Team IKO-X2O op zeeniveau naar grote hoogte

Eeuwenlang deed het landgoed nabij Kortrijk dienst als boerderij, vorig jaar opende het zijn deuren als resort. Van het Belgische mannenhockeyteam tot aan diverse wielerploegen, steeds meer topsporters vinden hun weg naar Monte Marcella. Wat de locatie zo geschikt maakt voor de atleten zijn de hoogtekamers. Zowel in een groot deel van de slaapkamers als verschillende gemeenschappelijke ruimtes kan het zuurstofniveau uit het hooggebergte worden nagebootst, doordat generatoren zuurstof uit de lucht filteren.

De schaatsers van Team IKO-X2O hebben er dit jaar voor het eerst een week hun intrek genomen. Voor de ploeg is het een ideale accommodatie, omdat de omstandigheden aangepast kunnen worden aan de atleten. In de slaapkamers van de allrounders wordt een hoogte van 2000 à 2500 meter nagebootst, voor de sprinters worden geen aanpassingen gedaan. Bovendien is het complex van alle gemakken voorzien en hoeven de sporters zich alleen bezig te houden met trainen, rusten en hun voeding.

Jacob Veenstra, afkomstig uit de triatlon en al enkele jaren als performance coach werkzaam bij Team IKO-X2O, probeert met zijn collega-coaches de hoogtestages steeds vaker en effectiever in te zetten. “Dit is het eerste seizoen dat we voor de winter al drie keer een hoogtekamp doen. Vanuit andere sporten, zoals de atletiek en het roeien, zien we hoeveel effect het kan hebben. Door de allrounders in mei, juli en september op hoogte te laten verblijven, stapelen de positieve effecten zich op.”

Veel kennis haalt Team IKO-X2O uit de wetenschap en uit gesprekken met coaches van andere sporten. “Wij baseren ons op de ervaringen van mensen die dit al veel langer doen en daar geven we onze eigen draai aan, die past bij het schaatsen en waarbij er een hoop ruimte voor individualisatie is”, vertelt Veenstra. Zeker in Monte Marcella kan alles aangepast worden aan het individu.

Om aan de drie weken op hoogte te komen, zijn de drie allrounders Joy Beune, Jesse Speijers en Stijn van de Bunt (Bart Swings slaat wegens knieproblemen de hoogtestage over) voorafgaand aan het kamp in België wel twee weken naar Andorra geweest, waarbij ze de eerste dagen rustige trainingen hebben afgewerkt. “Hoogte is een stevige prikkel. Je merkt dat het een extra vorm van vermoeidheid geeft. Daardoor moet je er ook voorzichtig mee zijn en de schaatsers niet gelijk voluit laten trainen.”

In Monte Marcella slapen alle sporters op een hoogte waarop zij goed gedijen. Daarbij is het belangrijk dat de sporters minimaal twaalf uur per dag op hoogte verblijven. “Ze slapen zo’n tien uur en liggen ’s middags tussen de trainingen ook even op bed”, legt Veenstra de verdeling uit.

Stijn van de Bunt, bezig aan zijn derde zomer bij het team, slaapt dit jaar voor het eerst op hoogte. Eerst moest de basis staan. “De eerste dagen moest zijn lichaam wennen: wat overkomt me nou? Na een dag of vier, vijf zagen we dat zijn lichaam gewend raakte. Naast de fysieke metingen voelde Stijn zichzelf ook prima. Omdat hij vooral een tienkilometerrijder is, kunnen we hier nog veel winst boeken.”

Veenstra vertelt dat een atleet na verloop van de jaren meer hoogte aankan. “Joy is het verst van iedereen met de hoogtetrainingen. Bij haar hebben we de meest effectieve hoogte gevonden. Het levert weinig op nog hoger te gaan. Op haar ideale hoogte kan ze voordelen uit de hoogte halen én tegelijkertijd goed doortrainen. Misschien zouden we in een volgende fase wel kunnen kijken of een langere hoogtestage meer effect heeft.”

Om de effecten van de trainingen en in dit geval de hoogtekamers te zien, worden de sporters continu gemonitord. "De sporthorloges geven een snelle indicatie aan van de meest simpele, maar belangrijke waarden als de hartslagvariabiliteit en de hartslag in rust. Daarnaast gebruiken we een saturatiemeter voor de zuurstofsaturatie. De belangrijkste metingen vinden plaats met een hoogwaardig monitoringssysteem, ontwikkeld met behulp van externe experts. Dit helpt ons om ook op het gebied van hoogte maatwerk leveren."

Zo leren staf en rijders elkaar jaar bij. “Aan het begin van deze olympische cyclus hebben we geëxperimenteerd met hoogtetenten. Sinds een jaar of twee bootsen we tijdens trainingskampen de hoogte na in kamers, wat het praktischer en comfortabeler maakt. Bovendien kunnen we zo met het gehele team op kamp. De komende jaren is het mijn taak om dit proces op detailniveau nog meer te optimaliseren.”