven dat ik nu heb, zou ik niet willen ruilen.”
Hij rondde zijn studie bestuurskunde en een minor duurzame transities af en koos voor de politiek. Inmiddels is de voormalig topsporter, die tegenwoordig met Visser samenwoont in Heerenveen, Statenlid in Friesland voor GroenLinks-PvdA en strategisch adviseur duurzaamheid voor twee Drentse gemeenten. Zijn portefeuilles: sport, energie & klimaat, milieu en water & bodem. Rode draad: werken aan een eerlijker en duurzamer Nederland.
In de Staten maakt hij zich sterk voor sportverenigingen die kampen met teruglopende leden, ingewikkelde regels en een tekort aan vrijwilligers. “Vrijwillige bestuurders dreigen om te vallen, terwijl de vereniging juist een plek is waar kinderen kansen krijgen en plezier en ontwikkeling samenkomen. Dat moeten we koesteren.” Zijn eerste voorstel ging over betere ondersteuning voor clubs – en werd aangenomen.
Ook op duurzaamheid zet hij stappen: isolatieprogramma’s, dorpen energieneutraal maken en plannen om energierekeningen te verlagen. “Problemen zie ik als kansen om dingen beter te maken. Het klimaatvraagstuk is gigantisch, maar biedt ook mogelijkheden om een eerlijkere en schonere economie op te bouwen.”
Topsport en politiek lijken tegenpolen: snel en dynamisch tegenover traag en bureaucratisch. Toch ziet Olivier duidelijke overeenkomsten. “In sport werk je stap voor stap naar een groot doel. In de politiek is dat net zo. Je moet optimistisch blijven, ook als het even tegenzit. Waar een wil is, is een weg.” Die mentaliteit helpt hem volhouden in debatten, voorstellen opnieuw indienen en nieuwe wegen zoeken. Hetzelfde optimisme dat hem naar de top van het wielrennen bracht, drijft hem nu in zijn missie voor een socialer en groener Nederland.
Politiek ziet hij niet als werk, maar als missie. “Het is een eer dat mensen hun stem aan mij geven. Ik voel de verantwoordelijkheid deze te gebruiken om hun leven beter te maken. Voor nu, maar ook voor toekomstige generaties.” Voor Olivier horen sociale zekerheid en klimaatbeleid onlosmakelijk bij elkaar. Ambities houdt hij bewust open. Tweede Kamerlid? Minister? “Ik wil daar zijn waar ik de meeste impact kan maken. Of dat lokaal, provinciaal of landelijk is, maakt me niet uit. Het gaat erom dat je doet waarvoor je gekozen bent – zonder de dagelijkse ‘fophef’ die Den Haag nu te vaak kenmerkt.”
Zijn oude liefde voor het schaatsen gebruikt hij nog steeds als metafoor voor de politiek. Niet alleen vanwege de fysieke beleving, ook door de lessen: techniek, doorzettingsvermogen en vooral solidariteit. “Er stond altijd iemand vrijwillig langs de baan om je verder te helpen. Dat heeft me gevormd. Elkaar ondersteunen is precies wat we in ons land zo hard nodig hebben.”
De verkiezingen van 29 oktober worden zijn eerste landelijke vuurdoop. Helemaal nieuw is het terrein echter niet: in 2023 stond de voormalig topsporter al op de lijst bij de Provinciale Statenverkiezingen in Friesland, waar hij werd verkozen. Ook draaide hij mee in campagnes. “Maar dit is de eerste keer dat ik zelf op de lijst sta voor de landelijke politiek. Ik kijk er enorm naar uit om met onze ideeën te strijden voor vooruitgang en solidariteit. Er valt veel te winnen na jaren van stilstand. En natuurlijk is het spannend welk resultaat er op 29 oktober uitkomt.”
Lees hier deel 1: Diane Valkenburg: van topschaatser tot trainer en inspanningsfysioloog
Lees hier deel 2: Van schaatsen naar yogamat: hoe Yvonne Nauta rust vond in Yin yoga
Lees hier deel 3: Van ijsbaan naar tv: mediapersoonlijkheid Rob Hadders
Lees hier deel 4: Van ijs en asfalt naar de lucht: helikopterpiloot Elma de Vries