Phuket, Thailand. Dat kennen we vooral als toeristische bestemming. Als je daar over ijs rept, denk je eerder aan een exotische coupe om van te smullen dan aan een piste om op te schaatsen. Toch kent Thailand ook een schaatsbond, die lid is van de ISU. Die bond probeert kunstrijden en shorttrack van de grond te krijgen via ijsbaantjes in grote shopping malls in de hoofdstad Bangkok.
Waarom vindt een schaatscongres in Thailand plaats?
Herman de Haan, leider van de Nederlandse delegatie bij dit congres: “Voor de wereldwijde ontwikkeling van de sport is het goed dat ook in landen als Thailand wordt geschaatst. Deze landen leveren ook graag een bijdrage aan de ISU. Dat kunnen ze niet door grote toernooien te organiseren, want daarvoor is de sport in hun land nog niet genoeg ontwikkeld. Maar wat zij wel uitstekend kunnen is het organiseren van het congres. Daarom gaan we daar nu heen.”
Normaal gesproken komt het ISU Congres elke twee jaar bijeen, maar vanwege de coronapandemie is deze 58ste editie al twee jaar uitgesteld. Alle 81 landen die lid zijn van de Internationale Schaatsunie zijn hier aanwezig. Zij zullen stemmen over ruim 200 sporttechnische voorstellen. En er zijn verkiezingen voor posities binnen de ISU, waarvan het presidentschap de belangrijkste is. Landgenoot Jan Dijkema heeft de maximale leeftijd (75 jaar) bereikt en neemt afscheid.
“Jan heeft de afgelopen zes jaar als ISU-voorzitter uitstekend werk verricht. Hij heeft de ISU door de coronatijd geloodst, wat een zware opgave was”, zegt De Haan. “De ISU was altijd een stabiele organisatie, maar Jan heeft ook nieuwe ontwikkelingen in gang gezet. Er wordt meer gesproken over een aantal belangrijke zaken, waaronder de marketing en promotie van de schaatssport. Het is goed als de nieuwe voorzitter dat verder gaat invullen, waarbij we ook moeten kijken hoe we dit via samenwerking tussen landen en de ISU kunnen verbeteren.”
Voor het presidentschap zijn vier kandidaten in de race: de Finse Susanna Rahkamo, Patricia St. Peter uit Amerika (beiden afkomstig uit het kunstrijden), de Serviër Slobodan Delic en Jae Youl Kim uit Zuid-Korea (beiden vanuit speed skating). “Daar zitten goede kandidaten tussen, dus we hebben ook echt wat te kiezen”, zegt De Haan, die zich echter nog niet in de kaarten laat kijken. “Wij maken onze keuze pas als we iedereen gesproken hebben.”
Na het vertrek van Jan Dijkema als president wil de KNSB wel graag weer een landgenoot in de ISU Council, het bestuur van de schaatsunie, krijgen. Daarom is de ervaren Albert Hazelhoff aangemeld als kandidaat voor dit orgaan. De Haan: “Nederland is een echt schaatsland, de sport behoort tot ons cultureel erfgoed. Wij hebben in het schaatsen veel kennis opgebouwd, wat je terugziet in de prestaties van onze sporters en de hoge kwaliteit van de internationale toernooien die wij in Nederland organiseren, met volle tribunes en veel media-aandacht. Dat is de top van onze schaatspiramide, met aan de basis onze verenigingen. De know-how die hier aanwezig is benutten we graag om de schaatssport wereldwijd verder te ontwikkelen. Daarvoor is het goed om binnen het ISU-bestuur een ervaren Nederlander te hebben die hier kennis van heeft en mee kan denken en praten bij belangrijke beslissingen.”
Afhankelijk van wie straks tot president wordt verkozen, maakt ook oud-schaatser Douwe de Vries vanuit de Atletencommissie kans op een plek in de council. “Ook dat zou goed zijn, omdat hij als voormalig topsporter een wezenlijke bijdrage kan leveren om de schaatssport verder te ontwikkelen”, zegt De Haan. Last but not least: landgenoot Hanjo Heideman is kandidaat voor een plaats in de Technische Commissie Langebaan van de ISU. “Hanjo heeft zijn sporen verdiend als internationaal scheidsrechter, onder meer bij de Spelen in Beijing. Het is goed als zijn kennis en ervaring op deze manier voor de schaatssport kunnen worden aangewend.”
