De kwetsuur komt de 34-jarige Vlaming intussen zo de strot uit, dat hij zijn ergernis heeft geuit in een filmpje op zijn Onlyfans-account. In een korte video is duidelijk te zien hoe de tegenslag hem aangrijpt, nadat een eerste ijstraining op 12 augustus volledig de mist is ingegaan. ‘Ik ben er ziek en moe van. Het enige dat ik vanaf het begin heb gezegd dat ik wil dat mijn knie beter wordt en dat daar alles voor moet wijken. Al m’n skeelerwedstrijden heb ik ervoor laten schieten, ik heb alleen gefietst en wat krijg ik ervoor terug? Afbraak van mijn lichaam!’, foetert Swings langs de baan, terwijl hij zijn schaatsen uittrekt en IKO-fysiotherapeut Kevin Spithorst luistert.

Een topsporter op weg naar een belangrijk doel in zijn carrière en lichamelijk ongemak: dat is doorgaans geen gelukkige combi. Voor Swings is het bovendien de eerste keer in zijn lange loopbaan dat hij wordt geconfronteerd met langdurig blessureleed. Sinds november 2024 sukkelt hij met zijn rechterknie. De oorzaak? Dat is gissen, zegt hij. “Ik herinner me van die periode dat mijn rug en heup muurvast zaten. De buitenste spier van mijn quadriceps (bovenbeen) vervormde zich omdat mijn lichaam niet goed in elkaar zat en raakte zo overbelast. Gedurende de winter hebben we geprobeerd dat probleem onder controle te houden – tussen de schaatswedstrijden door. Na het seizoen startte de revalidatie, wat voor verbetering zorgde.

“Alleen verschoof het probleem zich toen gaandeweg naar de binnenkant van de knie, omdat ik oefeningen moest doen. De binnenste quadriceps kreeg meer te verduren en dat veroorzaakte een acute peesontsteking, oftewel tendinitis. Dat blijkt heel lastig onder controle te krijgen. En dat zorgt weer voor de frustratie, want ik hoopte zo dat ik stappen had gezet in het gehele revalidatieproces.”

Ik kan me niet veel meer oponthoud veroorloven
Bart Swings

Drie dagen na de desastreuze rentree op het ijs is besloten tot een zogenoemde PRP-injectie (Platelet Rich Plasma). Dat is een behandeling waarbij een geconcentreerde dosis lichaamseigen bloedplaatjes wordt ingespoten om de genezing te bevorderen bij klachten zoals peesletsels, artrose, en andere spierblessures.

Dat is nu twee weken geleden”, vertelt Swings die woensdag een echo heeft laten maken om te zien hoe het herstel verloopt. “De ontsteking lijkt af te nemen, maar je kunt pas na drie of vier weken merken of er verbetering inzit. Ik houd m’n fingers crossed en hoop dat ik binnenkort weer serieus aan de slag kan. Fietsen gaat nu, en enkele oefeningen, zolang ik mijn knie niet overmatig belast.”

Ondertussen davert het internationale peloton van langebaanschaatsers door in de voorbereiding op een winter vol spanning en sensatie. Een keer een training moeten missen is geen probleem aan de top; een lange periode van bijna-inactiviteit betekent echter een ramp voor de opbouw richting grote toernooien. De tijd zal gaan dringen, misschien wordt het zelfs penibel. “Ik kan me inderdaad niet meer veel oponthoud veroorloven. Op 15 november staat de eerste World Cup gepland: dat is voor mij als Belg het beginmoment van de kwalificatie voor de Winterspelen van Milaan. In de vier wereldbekers tot de jaarwisseling moet ik me plaatsen.”

Hij spitst het eerst toe op de mass starts, het onderdeel waarop hij in 2022 olympisch goud won en vier jaar eerder zilver greep. “Ik zal in alle vier mass starts moeten starten om voldoende punten te halen. Dus moet mijn niveau constant hoog genoeg zijn. Op de team pursuit bepalen de tijden heel veel, net zoals op de vijf kilometer. Daar kun je je op punten voor plaatsen, maar om zeker te zijn kun je beter een snelle tijd neerzetten. Aangezien we de World Cups beginnen in Salt Lake City, is het van het grootste belang dat je daar goed bent. In dat opzicht is 15 november niet zo heel ver weg, hè.”

Als allrounder zou Swings makkelijk in actie kunnen komen op vijf disciplines in Milaan: mass start, team pursuit, 1500 meter, vijf kilometer en tien kilometer. Die reeks sluit hij bij voorbaat uit. “Ik zal prioriteiten moeten stellen. De trainingsarbeid die ik achter de rug heb is totaal niet van het niveau dat ik gewend ben. Dat maakt het noodzakelijk te kiezen. Het moge duidelijk zijn dat de mass start op de eerste plaats staat, dan de team pursuit en daaronder de andere nummers. Ik zal blij zijn als ik A) de Spelen haal en B) mijn topvorm krijg te pakken. Na zo’n k#!tzomer wil ik niet dat er ook nog een k#!twinter op volgt…”

'Ook voor Joy Beune niet fijn dat Bart niet kan trainen'

Bart Swings en Erik Bouwman
Bedenkelijke blikken bij Bart Swings en Erik Bouwman, tijdens het EK in 2025. | Foto: Soenar Chamid

Niet alleen voor Bart Swings is zijn blessure nadelig. “Bart is in de voorbereiding ook een belangrijke schakel in de tempotrainingen van Joy Beune. Maar het was twee weken geleden direct duidelijk dat Bart echt niet door kon op het ijs”, verzekert Erik Bouwman, een van de coaches van Team IKO-X2O. “Dit zijn ernstige klachten hoor.”

“Zorgwekkend”, zo noemt zijn collega Martin ten Hove de stand van zaken. “Het is een race tegen de klok waar we met elkaar in zitten. Het grote probleem is dat Swings momenteel bepaalde trainingen wil uitvoeren die onmogelijk zijn, omdat zijn knie er niet klaar voor is. Dat varieert van blokken fietsen op hoog vermogen tot allerlei vormen van training waarbij hij zijn lichaam op hogere intensiteit belast. Bart heeft een voordeel: hij hoeft geen Olympisch Kwalificatietoernooi (OKT) te rijden. Na de vier World Cups moet hij wel in de top-24 staan van het klassement van de mass start. Het is niet zo dat er paniek in de tent is, want we weten dat zo’n klassering normaliter haalbaar is.”

Het ligt voor de hand dat voorbereiden op de individuele afstanden op een laag pitje kom te staan. “Ja, we verleggen onze aandacht nog wat meer naar de mass start en team pursuit.”

Bart Swings
Bart Swings: wereldkampioen mass start in Calgary. | Foto: Soenar Chamid