“Nog even uitfietsen, dan kom ik eraan”, zegt Erbanova terwijl ze nog op het ijs staat. Tien minuten later is ze de eerste van de groep schaatsers die in het restaurant van Thialf arriveert. Erbanova, bijna vier jaar woonachtig in Heerenveen, doet haar verhaal liever in het Engels dan in het Nederlands. “Anders wordt het een kort interview”, zegt ze lachend.
Nederlands praat ze alleen als ze veel vertrouwen heeft. Soms wordt ze er echter toe gedwongen, zoals in winkels of bij haar ploeg. Haar Nederlands is beter dan ze zelf aangeeft. Ze schakelt soms zelfs over naar die taal, omdat ze het Engelse woord even niet weet. Maar een grap in het Nederlands herkennen? Dat blijft lastig. “Ik weet wat de woorden van de zin betekenen, maar herken de grap niet. Dat is vervelend.”
De 25-jarige sprintster van Team AfterPay maakt zich op voor de eerste officiële wedstrijd van het seizoen: de World Cup in Heerenveen. Waar al haar teamgenoten al een wedstrijd (NK Afstanden) in de benen hebben, is het voor de Tsjechische de vraag hoe ze ervoor staat. Erbanova hoeft zich niet te plaatsen voor de World Cups, omdat ze geen binnenlandse concurrentie heeft en omdat de limiettijden niet scherp staan. Ze kan daarom rustig toewerken naar de grote wedstrijden.
“Dat is zeker een voordeel, maar aan de andere kant moet ik alles zelf regelen. Ik moet mijn eigen tickets boeken, mijn schaatsen regelen, ik moet communiceren met de Tsjechische bond et cetera. Ik heb geen manager die mij daarbij helpt. Gelukkig krijg ik hulp van mijn stiefvader”, aldus Erbanova, die er in 2014 voor koos om naar Nederland te vertrekken.
Stoppen of verhuizen
Na de Olympische Spelen van Sotsji vond ze het tijd voor een nieuw avontuur in haar carrière. Ze had geen keus, beweert ze. Het Tsjechische team, dat onder leiding staat van coach Petr Novak, is gevormd om Sablikova. Ook de trainingen worden op de drievoudig olympisch kampioene afgestemd. Voor een sprintster als Erbanova was dat niet ideaal. “Een allrounder en een sprinter in één team, dat ging niet samen. Ik heb veel geleerd bij Petr, maar op een gegeven moment bereikte ik een bepaald niveau en had ik het gevoel dat ik niet meer verbeterde. Terwijl ik wist dat er meer in zat.”
En dus stond Erbanova voor de keus: stoppen of verhuizen naar een ander land. Het was geen makkelijke keuze voor de toen nog 20-jarige schaatsster, die haar naam nog niet gevestigd had. Het liefst bleef ze in Europa, maar de opties waren schaars. Uiteindelijk bood de ploeg van Marianne Timmer (Team Continu) haar de kans om zich in Nederland verder te ontwikkelen. Ze kwam in de ploeg bij Margot Boer en Thijsje Oenema, twee vrouwen waar ze als jonkie al tegen opkeek. “Ik was heel blij dat ik bij hun in het team terechtkwam.”
Het betekende een nieuw hoofdstuk in het leven van Erbanova, die het hoofdstuk met Novak en Sablikova afsloot. Zij vonden haar keus in eerste instantie moeilijk te begrijpen, net als de rest van de Tsjechen. Weinig mensen geloofden dat verhuizen naar Nederland de juiste stap was. Financiële steun vanuit Tsjechië was dan ook ver te zoeken. “Dat was niet makkelijk. Weinig mensen dachten dat deze stap goed zou zijn voor mij, maar ik heb het tegendeel bewezen.”
Uit de schaduw
Inmiddels is de verstandhouding tussen Novak en Sablikova enerzijds en Erbanova anderzijds hersteld. Zeker nu Erbanova successen behaalt, is er wederzijds respect. “Ze zien nu dat ik de goede keus heb gemaakt”, vervolgt de sprintster, die in 2015 voor het eerst internationaal van zich liet horen. Ze veroverde op het WK Sprint verrassend brons en diezelfde kleur medaille behaalde ze dat jaar op de 1000 meter bij de WK Afstanden. Zo bouwde ze langzaamaan haar naam op in Tsjechië.
