De gebroeders Liu, die tijdens het afgelopen WK in Dordrecht de show stalen door het goud en zilver op te eisen, zijn deze week neergestreken in Heerenveen, waar ze van vrijdag tot en met zondag in actie komen tijdens de International Invitation Cup. Hoewel ze zelf 'geen idee' hebben wat ze van de eerste wedstrijd van het seizoen kunnen verwachten, vinden ze het leuk om weer voet op Nederlandse bodem te zetten. "We hebben hier ondertussen al heel wat mooie herinneringen opgebouwd", vertelt de oudste van de twee, Shaolin, in de kantine van Thialf. "Zo won ik hier in 2019 mijn eerste Europese allroundtitel en won Shaoang hier in maart zijn eerste wereldtitel. Je kunt dus wel zeggen dat we hier graag komen."
Shaolin en Shaoang Liu, zoons van een Hongaarse moeder en een Chinese vader, behoren al jaren tot de wereldtop en hebben ondanks hun jonge leeftijd al een indrukwekkend palmares opgebouwd. Het absolute hoogtepunt uit hun nog prille carrière beleefden ze een kleine vier jaar geleden bij de Olympische Spelen van Pyeongchang, waar ze met het Hongaarse relayteam een historische gouden medaille in de wacht sleepten. Het was namelijk de eerste olympische titel voor Hongarije op een Winterspelen. "Pyeongchang heeft ons leven behoorlijk veranderd", beweert Shaolin Liu. "Door ons succes op de Spelen kregen we de mogelijkheid om wereldwijd bekend te worden en bovendien ging de Aziatische markt voor ons open."
Dat ze de afgelopen jaren steeds vaker herkend worden, vinden de Liu's een leuke bijkomstigheid. Shaolin: "Twee jaar geleden liepen we een keer in een fashion street in Peking en vroegen mensen of ze met ons op de foto mochten. In India werd ik een keer door een aantal Nederlanders herkend, dat was ook grappig." Ook Shaoang ziet het aantal fans steeds meer toenemen. "We hebben een grote fanbase in China, maar ik denk dat we meer fans in Hongarije hebben, omdat we daar wonen." Shaolin denkt het tegenovergestelde: "Ik denk juist dat er meer Chinezen zijn die ons kennen, omdat er simpelweg meer mensen wonen. In Hongarije wonen ruim negen miljoen mensen, terwijl er alleen in Shanghai al 26 miljoen mensen wonen."
Voelen jullie je meer Chinees of Hongaars?
Shaolin: "50/50. Als we in China zijn, zijn we Chinees en als we in Hongarije zijn, zijn we Hongaars. We spreken bovendien vloeiend Chinees, Hongaars en Engels, dus voor ons is het makkelijk om in alle landen te communiceren."
Shaoang: "Voor mij is er überhaupt geen verschil. Ook als mensen me vragen of ik een voorkeur heb voor Hongaars of Chinees eten, zeg ik: nee! Ik vind het namelijk allebei lekker."
Hoe is het voor jullie om over vier maanden in China de Olympische Spelen te schaatsen?
Shaolin: "Wij zijn half Chinees, dus voor ons voelt het wel een beetje als 'thuiskomen'. Bovendien vinden we het altijd leuk om in China te racen, want de Chinese fans moedigen ons aan en juichen voor ons. Nu we woensdag gehoord hebben dat er alleen maar Chinese toeschouwers in de stadions mogen komen, hopen we dat ze extra hard voor ons gaan juichen."
Shaoang: "Ik hoorde dat er 18.000 mensen in het stadion kunnen, dus als dat vol komt te zitten, verwacht ik één groot gekkenhuis."
Shaolin, lachend: "Dat moet in China makkelijk lukken."
Hoe groot zijn de Spelen in Hongarije?
Shaolin: "De Winterspelen zijn nog niet zo groot als de Zomerspelen, maar hopelijk kunnen wij daar verandering in brengen."
Shaoang: "In Hongarije is het zo: als je geen gouden medaille wint, telt het resultaat niet. Alleen goud telt."
Shaolin: "Ik denk dat dat in alle landen zo is, terwijl het voor een atleet eigenlijk al heel mooi is als ze mee mogen doen aan de Spelen."
