Schaatsteam Speelman: van parkeerplaats tot opleidingsploeg

Wat startte met drie mensen — Liset Speelman, Peter Langeland en Robert Post — is uitgegroeid tot een ploeg met achttien rijders, meerdere trainers en ambities op zowel de langebaan als in de marathon. Ze profileren zich als de beste opleiders van Noord-Nederland. Vanaf komend seizoen rijdt het team voor het eerst met een topdivisieploeg voor dames in de marathon. “We begonnen echt klein. Een keer per week trainen, met misschien vijf rijders. Er zat geen masterplan achter, eerder de gedachte: waarom gaan we het niet volledig zelf doen?” blikt Post terug.

Post weet waar hij over praat. Hij reed de afgelopen vijf jaar bij Team Essent (voormalig Jumbo-Visma) op topniveau in de marathon en behaalde diverse podiumplaatsen. Die ervaring neemt hij nu mee in zijn rol als trainer en teambegeleider. “Ik ben altijd heel gemotiveerd geweest om alles uit mijn sport te halen. Die drive herken ik bij onze rijders. Dat stimuleert mij om hén weer verder te helpen.”

Wat opvalt bij Speelman is de langetermijnvisie. Vanaf de start konden ze rekenen op de steun van hoofdsponsor Harm Hendrik Speelman (zie kader), maar al snel werd ook gezocht naar bredere verankering. Die vonden ze in de vorm van een zelf opgezette businessclub, inmiddels goed voor ruim dertig betrokken bedrijven. “Dat netwerk helpt niet alleen financieel,” zegt Robert Post, “maar zorgt er ook voor dat je mensen om je heen verzamelt die echt betrokken zijn.” Ploegleider Peter Langeland vult aan: “We willen geen ploeg zijn die elk seizoen op losse schroeven staat. Continuïteit is voor ons een uitgangspunt.”

Langeland ziet die continuïteit terug in de manier waarop het team met sporters omgaat. “We nemen niet snel afscheid. Als iemand zich nog ontwikkelt of gewoon wat meer tijd nodig heeft, dan geven we die ruimte. Het is niet: je presteert niet, dus je ligt eruit. Dat is voor veel sporters heel waardevol.” Hij wijst daarbij op de toegankelijkheid van het team. “De drempel om bij ons aan te sluiten is laag. De bedragen die rijders elders soms moeten betalen, zijn echt schrikbarend. Bij ons weet je waar je aan toe bent. We gaan niet over één nacht ijs, ook niet in het maken van keuzes.”

De sportieve structuur laat eveneens zien dat het team zich positioneert als een serieuze opleidingsploeg. Op de langebaan richt Speelman zich op neo-senioren, met rijders tussen de 18 en 23 jaar. In de marathon is er een beloftenteam actief en komend seizoen komt er bovendien een vrouwenploeg uit in de Topdivisie. Post: “Wij willen een springplank zijn. Als schaatsers bij ons hun plafond bereiken en vervolgens doorstromen naar een commercieel team, dan is dat voor ons geslaagd beleid.”

Die visie spreekt ook rijders aan. Jitse Wiersma, die eerder als marathonschaatser actief was bij GroeNoord / Kuil Banden, sloot zich aan bij Speelman vanwege de sfeer en de duidelijke richting. “Ze hebben een plan en zijn supergemotiveerd. Je kunt alles bespreken. Ze geven je het gevoel dat je ertoe doet, en de begeleiding is heel persoonlijk.”

Wat Speelman biedt, reikt verder dan een trainingsschema. Er is aandacht voor studie en werk, materiaalkeuze, fysieke begeleiding en mentale groei. Fysiotherapeuten, sportartsen en diëtisten zijn nauw betrokken bij het team. Volgens Post is die brede aanpak essentieel. “We leiden mensen op, niet alleen rijders. We willen dat iedereen zijn of haar eigen plafond leert kennen. Voor de één is dat een Holland Cup, voor de ander een NK Allround of misschien zelfs de doorstroom naar een commercieel team.”

Dat de aanpak werkt, blijkt uit de gestage groei van het team en de toenemende zichtbaarheid in het peloton. Toch blijven Post en zijn collega’s bescheiden. “We zijn onderweg. Elk jaar proberen we een stapje te zetten en zo steeds verder te komen. Komend seizoen gaan we meer centraal trainen om vaker in groepsverband te werken aan specifieke blokken. We kijken niet alleen naar de top, maar ook naar de weg ernaartoe.”

Wat Speelman kenmerkt is misschien wel het hechte teamgevoel. “Ik denk dat iedereen bij ons zichzelf kan zijn,” zegt Post. “Als je je veilig voelt en je bent gemotiveerd, dan heb je alles in huis om hard te kunnen schaatsen. En als wij dat kunnen faciliteren, dan is dat voor mij de grootste winst.”

Toch kent ook Schaatsteam Speelman zijn uitdagingen. Eén daarvan is de aantrekkingskracht van Heerenveen, en dan met name het trainen in Thialf. “Voor veel jonge rijders blijft dat dé plek om te schaatsen,” vertelt Wiersma, die haar trainingen voornamelijk op Kardinge afwerkt. “Het is toch een soort statusding. Thialf is voor sommigen nog altijd het centrum van de schaatswereld.” Hoewel Speelman inmiddels één keer per week met de sprinters in Thialf traint, blijft het concurreren met de faciliteiten daar lastig.

“Ik weet wat ik aan dit team heb en dat is veel waard voor mij,” zegt Wiersma. “Maar er zijn altijd rijders die voor een ander team kiezen puur omdat daar standaard in Thialf wordt getraind.” Het team is zich daarvan bewust en blijft zoeken naar manieren om toch onderscheidend te blijven binnen hun eigen structuur. Met die instelling kijkt Speelman hoopvol naar de toekomst. “We weten waar we met elkaar naartoe willen,” zegt Post. “Zolang we blijven bouwen op onze kernwaarden – plezier, aandacht en ontwikkeling – geloof ik dat we elk seizoen opnieuw stappen kunnen zetten.”