Het zijn stressvolle tijden voor schaatsers. NK net achter de rug, EK voor de deur. Het drukke schema lijkt Joy Beune niet te deren. Terwijl de buitenlandse schaatsers op de ijsbaan hun rondjes maken in aanloop naar het EK Afstanden - zelf heeft ze net een training achter de rug - zit Beune totaal ontspannen aan tafel in de perskamer van Thialf. Misschien vanwege het NK Afstanden, waar ze afgelopen weekend tot haar eigen verrassing het koningsnummer won. Ze reed eerder deze winter tijdens de World Cup al naar het podium in Polen, maar grossierde tot dan toe vooral in vierde plaatsen. Ze zag zichzelf niet als dé kandidaat voor het hoogste ereschavot. “Laten we eerlijk zijn, Marijke (Groenewoud, red.) was de vrouw in vorm”, zegt ze. “Ze reed in de trainingen nog een 1500 meter met twee 27’ers, ik zag mezelf niet als Nederlands kampioene.”
Niet gek als je jarenlang tot ‘net niet’ bestempeld bent. Een gigantisch talent en meervoudig wereldkampioene junioren, maar zoals wel vaker blijkt de lijn richting de top niet lineair te lopen. Bij Jumbo-Visma werd ze ‘niet meer gezien’ en vertrok ze in de wetenschap dat kampioenenmaker Jac Orie niet wist aan ‘welke knoppen’ hij moest draaien bij Beune. Ze stapte over naar Team IKO, een ploeg met een andere filosofie, een andere aanpak. Ze schurkte tegen de podiumplekken aan, nu heeft ze dé langverwachte stap gezet. “Ooit zei Ireen Wüst ‘dat iedereen wel kon stoppen met schaatsen’ als ik bij de senioren zou gaan meedoen. Dat viel heel erg mee. Bij de junioren won ik veel, daarna duurde het lang. Blij dat ik na vijf jaar weer een gouden medaille om m’n nek heb hangen.”
Beune stond regelmatig in het middelpunt van de belangstelling vanwege haar fratsen op de ploegenachtervolging. Tijdens het WK Afstanden reed ze met een ontblote enkel. Daarmee boorde ze niet alleen zichzelf, maar ook ploeggenotes Irene Schouten en Marijke Groenewoud WK-goud door de neus. Dat ze in Polen weer negatief in het nieuws kwam omdat ze de transponders vergeten was, was een flinke tegenslag. “Ik vind het heel prettig om dingen van me af te praten, bijvoorbeeld na het gebeuren in Polen”, snijdt ze het hete hangijzer van december zelf aan. “Ik heb twee dagen gewacht voor ik die meiden gesproken heb, zij vonden het ook niet leuk. Begrijpelijk natuurlijk. Zij vertrouwen mij, ik stelde ze teleur. En nu voor de tweede keer.”
Het incident in Tomaszów Mazowiecki kreeg een enorme nasleep, ook al was het ‘maar’ een World Cup. Met haar voorgeschiedenis op dit veelbesproken onderdeel lag het hoofd van de 24-jarige schaatsster op het digitale hakblok. Ze kreeg op social media honderden haatreacties na het incident in Polen. “Mijn telefoon liep vol”, aldus Beune. “Ik denk dat 25 procent mij een hart onder de riem wilde steken, maar 75 procent... Ik heb niet alles gelezen hoor, daar word je toch niet blij van. Wat er binnenkwam? Dat ik een domme achterlijke trien was, dat soort dingen. Oké, dat ben ik ook. Het was heel dom, alleen ik vind niet dat mensen mij op zo’n akkefietje mogen afrekenen.”
"Mensen kunnen echt hard zijn, al maakte dat me niet zoveel uit”, zegt ze. “Lekker makkelijk om als volwassen man of vrouw een meid van 24 de grond in te boren. Dat zegt meer over die mensen dan over mij. Doe het zelf maar eens. Ik vergeet die transponder echt niet opzettelijk. Met die gedachte heb ik het lekker laten gaan, ik heb snel de knop omgezet richting het NK.” Beune voelde zich mentaal sterker dan ze had verwacht.
