Aan het eind van de vorige zomer werd de schaatsploeg Jumbo-Visma groots gepresenteerd op het hoofdkantoor van Unilever in Rotterdam. Optimisme klonk uit de monden van vrijwel alle uithangborden die de ploeg rijk was. Schaatsers met olympische titels, wereldkampioenen sprint en allround, winnaars van mondiale afstandstitels. Stralend van zelfvertrouwen op naar de volgende schaatswinter en daarna in een rechte lijn naar Milaan, waar de volgende Spelen gehouden wordt. Een ontnuchterende schaatswinter verder is de ploeg deze week in Twente begonnen aan de voorbereiding op het nieuwe seizoen.
Grote afwezige bij het eerste samenzijn: Jutta Leerdam. Het contract van ’s lands grootste schaatsvedette liep op 1 april jongstleden af. Terwijl Leerdam vakantie vierde op een tropisch oord, gingen de onderhandelingen tussen de ploeg en Leerdam gewoon door. Totdat afgelopen week duidelijk werd dat de verschillende inzichten te ver uit elkaar lagen waardoor een akkoord ver weg was. Jumbo besloot daarop de gesprekken te staken, liet de ploeg maandag bij monde van commercieel directeur Sven Kramer weten. De exit van een wereldtopper een feit, de zoveelste bij Jumbo. Eerder vertrokken ook Antoinette Rijpma – de Jong (Reggeborgh), Thomas Krol (gestart met de pilotenopleiding), Jorrit Bergsma (Albert Heijn Zaanlander) en de zwalkende sprinters Kai Verbij en Dai Dai N’tab bij de ploeg van Jac Orie.
“Natuurlijk vind ik het jammer”, zegt Orie dinsdag over het vertrek van Leerdam. “Ze is een geweldige schaatsster.” Uit de woorden van de Haagse leermeester klinkt echter ook door dat een gelijkwaardige samenwerking tussen de ploeg en Leerdam niet langer mogelijk was. “Zij zit in een fase van haar leven, wij zitten in een fase richting de Olympische Spelen van Milaan. Die lijnen moeten parallel aan elkaar lopen. Daar horen keuzes bij. Als dat niet meer dezelfde richting op gaat, dan gaat het niet. Dat is wat het is en daar maken we als ploeg harde keuzes in, dat is nooit anders geweest.”
Leerdam was binnen de ploeg een einzelgänger, trainde – ook door het ontbreken van andere vrouwelijke sprintsters – regelmatig alleen en haar manier van leven wijkt af van wat de meeste andere topsporters doen. Haar levensstijl zorgde in de buitenwereld voor veel speculatie over het ‘commitment’ van de 25-jarige Zuid-Hollandse aan sport. Naar eigen zeggen gaf ze alles voor het schaatsen, een sluimerende enkelblessure en zorgen over haar zieke moeder weerhielden haar van de grootste prestaties die ze in de jaren daarvoor wel leverde. Haar wereldtitel op de 1000 meter kon ze niet prolongeren, op het WK Sprint liet Leerdam zichzelf weer zien maar dat was niet genoeg om Miho Takagi van de troon te stoten.
Kramer liet maandag duidelijk blijken (“1 team, 1 taak, niemand is groter dan het team”) dat Leerdam niet langer in het plaatje van de ploeg past. “We geloven in één lijn”, voegt Orie toe. “Misschien past daar voor haar het beste iets anders bij. Dat is niet goed of slecht. Voor iedereen is dat anders. We leven in een vrij land, iedereen maakt zijn of haar eigen keuzes. Maar zoiets werkt wel twee kanten op, als dat niet klopt moet je het niet doen. Sporters hebben een carrière met een bepaalde looptijd, daar moet je voorzichtig mee zijn. Als blijkt dat we niet bij elkaar komen, dan moet je dat niet doen. Daarom hebben we die keuze gemaakt.”
Geruchten over een op handen zijnde samenwerking met oud-vertrouweling Kosta Poltavets of een gang naar Team IKO behoren tot de mogelijkheden voor Leerdam. Voorlopig brengt ze haar tijd door op een zonnig eiland, waar het een stuk warmer is dan de locatie waar de leden van de Jumbo-schaatsploeg hun eerste trainingen afwerken. Want in Hengelo schijnt weliswaar de zon, een temperatuur met dubbele cijfers is vooralsnog een utopie. Vijftien schaatsers, van wie vijf leden van de opleidingsploeg. Nieuwe én terugkerende gezichten. Sanne in ’t Hof is blij met haar overstap naar de ploeg, Isabel Grevelt en Mathias Vosté zijn de andere twee aanwinsten van de gele ploeg.
Er wordt gelachen, de sfeer is ontspannen. Freek van der Ham heeft de lachers op zijn hand, de jongeling moet overduidelijk wennen aan zijn nieuwe skeelers. Na een paar Bambi-rondjes draait hij het middenterrein op waar hij met Dave Versteeg, de grote aanwinst in de staf van Jumbo, oefent en probeert. Orie ziet de eerste skeelertraining als een nulmeting waar duidelijk wordt wat er in de komende weken en maanden moet gebeuren. “Sommigen hebben meer getraind dan anderen, nu moeten we alles weer opstarten, de ‘schaatshoekjes’ opzoeken. De basis moet opgepoetst worden, vooral op skeelers zie je snel waar de aandachtspunten zitten.”
Orie kan zich de komende maanden volop storten op het verbeteren van zijn jonge ploeg. “Iedereen heeft er zin in en is sterk gemotiveerd”, zegt de Haagse leermeester, tevreden kijkend naar zijn ploeg.
De wereld draait door, zoveel is duidelijk. Met of zonder Jutta Leerdam.