Hebben jullie door jullie prestaties van de afgelopen jaren de shorttracksport in Hongarije populairder zien worden?
Shaolin: "Het is een groot verschil met toen we begonnen in 2005. Als je toen iemand in Hongarije had gevraagd wat shorttrack inhield, had niemand het je kunnen vertellen. Nu weet 80 tot 90 procent wat shorttrack is en wie de Liu-brothers zijn."
Shaoang: "Een mooi voorbeeld: toen we begonnen met trainen, moesten we alle spullen zelf kopen en nu, zestien jaar later, krijgen we alles van de bond. De bond helpt ons en ondersteunt tevens de volgende generaties. Dat is mooi om te zien!"
Shaolin en Shaoang zijn niet alleen broers, maar ook elkaars beste vrienden. Ze delen alles ('zelfs het prijzengeld'), doen alles samen en bespreken alle geheimen met elkaar. Maar dat zijn nog lang niet alle overeenkomsten, vertelt Shaolin. "We zijn tegelijkertijd begonnen met schaatsen, zaten altijd naast elkaar in het vliegtuig en deelden altijd dezelfde kamer. En ook als we het een keer niet wilden, zaten we aan elkaar vast." Op de vraag of ze zich nooit een tweeling hebben gevoeld, begint Shaoang te lachen. "Nee, we kunnen geen tweeling zijn, want dan zou Shaolin mijn zin moeten kunnen afmaken."
Shaolin: "Probeer eens dan."
Shaoang: "I would like to go to...."
Shaolin: "The shop."
Shaoang: "The McDonalds."
Nee, geen tweeling dus. Maar, zo zeggen de broers die tweeënhalf jaar van elkaar schelen, ze zijn wel als een tweeling opgevoed. Shaoang: "Onze vader kocht dezelfde kleding voor ons en we hadden precies hetzelfde kapsel. Ruzie hadden we zelden, omdat we altijd hetzelfde speelgoed hadden." Inmiddels wonen Shaolin en Shaoang al vier jaar niet meer bij elkaar. "We wonen wel in hetzelfde gebouw. Hij woont op de begane grond en ik op de vijfde verdieping. We hebben ons eigen leven, maar als we elkaar nodig hebben, kunnen we zo bij elkaar langs."
Voel jij je de beschermende oudere broer, Shaolin?
Shaolin: "Mijn vader vertelde ons vroeger: 'Jij bent de oudste, dus jij moet altijd voor hem zorgen en Shaoang moet altijd naar jou luisteren'. Op die manier hebben we altijd proberen te leven."
Zie jij hem ook als de oudere broer, Shaoang?
Shaoang: "Zeker, Shaolin is er altijd voor me als ik hem nodig heb. Het is ontzettend fijn om zo iemand te hebben, zeker nu onze vader weer een aantal jaar in China woonachtig is."
Jullie staan al heel wat jaren aan de top. Hoe moeilijk is het om aan de top te blijven?
Shaoang: "Dat is heel moeilijk, want het leven als topsporter gaat altijd met ups en downs."
Shaolin: "Er is nog nooit een vliegtuig geweest die in de lucht bleef hangen, hij landt altijd. Anders gezegd: we weten dat er een tijd komt dat onze tijd voorbij is en dat we niet meer bij de wereldtop zullen horen. Tot die tijd zullen we er alles aan doen om zo lang mogelijk bij de wereldtop te blijven."
Wat is jullie uiteindelijke doel?
Shaoang: "Voor nu is Peking het belangrijkste doel. Ik ga niet hardop zeggen dat we daar alles gaan winnen, want in de shorttracksport kan alles gebeuren. Ook als je de beste bent, kun je namelijk verliezen."
Shaolin: "We moeten ons eerst kwalificeren en daarna kijken we wel weer we hoe we het aan gaan pakken en waar we ons op moeten focussen. Mochten we Peking halen, dan proberen we daar natuurlijk op ons best te zijn en onze kans te benutten. Als we daar goed presteren, kunnen we ook 'big in China' worden."
Wie hebben jullie liever dat er olympisch kampioen wordt?
Shaolin: "Ik denk dat ik blijer ben als hij wint."
Shaoang: "Als er maar iemand van ons wint, dan blijft de titel in de familie. Het allermooiste zou natuurlijk zijn als we eerste en tweede worden!"