Schaatsen op rancune, uit frustratie, om het ongelijk van mensen te bewijzen? Makkelijk om mee te schermen, maar voor Beune zeker niet het geval op de nationale afstandskampioenschappen. "Dat gedoe in Polen heeft mij geen extra kracht gegeven, ik heb het naast me neergelegd”, zegt ze. Ook na de winst kreeg ze honderden berichtjes, deze keer overwegend positief. Zo ging ze van schlemiel naar held in een paar weken. “Marijke en Irene hadden het mij al lang vergeven, ze zeiden: ‘Jij hoort gewoon in die team pursuit’. Dit mag niet nog een keer gebeuren, dat gaat het ook niet. Ik ben prima met die meiden en we gaan dit weekend gewoon weer samen rijden.”
De rijdster van IKO poetste die negatieve sfeer weg met individueel succes. Lachend: “Al blijf ik op de team pursuit misschien nog wel even het meisje van de transponder en de sokjes. We maken er ook grapjes over: dat het gek is dat Netflix nog niet ingestapt is om er een documentaire over te maken. Het is toch een supermooi verhaal als we straks op het WK goud winnen? Dan zal alles vergeten zijn.” Spannend zal het blijven om de achtervolging te rijden, maar bang dat ze haar plek in de achtervolgingstrein zal verliezen is ze niet. “Jillert (Anema, red.) zegt al twee jaar dat Elisa Dul in die trein thuishoort. Hij kan blijven schreeuwen. Zo lang ik het in de trainingen laat zien, denk ik dat Rintje niet te overtuigen valt om Elisa erin te zetten. Ze rijden als drietal heel goed. Alleen mijn positie als voorste past heel goed bij mij, Irene en Marijke vinden het fijn om achter mij te rijden. Dat gaat gewoon als een trein. En Rintje geeft mij gewoon de kans om het EK te rijden.”
Zondag staat de ploegenachtervolging op het programma. “Spannend”, zegt Beune. Voor haar gevoel zijn de incidenten een gesloten hoofdstuk. Maar: “Ik wil niet dat het nog een keer misgaat, dat vind ik nu heel spannend. We hebben een heel schema met ieders taak, wat moet je bij hebben. Ik zal nooit meer m’n transponder vergeten, dat is het eerste waar ik aan denk als ik nu op het middenterrein kom. Het komt goed...”
Kjeld Nuis: De emotioneel betrokken vriend van Joy Beune
De vrouw uit Borne heeft in vriend Kjeld Nuis haar grootste fan, maar tegelijkertijd een kritische in huis. Het incident in Polen kwam nog wel een paar keer langs. “Dezelfde avond al: ‘Hoe kun je nou zo dom zijn?’ Hij was boos. Later dat weekend haalde hij me van het vliegveld en kreeg ik nog een lading. Daarna zei hij ook: ‘Nu is het klaar.’ Tof, dankjewel haha.”
De routinier, zelf drievoudig olympisch kampioen, is emotioneel betrokken bij de sportieve carrière van zijn vriendin. “Ik denk dat ze hem in de ploeg uitlachen, hij wil heel graag dat ik hard rijd en hij let heel erg op mij. Soms denk ik: Hoe heb je tijd om tijdens jouw training naar mij te kijken? Dat zit er bij hem gewoon in. Op de ijsbaan of thuis krijg ik dan zijn feedback te horen.”
Tot enkele jaren geleden reden ze ook nog eens in dezelfde ploeg, maar Beune is blij dat beiden op sportief gebied hun eigen weg gegaan zijn. “Omdat je telkens op elkaars lip zit, werd die bemoeienis nog sterker. Daar was ik goed klaar mee, hoe hij bepaalde dingen zei... Hij bedoelt het goed, maar is niet altijd tactisch in wat hij zegt. Na dat gedoe in Polen was het ook snel klaar en moesten de pijlen op het NK. Dan kan ik m’n ei goed bij hem kwijt.”
Op het NK was Nuis weer de trotse vriend: “Hij was niet in Thialf, maar had jongens op zijn hotelkamer uitgenodigd om die rit te kijken. Echt zo’n trotse vriend die foto’s van het beeldscherm maakte en die moest huilen toen ik won. Hij zei wel: ‘Dit gunde ik je echt’. Hij was heel trots.” Zoals eigenlijk heel Nederland het Beune wel gunde. “Dat gevoel kreeg ik wel een beetje, dat was heel fijn.”
