Emma Engbers blijft nog net op de been wanneer ze uitglijdend na de finish van de Grand Prix 4 haar weg zoekt naar de verzorgingstent van de ploeg. Twee man snellen toe, vangen de Amsterdamse op voordat ze een smak zal maken op het ijs. Terwijl ze door haar knieën zakt, hoort ze de woorden. ‘Tessa heeft gewonnen’. Die hebben hetzelfde effect als het elixer van de wereldberoemde druïde Panoramix in de stripboeken van het duo Asterix & Obelix. Ze geven levenskracht, én meer. Ze laten de nummer 11 in de race plotseling dansen als een ballerina die energie voor duizend heeft. “Oh, wat geweldig, oh wat geweldig”, schreeuwt ze blij, om onmiddellijk het tentzeil weg te klappen en in de armen van Tessa te springen.
Tessa Snoek dus. Vorige maand grandioos winnares van de Alternatieve Elfstedentocht, en nu is de ploegmaat van Engbers wederom pienter genoeg om in Luleå de eerste wedstrijd van een drieluik op Zweeds natuurijs naar zich toe te trekken. Het is gebeurd via een sprint met drie. Of beter: een heel lange eindgalop die ze direct heeft ingezet na het opdraaien van aankomststrook en waarmee ze de twee medevluchtsters – zoals in de wielersport wordt gezegd – uit het wiel heeft gereden. Vol overtuiging, barstend van het zelfvertrouwen. Dat is tegenwoordig haar kracht.
Hoe anders was de situatie in september, nog voor de marathonvrouwen hun schaatsen hadden geslepen maar wel in de mood waren om weer te vlammen. En eindelijk eens te winnen. Bij de teampresentatie van VGR Sport-Vreugdenhil (dat gelijk voor drie seizoenen de portemonnee trok) was het gegaan over de Alternatieve Elfstedentocht van 2020. “Reden we in de kopgroep van vijf”, vertelde de 24-jarige Snoek toen. “Ja, Emma en ik verwachtten allebei dat die vlucht nooit zou standhouden. Deed-ie dus wel. We bleven voorop met ons vijven. Tja, toen moesten we plotseling sprinten om de winst. Dat was een heel mooie kans…” Ze zei het goed, een mooie kans. Daar bleef het bij. Verkwanseld. Laura van Ramshorst zegevierde, Engbers eindigde als tweede en Snoek finishte als nummer vier.
Intussen blijkt sprinten een koud kunstje. Zie de uitslag van Grand Prix 4. Alleen, in een onderonsje met Bosma, de Nederlands kampioene op natuurijs (eerste op het ONK in Oostenrijk), en Beau Wagemaker – nummer 1 in de Aart Koopmans Memorial – is dat minder eenvoudig dag zo even gezegd. Maar Snoek heeft geprofiteerd van het ‘motten’ tussen Bosma en Wagemaker in de laatste honderden meters. “We kwamen vervolgens door de laatste bocht en ik dacht we zien ’t wel. Ik reed op kop. Als ze me nog voorbijkomen heb ik pech…”
De intuïtie heeft haar er doorheen gesleept, kennelijk. En natuurlijk dat stel benen onder het ranke lijf die voor de krachtige spurt hebben gezorgd. Verbazing overheerste nog op de laatste dag van januari nadat het ‘mirakel van de Weissensee’ zich had voltrokken in de Alternatieve Elfstedentocht. “Vandaag dacht ik ik doe dat gewoon weer. Dat het is gelukt, is hartstikke mooi.”
Maar hoe heb je dat spel van winnen de afgelopen maanden geleerd?
“Stap 1 is; vertrouwen krijgen in jezelf. Het hele team heeft daaraan meegeholpen door me dat vertrouwen aan te praten en steeds zeggen dat ik op 500 meter moet gaan. De andere meiden zijn dat blijven herhalen totdat ik dat ben gaan doen. Ook mijn ouders zeiden: ‘Tes, je moet het een keer proberen’. Op een gegeven moment zet je die knop om en doe je dat.”
Werd je er niet gek van dat iedereen om je heen daarop hamerde?
