Polen is geen groot schaatsland, maar heeft wel een lange traditie. In de acceptatie van het hardrijden voor vrouwen speelde Polen ooit zelfs een doorslaggevende rol. Daarvoor moeten we helemaal teruggaan naar 1932.
In Davos werd toen het Europees kampioenschap verreden. Tot verbazing van iedereen, meldde zich een dame aan voor dit kampioenschap: de Poolse Zofia Nehringowa. Omdat er in die tijd nog geen aparte kampioenschappen voor vrouwen bestonden, was nergens in het ISU-reglement vastgelegd dat een Wereld- of Europees kampioenschap uitsluitend voor mannen bedoeld was. De Telgraaf schreef: "Een verdere merkwaardige bijzonderheid is het deelnemen van een dame, nl. mevrouw Nehringowa uit Warschau, die voor alle wedstrijden heeft ingeschreven. Het deelnemen van dames aan deze wedstrijden is volgens de bepalingen zeer wel mogelijk."
Niet de bedoeling
De organisatoren en aanwezige schaatsers, waaronder vijf Nederlanders, zaten er maar mee in hun maag. Want dit kon toch niet de bedoeling zijn? Een Oostenrijker trok zich zelfs demonstratief terug van het kampioenschap, omdat hij weigerde tegen een vrouw in het strijdperk te treden. Ook pogingen om speciaal voor de Poolse een internationale dameswedstrijd te organiseren met de eveneens toevallig in Davos aanwezige Elly Taconis en de Oostenrijkse Liselotte Landbeck, liepen op niets uit: Zofia hield haar schaatsbenen stijf, en verscheen op de 500 meter aan de start tegen niemand minder dan titelverdediger en wereldkampioen Clas Thunberg uit Finland. De zenuwen bleken mevrouw Nehringowa, die gecoacht werd door haar meegereisde echtgenoot, te groot.
De Poolse Zofia Nehringowa traint in 1931 in Warschau
"Mevrouw Nehringowa", zo schreef De Telegraaf, "rijdende tegen Thunberg tuimelde in de tweede bocht in den sneeuwval en bleef daar een poos liggen en reed haar afstand niet uit." Gelukkig waren de heren wel zo galant om Nehringowa na afloop een herkansing te geven. Geheel alleen reed ze de 500 meter in 59,0, een tijd die als officieel wereldrecord voor vrouwen erkend zou worden.
Met haar deelname zette Zofia de schaatswereld toch aan het denken. Zeker toen een maand later later in Lake Placid de Olympische Winterspelen plaats vonden. Omdat het hardrijden voor vrouwen in de Verenigde Staten en Canada destijds al zeer populair was, werd er voor de hardrijdende Amerikaanse vrouwen in 1932 een speciaal Olympisch demonstratietornooi georganiseerd.
Zofia Nehringowa en haar hardrijdende Amerikaanse schaatszusters zorgden er zodoende voor dat de vrouwen vanaf 1933 een officieus, en vanaf 1936 een officieel eigen wereldkampioenschap kregen.
Dominant
Een eigen plek op de Winterspelen duurde merkwaardig genoeg wat langer. Pas in 1960 mochten de vrouwen in het Amerikaanse Squaw Valley voor het eerst om eigen Olympische hardrijmedailles strijden. De Russische vrouwen bleken dominant, maar ook de Poolse opvolgsters van Zofia Nehringowa bleken hun mannetje te staan. Op de 1500 meter behaalden Helena Pilejczyk en Elwira Seroczynska zilver en brons. Een dag later leek Seroczynska op de 1000 meter zelfs op weg naar goud, toen zij in de laatste bocht in de sneeuwrand ten val kwam.
En zo moest Polen toch nog even wachten op het eerste Olympische hardrij-goud uit de geschiedenis. Het brons van de dames-achtervolgingsploeg vier jaar geleden in Vancouver gaf al aan dat Polen als hardrijland weer op de weg terug was. Het goud van Brodka maakte goed wat Seroczynska 54 jaar geleden was misgelopen. Ook met dank natuurlijk aan Zofia Nehringowa.
Ongeldige gegevens (NotSupported)
TV-verslag van de Olympische 1000m dames (1960) met val van Seroczynska (Engels commentaar)Marnix Koolhaas is schaatshistoricus en verzorgt samen met Huub Snoep elke week het historisch perspectief
