Honderd, misschien het dubbele aantal toeschouwers in de Utah Olympic Oval veren op van de tribunes die op het ‘heilige ijs’ van de vierhonderdmeterbaan zijn geplaatst en zo nog een beetje het idee van een stadionnetje geven.
Ach, wat maakt het uit, die karige entourage in Utah. Xandra Velzeboer, Culemborgs wonder op de smalle ijzers, brengt voldoende leven in de tent met een sensationeel wereldrecord op de kortste afstand die shorttrack kent. Zij, de wereldkampioen op de 500 meter van 2022, laat tijdens de wereldbeker de klok stoppen op 41,416 seconden. Het gebeurt in de eerste heat van het toernooi, een voorronde zeg maar.
De Amerikaanse speaker verandert tijdelijk van een doodnuchtere announcer in een bijna swingende dj die ook zijn geluk niet op kan, nu er zich een klein wereldwonder voor zijn ogen voltrekt. Want de tijd van de hoogblonde krullenbol is verpletterend goed. Ze duikt niet een beetje onder de tijd van de Canadese Kim Boutin (41,936, datum: 3 november 2019, ook op deze plek); nee, Velzeboer maalt ’m compleet fijn. Iedereen rond de baan met een oranjegekleurde jas krijgt schouderklopjes, ontkomt niet aan box-gebaren of wordt geacht handen te schudden. Het is net een staande receptie, alleen zonder gevulde glazen en hapjes.
Velzeboer, die bij het verlaten van de piste om de nek is gevlogen door haar jongere zus Michelle, probeert op weg naar de kleedkamer de onwerkelijke prestatie tot zich door te laten dringen. In de gang onder het ijs treft ze de onttroonde koningin Boutin aan. Die trapt een balletje met een paar landgenoten, maar bij het zien van haar ‘rivale’ feliciteert en knuffelt ze Velzeboer spontaan. Dat noem je respect voor elkaar hebben.
De staf van TeamNL is euforisch. Natuurlijk, na de geweldige resultaten van de World Cup een week terug in Montréal - waar Velzeboer en Suzanne Schulting twee keer goud ophaalden – wist iedereen dat ze op het moment snoeihard schaatst. Dat is een fijn gegeven wanneer de volgende voorstelling op het Amerikaanse wonderijs staat gepland. “Weet je”, zei assistent-coach Kip Carpenter donderdag, “als je Xandra ziet rijden, lijkt het net alsof er een raket onder haar schaatsen zit. Het is bizar wat ze doet.”
Dat laat zich inderdaad aanzien in de eerste rit van de dag die ze afwerkt. Met 42,36 is ze weliswaar de snelste van het veld, maar 0,43 van de mondiale topscore blijft een aardige marge om te overbruggen. Voor Annie Sarrat, de andere assistente van bondscoach Niels Kerstholt, is de gang van zaken volstrekt logisch. “Het was haar eerste optreden van het weekend. Wennen aan het ijs, voelen hoe het lichaam reageert. Het ging best hard hoor. Over een wereldrecord hebben we niet gepraat, ook de afgelopen dagen niet, al was Xandra er wel mee bezig. Maar in die tweede rit reed ze ervoor en was het perfect zoals ze over het ijs is gegaan.” Foutloos zal ze blijven de rest van de lange dag, waarop de Nederlandse ploeg over de gehele linie wederom een ijzersterke indruk achterlaat.
De grote beloning voor Velzeboer komt aan het einde van de dag. Wereldrecords worden gekoesterd in de Oval, waar oud-schaatser Derek Parra de baas is. Hoog aan de muur van de accommodatie hangt een tableau met alle recordtijden van de langebaan en shorttrack. Via een mobiele lift gaat de Nederlandse de lucht in, totdat ze hoog genoeg is om de recordmelding van Boutin uit het paneel met plastic borden te schuiven, en haar eigen strip op die plek te bevestigen. Dat gebeurt onder luid applaus en geschreeuw van TeamNL, dat in Melle van ’t Wout en Friso Emons extra fotografen heeft om plaatjes en videobeelden uit alle hoeken te schieten. Instagram, twitter en Facebook moeten worden gevuld. De vaste contentman van de selectie, Dennis Kruijswijk, kan de handjes op dit spitsuur prima gebruiken.
“Heel cool om dit mee te maken, en om je eigen tijd aan de muur op te hangen”, reageert Velzeboer na de korte ceremonie. “Als je zo’n tijd rijdt in de eerste wedstrijd, zit je in de buurt. Het blijft voelen, aftasten hoe het ijs erbij ligt. In de heat voor me zette Michelle een heel snelle tijd neer. Toen besloot ik in de rit erna ervoor te gaan. Dat ik dit zou kunnen, had ik niet gedacht. Ik merkte dat het hard ging, maar dat ik meteen vijftiende eraf zou halen, nee, dat heb ik niet zien aankomen. Om twee ronden achter elkaar te schaatsen in 8,3 en 8,4 seconden is heel bijzonder.”
Ze zegt het, en ondertussen denk je: het ziet er zó gemakkelijk uit. Grinnikend: “Tja, dat kan best, het is niet eenvoudig. Ik gebruik mijn krachten heel efficiënt. Misschien oogt het niet altijd rap, maar ik heb op deze manier mezelf onder controle en weet ik precies de power over te brengen naar het schaatsen. Nu wil ik uiteraard de 500 meter ook winnen. Dat was het doel, dat is niet veranderd. Alleen, je moet het nog even doen. Weet je, als je met shorttrack bezig bent, draait het niet om wereldrecords. Kom je er echter dichtbij in de buurt, dan wordt het het proberen waard. Het is dan ook heel vet als je vervolgens de snelste ooit bent op een afstand.”
Dat zal niet veel later Suzanne Schulting herhalen. Zij stelt haar eigen wereldrecord op de 1000 meter nog wat scherper. Eveneens zonder dat het de bedoeling is geweest….
De uitslagen van de kwalificatiedag staan hier