Tot zo ver de poppetjes. Bij zo’n ISU Congres gaat het ook om de hoofdzakelijke sporttechnische veranderingen, die pas worden bekrachtigd als een meerderheid van de aanwezige landen ermee instemt. Op de agenda staan welgeteld 249 voorstellen. Veruit het belangrijkste voorstel betreft het optrekken van de minimumleeftijd voor deelname aan seniorenwedstrijden. Die ligt nu nog op 15 jaar, wat vooral bij het kunstrijden tot controverses leidt. Het voorstel van de ISU is nu om de leeftijd (stapsgewijs) te verhogen naar 17 jaar, wat dan ingaat in het seizoen 2024-2025.
Nederland steunt het voorstel om deze minimumleeftijd te verhogen. Waarom vindt de KNSB dit zo belangrijk?
De Haan: “Met name bij het kunstrijden zien we dat de druk om op mondiaal niveau te presteren al op zeer jonge leeftijd te hoog is. Wetenschappers stellen ook dat deze belasting, zowel mentaal als fysiek, onverantwoord is voor een kind in ontwikkeling. Er zijn voorbeelden uit het verleden van meisjes die zeer jong al olympisch kampioen werden, maar daarvoor achteraf wel de prijs hebben betaald. Wij hebben al eerder vergeefs geprobeerd om die minimumleeftijd op te trekken. Nu ligt er een voorstel van de ISU zelf, dat wij uiteraard zullen steunen. Het zou echt goed zijn als deze verandering er komt.”
Dan heb je nog 248 andere voorstellen waarover gestemd wordt. Wat zijn voor Nederland de belangrijkste topics in Thailand?
De Haan: “Het is een enorme waslijst, dus we zullen volle vergaderdagen hebben. Voor het langebaanschaatsen hebben wij zelf een voorstel ingediend om sponsorlogo’s bij teamonderdelen op de helm te mogen voeren, zoals dat bij individuele nummers op de cap van het schaatspak prijkt. Er ligt een voorstel om de jurering bij het kunstrijden eenvoudiger, duidelijker en eerlijker te maken. Bij het shorttrack gaat het onder meer om het afschaffen van de superfinale bij WK’s, het invoeren van herkansingsrondes in plaats van de ranking finales én de race review card, waarmee je één keer per kampioenschap een arbitrale beslissing zou kunnen aanvechten. We gaan zien wat straks praktijk wordt en wat niet.”
Op de eerste dag staat meteen een politiek beladen onderwerp op de agenda. Wat doet het congres met Russen en Belarussen die officiële functies bekleden binnen de ISU en/of daarvoor (weer) kandidaat zijn? Mogen zij meedoen aan het congres en/of de verkiezingen? Hoe staat Nederland in die discussie?
De Haan: “Als het aan ons ligt, worden de Russen en Belarussen voorlopig van die functies uitgesloten. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne heeft de ISU Council deze winter meteen besloten om Russische en Belarussische atleten en officials te schorsen voor internationale schaatswedstrijden. Twintig landen die lid zijn van de ISU hebben er toen per brief op aangedrongen om deze maatregel ook door te voeren voor zogeheten office holders, mensen die officiële functies binnen de ISU bekleden. Wij hebben die brief mede-ondertekend. De Council kan daarover niet zelfstandig een besluit nemen, maar moet dat eerst voorleggen aan het congres, en dus gaan wij daar nu op de openingsdag meteen over stemmen. Dat wordt een spannende dag. Als het aan ons ligt gaat de schorsing dus ook voor de office holders uit Rusland en Belarus gelden. Dat heeft niets te maken met de personen in kwestie, maar alles met het regime dat zij vertegenwoordigen. Je hoeft maar één keer naar het journaal te kijken om te weten waarom: wat momenteel in Oekraïne gebeurt is hartverscheurend.”
