Hoe snel ze over het ijs schiet, kon de hele wereld al zien tijdens de wereldbekers. Van Montréal tot Almaty en van Dresden tot in Dordrecht, waar ze rondjes moest rijden, etaleerde de 21-jarige Culemborgse zich als een menselijke voetzoeker die zich niet liet afstoppen. Er is geen houden aan Xandra Velzeboer, winnares van vier gouden WK-plakken. Maar het fijne nieuws voor haar – en het slechte voor de rest – is de conclusie die ze zelf trok in de nabeschouwing op de gouden 1000 meter in het Mokdong-stadion. Haar meest beruchte wapen, de snelheid, blijkt ze uitermate goed te kunnen koppelen aan haar inhoud. Oftewel, de motor in dat ranke lijf houdt het intussen verrassend lang vol.
Daar kwam ze achter in de eerste wedstrijd van zondag, de kwartfinale op de 1000 meter. “Met de gouden medaille van de 500 meter in de pocket kon ik wat meer ontspannen rijden. Totdat ik me gereedmaakte voor de rit en merkte dat ik vrij gestrest was. Het gevolg was dat ik ’m heel hard op kop ben gaan schaatsen, wat niet helemaal de bedoeling was. Uiteindelijk haalde ik er veel zelfvertrouwen uit, omdat het veel gemakkelijker ging dan ik had gedacht. Vooral de tijd die ik realiseerde (1.27,56) droeg eraan bij dat ik gaandeweg meer tactisch kon racen en blindvaren op mijn instinct”, lichtte ze toe.
Terwijl ze in de duels voelde hoe rap ze ging, slechtte ze tegelijkertijd de barrière van het kunnen volhouden. “Ook veel snelheid te hebben tegen het einde was heerlijk. Ik heb niet bijzonder veel tijd gehad om over dit alles na te denken; ik moest het gewoon maar doen.” Velzeboer maakte er het perfecte plaatje van. Eerst voltrok zich dat tot ontzetting van de ruim 5000 Aziaten die hun heldin Minjeong Choi onophoudelijk naar voren brulden, maar toen de helblonde ster-in-wording de drievoudig wereldkampioene eronder hield, sloeg het afgrijzen om in bewondering.
Ze zette Choi op tilt. Ze liet Courtney Sarault tegen de bierkaai vechten. Iedereen moest eraan geloven, Suzanne Schulting incluis. “Bijzonder om haar te verslaan”, zo hield ze haar reactie kort. Eraan toevoegend: “Ik heb natuurlijk wel een tel stilgestaan bij de tegenstandsters, maar voor de wedstrijd was ik er niet mee bezig omdat het zou afleiden. Bovendien weet ik hoe goed iedereen is. Ik moest mezelf inprenten waar ik in uitblink en hoe ik die kwaliteiten het best zou kunnen benutten.”
Velzeboer zegevierde deze winter een keer op de 1000 meter in wereldbekerverband. Dat was vijf maanden geleden in Montréal. Aan die ervaring had ze nauwelijks iets, moest ze erkennen. “Die race reed ik voornamelijk aan de leiding, vandaag gebeurde dat pas de laatste 2,5 ronden volgens mij. Ik heb het nog niet teruggezien. Op kop zitten is heel anders. Vanmiddag kon ik me meer ontspannen om scherp te zijn zodra dat werd verlangd. Die Canadese werd in de slotfase vermoeid, toen heb ik haar gepasseerd.”
Het klonk allemaal alsof ze even een halfje wit was gaan halen dat een kilometer verderop klaarlag bij de bakker. Wat een verschil met de onwennige nieuweling in het collectief van de toenmalige bondscoach Jeroen Otter die in april 2022 mee mocht naar het wereldkampioenschap in Canada. Daar wist ze niet goed wat ze moest vertellen, nadat ze de wereldtitel op de 500 meter had veroverd. Zondagavond presenteerde ze zich als een nieuwe kopvrouw van TeamNL, mede doordat Suzanne Schulting nog meer dan genoeg had aan haar eigen sores en frustratie en in gesnotter uitbarstte toen ze een vraag moest beantwoorden.
Het was mooi te zien hoe ze tijdens het tv-interview van de NOS met alle meiden van de relay een arm om de huilende Suzanne sloeg. Velzeboer vond het niet meer dan normaal. “We zijn een team en we zijn er voor elkaar. Deze keer troost ik iemand, andersom gebeurt dat ook wel. Dat maakt ons zo sterk. Ik kan me voorstellen hoe Suzanne zich voelt. Het is zuur voor haar. Zaterdag wilde ik de 500 winnen. Wanneer dat niet zou zijn gelukt, zou ik ook teleurgesteld zijn geweest. Maar Suzanne kan trots zijn, al zal ze het persoonlijk wat anders ervaren.”
Oh ja, Xandra was, zo zei ze, best toe aan vakantie. Vorig jaar verbood ze de aanwezige journalisten om in hun stukken te melden dat ze een trip had geboekt naar Curaçao, nadat ze dat zelf had laten vallen. “Ik ga opnieuw naar de zon. En het wordt geen Curaçao, haha. Waar wel heen, zeg ik niet….”
Alle uitslagen zijn hier te vinden.
