Van haar huisarts kreeg ze het bericht dat de moedervlek op haar pols een agressieve vorm van huidkanker bleek te zijn. Thijsje beschreef de medische ingrepen en de spanning tijdens het wachten op de uitslag.
Ze hield het niet meer droog toen ze vertelde dat ze pas zondag haar ploeggenoten op de hoogte had gesteld. Ze wilde dat iedereen zich totaal zou kunnen focussen op het schaatsen. Haar relaas en de indrukwekkende ontlading tijdens het interview zal menig tv-kijker hebben geraakt.
"Tja, dan is schaatsen maar bijzaak", zei Dione de Graaff tegen Erben Wennemars in de NOS-studio.
Je verwachtte inderdaad dat het schaatsen voor Thijsje Oenema de afgelopen weken slechts bijzaak was, maar het tegendeel bleek waar. Door zich te blijven focussen, bleef ze op de been, op de schaats en in de competitie. Reuzeknap en wat mij betreft heeft Thijsje haar gouden medaille reeds op zak. Hoe groot is je mentale veerkracht als je in een dergelijke situatie overeind weet te blijven?
Ook het interview met Jorien ter Mors vrijdag na haar winst op de 1500 meter staat op mijn netvlies. Ik luisterde naar een jonge topsportster met maar één missie: een Olympische medaille, het liefst een gouden. Wat een klasse en wat een lef.
En ook Jorien weet hoe je je staande moet houden tijdens en na een ingrijpende gebeurtenis. In mei overleed haar vader. Ze heeft het gedurende de zomermaanden erg moeilijk gehad, maar oogde in Thialf sterker dan ooit. Het schaatsen was dit weekeinde voor haar echt geen bijzaak.
En dan was er zondag nóg een moment waarop de emoties van het tv-scherm spatten. "Muziek is gevoel en schaatsen is gevoel. Stop met die muziek tijdens de ritten, het beïnvloedt de schaatsers." Trainer Jillert Anema kon zijn boosheid en frustraties niet meer binnenhouden.
"Dit is een verkeerd moment voor een interview", waarschuwde Anema Bert Maalderink nog. Maar de interviewer trok zich natuurlijk niets aan van deze waarschuwing en bleef vrolijk doorvragen, terwijl de boze trainer alsmaar bozer werd. Hij sprak zelfs over competitievervalsing. Ook voor Jillert was het schaatsen in Thialf geen bijzaak.
Schaatsen wordt bijzaak, als je gaat relativeren. En dat wordt niet bepaald door persoonlijke omstandigheden en indrukwekkende gebeurtenissen. Het is de mentale veerkracht die het meest van invloed is op de belevingswereld van een topsporter. Als je even niet niet zo stevig in je schoenen staat, kan het zo maar gebeuren dat je als schaatser het linksom rijden gaat beschouwen als een nutteloze bezigheid.
Een intens verdrietige gebeurtenis kan echter ook vleugels geven. Als details die eerst nog zo belangrijk leken er opeens niet meer toe doen, als het ego zich plots even stilhoudt en het lichaam zich ontdoet van wedstrijdstress en fysieke blokkades, dan kunnen spieren frank en vrij hun werk doen. De focus wordt sterker, energie en kracht worden optimaal benut en voilá: een prestatie van formaat. Noem het mysterieuze krachten. Iets van tussen hemel en aarde.
Ik hoop dat Thijsje en Jorien doelgericht en met vertrouwen hun route richting Sotsji vervolgen.
En Jillert? Zouden we het ooit beleven dat hij de hele heisa rond het schaatsen weet te relativeren? De tijd, dan wel de Russische polka in Sotsji, zal het leren...
Ria Visser is oud-langebaanschaatsster