Een doorbraak was het in haar geboorteland echter nog niet. Die kwam pas nadat ze afgelopen seizoen het eerste EK Sprint in de geschiedenis op haar naam schreef. Het toernooi werd tegelijkertijd gehouden met het EK Allround, waar Sablikova samen met Ireen Wüst om de titel streed. De Tsjechische televisie zond beide toernooien uit en zag ineens een Tsjechische sprintkampioene. Sablikova werd bij het allroundtoernooi tweede achter Wüst en dus ging de aandacht deze keer naar Erbanova.
“Dat was voor mij het punt waar het omdraaide”, zegt ze trots. “De meeste mensen wisten wel dat er een ‘sprintgirl’ in Nederland zat, maar veel meer wisten ze niet van mij. Dankzij deze titel ben ik uit de schaduw van Martina gekropen en weten ze wat sprinten is.” Erbanova schaatst nog altijd vol trots in het pak van Tsjechië. “Ik ben en blijf Tsjechische, ik heb het land niet verlaten. Ik vond gewoon dat ik een betere situatie moest vinden. Nu weet ik dat ik het een goede keus is geweest.”
Bubbel
Erbanova woont inmiddels bijna vier jaar in Heerenveen. Ze woont op zichzelf en dat vindt ze heerlijk. Een bepaalde tijd vindt ze het leuk om met mensen te praten, maar na een aantal uur wordt dat haar teveel. “Ik zonder me dan graag af om mijn eigen ding te kunnen doen. Ik houd ervan om alleen te zijn. Bij de ploeg zeggen ze dat ik in een bubbel zit, haha.”
De eerste periode was vooral verkennen en genieten, constateert Erbanova. Ze wilde zelfs niet meer naar haar ouderlijk huis, ze had het onwijs naar haar zin in het ‘regenachtige’ Nederland. Maar daar is een kentering in gekomen. Vooral in de weekenden mist ze de optie om naar haar familie te gaan. “Ik mis ze nu meer dan in het begin”, bekent ze.
“Ik leef in twee werelden: hier heb ik mijn schaatsleven en in Tsjechië mijn sociale leven. Ik zou deze twee werelden graag willen verbinden, maar dat is onmogelijk. Het lastigste is als ik in Tsjechië ben geweest en weer terugga naar Nederland, dan is alles anders: taal, eten en familie om je heen. Bovendien mis ik de bergen. Het zijn misschien kleine details, maar alles bij elkaar is het best groot.”
Sing-alongs
Ondanks het gemis van haar familie en vrienden heeft Erbanova het goed naar haar zin bij Team AfterPay, de ploeg waar ze nu twee jaar schaatst. Ze heeft veel lol met haar teamgenoten, wiens schema’s vanaf nu verschillend zijn. De helft plaatste zich voor de World Cups en de andere helft niet. Erbanova wacht nog altijd op haar eerste wedstrijd. Hoe ze ervoor staat, durft ze niet te zeggen. “Ik moet altijd in een seizoen groeien, de grote competities zijn pas in het tweede deel van het seizoen”, weet ze.
Ze doelt onder andere op de Olympische Spelen, die ze voor de derde keer – mits ze fit blijft – mee gaat maken. Haar debuut maakte ze in Vancouver als 17-jarige. Vier jaar later verscheen ze aan de start in Sotsji, waar ze tiende werd op de 500 en 1000 meter. “De Spelen zijn heel anders dan WK’s en EK’s. Het is reusachtig en alles is anders. De druk komt ook vanzelf, die ga ik zelf niet creëren. Ik ben van mening dat je pas kunt presteren als je er mentaal goed op staat. Je moet gefocust blijven, ook al gebeurt er heel veel om je heen.”
Natuurlijk droomt ze van een medaille op de sprintafstanden, maar ze is voorlopig alleen nog met vandaag en morgen bezig. Komend weekend gaat ze zien wat haar tijden internationaal waard zijn. Dat gebeurt onder toeziend oog van haar ouders, die speciaal voor hun dochter naar Heerenveen afreizen. “Ze vinden het hier altijd heel leuk. Vooral mijn moeder houdt van die sing-alongs in Thialf. En als ik schaats, is ze supernerveus”, lacht ze.
