Naam: Jochem Uytdehaage
Geboorteplaats: Utrecht
Geboortedatum: 09-07-1976
Stopte met schaatsen in: 2007
Burgerlijke staat: Woont samen met zijn vriendin in Blaricum
Als ik Google moet geloven, heb je een behoorlijk druk leven...
"Tja, wat is druk hè? Ik zit niet stil, absoluut niet. Ik weet alleen niet of Google exact weet wat ik in het dagelijks leven allemaal doe."
Je hebt je eigen bedrijf 'De Uytdhaaging', doe je dat fulltime?
"Klopt, en dat bevalt erg goed! Ik ben spreker, trainer en inspirator wat betreft het goed voor jezelf zorgen. Ik richt me voornamelijk op vitaliteit, work-life balance en ontspanning. Ik heb lessen geleerd uit mijn sportcarrière die bruikbaar zijn voor journalisten, voor de overheid, voor het hotelwezen en de luchtvaart, maar ook voor sporters. Ik probeer ze inzicht te geven hoe ze met bepaalde zaken om moeten gaan en ze te inspireren. Ik geef iedereen mee: maak het leven leuk en gun jezelf daar de tijd voor. Daarom vertel ik onder meer over de noodzaak van goed slapen."
Je geeft workshops en lezingen over verschillende onderwerpen, zoals slaap, voeding, stress en beweging. Heb je zelf een voorkeur voor een bepaald thema?
"Nee, ik vind het lekker om verhalen te vertellen en mensen te prikkelen. Daar zit voor mij de rijkdom in. Ik ben inmiddels op meerdere vlakken behoorlijk onderricht en heb me natuurlijk ook verdiept in die onderwerpen. Ik kan wetenschappelijk onderbouwen waarom iets is zoals het is. Zeker als sporter moet je je geloofwaardigheid houden."
Zo te zien ben je ook ambassadeur van Skate4AIR, een Nederlandse stichting die geld inzamelt voor onderzoek naar taaislijmziekte, en oprichter van Stichting Sporttop. Ben je daar veel mee bezig?
"Dat doe ik er gewoon bij, dat is allemaal liefdewerk oud papier. De waarde zit hem erin dat ik elk jaar namens Skate4AIR meega naar de Weissensee en mooie verhalen van mensen te horen krijg."
Krijg je weleens reacties van mensen dat ze wat aan je verhaal hebben gehad?
"Op de Weissensee afgelopen jaar kwam er iemand naar me toe die zei: 'Ik moet je bedanken, je hebt me enorm geholpen hoe ik beter kan slapen'. Ook vertelde laatst iemand dat ze andere gordijnen had gekocht omdat ik iets gezegd had over licht. Dat is toch mooi? Als ik van de honderd mensen al één iemand kan helpen, ben ik al blij."
Merk je dat je inmiddels vaak gevraagd wordt?
"Het leuke is dat ik váker word gevraagd. Mensen vragen me of ik het verhaal ook voor hun groep wil vertellen, omdat ze het inspirerend vonden. Daar word ik heel blij van. Het is te makkelijk om te zeggen dat ik mijn verhaal mag komen vertellen omdat ik olympisch kampioen ben. Als je geen goed verhaal hebt, kom je ook niet meer terug. Het feit dat ik het doe, laat zien dat ik het ook goed kan en mensen zijn blijkbaar heel tevreden over mijn lezingen. Dat is een wezenlijk verschil."
Veel sporters kwamen na hun loopbaan in het zwarte gat terecht. Heb jij daar last van gehad?
"Nee, ik omschrijf het meer als een groen Teletubbielandschap. Je kunt alles doen, maar 'alles' doen is niet meteen de oplossing. De eerste twee jaar heb ik dingen opgepakt die ik niet zo leuk vond. Ik ben de eerste twee jaar heel erg zoekende geweest en probeerde erachter te komen wat ik leuk vond, waar ik goed in was en waar ik energie van kreeg. Je kunt wel van alles roepen en gaan doen, maar je moet het zelf ook leuk vinden. Ik merk nu dat ik echt plezier beleef aan de dingen die ik nu doe en dat het me goed afgaat. Door de ervaring heb ik altijd mijn eigen dingen kunnen doen. Die vrijheid is van belang en koester ik."
Wat zijn je ambities met De Uytdhaaging?
"Ik hoop dat ik mensen een rijker leven laat leven. Het klinkt misschien flauw, maar ik hoop dat ik mensen kan helpen om goed voor zichzelf te zorgen, waardoor ze het meer naar hun zin hebben. Dat geldt ook voor mezelf: ik wil het liefst dingen doen die ik leuk vind."
Over leuke dingen gesproken. Sta je zelf ook nog weleens op het ijs?
"Te weinig, maar dat heeft puur te maken met het feit dat mijn rug het niet meer fijn vindt om in de hoeken te zitten. Wel ga ik komend seizoen voor de tiende keer de 200 kilometer op de Weissensee rijden. Vanwege mijn herniaoperatie heb ik het vorig jaar wel iets rustiger aan gedaan."