“Ik werd er vooral niet goed van omdat ik in een sprint van plaats twintig naar acht opschoof. Dat was een leuk resultaat, maar ook het gevolg van te laat beginnen met die sprint. Vervolgens bedacht ik dat ik door op tijd de sprint in te zetten misschien ook op de eerste plek zou kunnen finishen.”
Pechvogel van de dag: Iris van der Stelt
Voor Iris van der Stelt (31) liep het lange vluchtavontuur dat ze aanging met Tessa Snoek, Merel Bosma en Beau Wagemaker totaal anders af dabn ze zich had voorgesteld. De Warmondse die deze winter haar herintrede deed in het vrouwenpeloton na een jaar van afwezigheid en zich als eenmansploeg in de Topdivisie vrijwel wekelijks liet opmerken, kwam in de slotronde gemeen ten val. Daarbij sprong haar kin open, met het nodige bloedverlies tot gevolg. Wat erger was op dat moment: ze was de aansluiting kwijt met de andere drie rijdsters die richting finish snelden. Van der Stelt kreeg letterlijk een doekje voor het bloeden en moest de resterende 4,5 kilometer in haar eentje afleggen. Met een hand op haar kin bereikte ze de streep om daar op de meest ondankbare plek te worden afgevlagd (vierde).
Als 'beloning' voor haar inspanningen volgde er nog een urenlang bezoek aan het ziekenhuis waar de wonden gehecht moesten worden. Pas rond de klok van vijven keerde ze terug in haar hotel, uiteindelijk toch tevreden terugblikkend op haar race. Hoe de crash was ontstaan, kon ze met geen mogelijkheid terughalen. "Ik heb net beelden ervan gezien, maar het is me niet duidelijk hoe dat ging. Waarschijnlijk ben ik vol in een scheur in het ijs terechtgekomen. Het gebeurde zo vlug allemaal dat ik me niet eens meer kon opvangen met mijn handen", aldus Van der Stelt die zaterdag en zondag gewoon kan starten.
Ze had zich overigens onderweg nog niet rijk gerekend, als het om de winstkans draaide. "Dit was een wedstrijd zoals ik ze graag rijd, en dankzij de zware omstandigheden heb ik tijdens de wedstrijd ook echt genoten van het koersverloop in een mooie groep. Vierde zou ik sowieso worden, dus ik wilde iets proberen om het niet op een sprint te laten aankomen met deze drie toppers. Het is er niet van gekomen, daarom ben ik na de val verder gaan beuken omdat ik de race per se wilde uitrijden. Er zijn nog twee kansen op de overwinning. Het zou erg leuk zijn als ik mijn carrière (want e stopt na dit seizoen definitief, red.) met een goede uitslag kan afsluiten."
Deze koers was tachtig kilometer. Zondag is de wedstrijd honderd. Kun je zeggen dat hoe langer de race, des te beter Tessa Snoek uit de verf komt?
“Of ik een voorkeursafstand heb, weet ik niet. Ik ben iemand die soms heel erg in de wedstrijd moet komen. Vandaag was ik blij dat het tachtig was, want ik vond de eerste veertig kilometer het zwaarst.”
Nog even over je gegroeide zelfvertrouwen. Ik begrijp dat je daarvoor hulp hebt gehad vanuit de psychologische hoek. Wat kun je daar over vertellen?
“Ik heb gesprekken gevoerd met een sportpsychologe over het belang van ene goede mindset. Voordat je kunt winnen moet je vertrouwen in jezelf hebben om dat te kunnen. Daar heb ik het veel over gehad. Net zoals de benadering van de sport: omdat ik het zo leuk vind om te schaatsen, moet ik dat vanuit de ontspanning doen. Geen druk erop leggen, maar genieten van de sport. Als ik dan win, is dat mooi meegenomen.”
En is je vriend Harm Visser misschien ook niet een beetje een psycholoog voor je?
“Ja zeker, Harm mogen we niet vergeten. Met hem kan ik heel goed praten, bovendien weet hij als geen ander wat winnen is. Daar hebben we over gepraat na het winnen van de Alternatieve, in de zin van wat er wel en niet verandert. Hij heeft me er heel erg bij geholpen.”
