Blog: Steenkolenengels en sovjetchinees
Als Nederlandse journalisten zijn we verwend. We kunnen de meeste topschaatsers in onze eigen taal aanspreken. Zelfs veel buitenlandse langebaanrijders verstaan en spreken Nederlands.
Mochten we er in onze moedertaal niet uitkomen dan hebben we altijd nog het Engels. Bijna alle schaatsers in de wereldtop spreken wel een woordje Engels, behalve in Azië. Met name in China niet. Alleen Beixing Wang is goed te begrijpen.
De gouden medaille van Hong Zhang was daarom een uitdaging, want ik wilde best graag wat meer weten over de Chinese. In de mixed zone probeerden mijn collega’s al via een Chinese journalist wat van de coach te weten te komen, maar een erg coherent verhaal werd dat niet.
Ik had mijn hoop gevestigd op de centrale persconferentie, want daar zouden officiële tolken aanwezig zijn. Dat klopte. Er werden vragen aan Zhang gesteld en door mijn hoofdtelefoon hoorde ik de vertaalde antwoorden. Die leken alleen maar weinig verband te houden met de zojuist gestelde vragen.
Op de vraag wat de medaille voor haar betekende antwoordde Zhang dat ze erg blij was. Toen ik haar vroeg of ze een tijd van 1.14,02 voor mogelijk had gehouden antwoordde ze ook dat ze erg blij was. Tenminste, dat vertaalde de tolk.
Dat vond ik gek. Bovendien viel het me op dat ik steeds in de achtergrond de Russische tolk al enthousiast van wal hoorde steken terwijl mijn Engelstalige stem angstvallig stil bleef. Uiteindelijk snapte ik hoe het zat. Het Chinees van Zhang werd eerst naar het Russisch vertaald en vervolgens vanuit het Russisch door een non-native speaker naar het Engels.
Met onze vragen gebeurde het precies andersom. Wij stelden onze vragen in steenkolenengels, wij zijn immers ook niet in Groot-Brittannië of de VS geboren. De eerste tolk zette dat daarna om in gazpromrussisch en tot slot werd het in sovjetchinees vertaald.
De toren van Babel was er niets bij. Uit de vragen gingen de bijzonderheden verloren en onderweg werden ook de antwoorden van elke originaliteit en nuance ontdaan.
Dat is zonde, want Zhang heeft ongetwijfeld veel te vertellen. Het schaatsleven in China is wezenlijk anders dan in Nederland. Ze zal op een andere manier tegen topsport aankijken, tegen schaatsen en tegen een gouden medaille.
Ik moet maar een boekje ‘Wat en hoe?’ gaan kopen, want misschien wint ze over vier jaar wel weer.
Schaatsen.nl-verslaggever Erik van Lakerveld belicht zijn belevenissen in Sotsji dagelijks in een weblog.