Mis je het leven als topsporter?
"Ik mis het sporten. Het liefst zou ik elke dag sporten en dat mijn rug dermate sterk zou zijn dat ik alles kan doen wat ik zou willen. Hardlopen kan ik bijvoorbeeld niet meer, net als krachttraining. Dat vind ik best jammer. Aan de andere kant moet ik ook niet te veel zeuren en moet ik blij zijn met wat ik wél kan."
Is het leven na je topsportcarrière anders geworden?
"Absoluut. Vroeger sportte ik en werd ik betaald en nu werk ik. Je gaat later pas inzien hoe fijn het is dat je betaald krijgt met sporten. Als ik nu weer geld zou kunnen verdienen met sporten, zou ik dat per direct doen."
Je hebt na je carrière ook regelmatig meegedaan aan televisieprogramma's. Waarom?
"Ik heb alleen aan sportgerelateerde programma's meegedaan die me leuk leken. Naast Expeditie Robinson (2011) vond ik het programma Eeuwige Roem (2009) te gek. Ook ben ik destijds gevraagd voor Expeditie Poolcirkel, maar dat durfde ik niet aan met mijn rug."
Volg je het schaatsen nog actief?
"Ik volg het zeker. Bij de grote toernooien in Thialf probeer ik altijd één dag te komen. Waar ik vooral naar kijk? Ik kijk naar het grote verhaal. Hoe presteren mensen, hoe gedragen ze zich, hebben ze het naar hun zin? Sommige schaatsers zeggen weleens dat ze op het randje zitten, maar dat is complete kul. Als je in vorm bent, ben je helemaal fit en uitgerust. Als sporters twijfelen, gaan ze harder trainen, terwijl ze juist gas terug moeten nemen. Dat is de belangrijkste les. Er wordt te weinig hersteld en met herstel bedoel ik slapen, bewegen, ontspannen."
Hoe belangrijk is het hebben van lol met vrienden/ploeggenoten?
"Ik herinner me dat we in aanloop van het olympisch kwalificatietoernooi eind 2001 onze trainer Gerard Kemkers een racebaan hadden gegeven als cadeau. We hadden de baan neergelegd in de gang van Hotel Heidehof en we stonden er elke avond als volwassen mannen mee te spelen. Waarom? Omdat het kan en leuk is. We zijn er trouwens niet langzamer van gaan schaatsen, misschien wel harder. De lol met elkaar is bepalend voor goede prestaties."
Je hebt veel prijzen gewonnen in je carrière, wat was je hoogtepunt?
"Sowieso mijn vijf kilometer, haha! Verder vond ik de Europese titel in 2005 heel mooi. Ik had in september 2004 een auto-ongeluk gehad en had op dat moment niet meer gedacht dat ik nog op topniveau zou kunnen schaatsen. Dat het me vervolgens lukte om weer zo hard te schaatsen (en Europees kampioen te worden) was een hele emotionele ontlading. Die Europese titel vond ik mooier dan de olympische gouden medaille op de tien kilometer. Het klinkt gek, maar dat was bijna een no-brainer."
Wat was je dieptepunt?
"De grootste teleurstelling was misschien wel dat ik me niet wist te kwalificeren voor de Spelen van Turijn. Ik wilde dolgraag mijn olympische titels verdedigen en dacht bij mezelf: als ik op twee Spelen achter elkaar een medaille pak, vind ik het mooi geweest. Toen ik me niet geplaatst had, ben ik nog een jaar doorgegaan bij Team Telfort en na dat jaar stopte ik ermee. Daar heb ik achteraf spijt van."
Waarom?
"Met de kennis van nu had ik langer door kunnen gaan. Het heeft vooral te maken met het feit dat ik te hard trainde en te weinig herstelde. Mijn schoonvader vertelde me destijds: 'Kun je er niet een jaar tussenuit gaan en dan weer terugkomen?' Mijn reactie was: maar dat kan toch helemaal niet!? Als je het sporten leuk vindt, is het geen probleem, maar op dat moment was de intrinsieke motivatie verdwenen. De eerste drie jaar na mijn stoppen heb ik bijna niet meer geschaatst, hooguit één keer. Terwijl ik nu denk: wat kan sporten toch mooi zijn. Het is een voorrecht om te mogen doen."
Wat is het mooiste dat je hebt overgehouden aan je schaatscarrière?
"Zelfvertrouwen! Winnaars hebben gelijk, dat is een hele fijne ervaring. Ik heb iets gedaan op het moment dat het er echt om ging. Daarnaast mag ik me nog steeds olympisch kampioen noemen en daar verdien ik voor een deel mijn boterham mee. Mijn streven is nu om niet gezien te worden als Jochem de schaatser, maar als Jochem die bezig is met vitaliteit."
