Klunen? Dat begrip verdient enige toelichting. Het is een Fries leenwoord dat lopen op schaatsen betekent. Lopen op schaatsen was een niet weg te denken en noodzakelijke bezigheid van de deelnemers aan de Elfstedentocht, die meer dan eens een omweg over het land moesten maken wanneer de route over het ijs onbegaanbaar was. Via omleidingen, waarbij over eindeloos veel rollen tapijt, rubberen matten en ander materiaal dat de ijzers van de schaatsen niet beschadigde, konden de rijders lopend of rennend de oversteek maken naar het punt waar er weer betrouwbaar ijs lag en de tocht vervolgd kon worden. Dat gold voor zowel de wedstrijdrijders (onder wie Angenent en de winnares bij de vrouwen Klasina Seinstra) als de duizenden toerschaatsers die 27 jaar geleden meededen aan het spektakel.
Hoewel Wennemars een specialist op de sprint was, is hij gek van de Elfstedentocht. Elke winter is hij één van de talloze Nederlanders die nauwgezet het weer in de gaten houden, in de hoop de Tocht der tochten opnieuw te kunnen beleven. “Schaatsen zit in onze genen en is iets waar we in Nederland erg blij van worden. Klunen is onlosmakelijk met het evenement verbonden, en daarom is het fantastisch dat Staatsloterij het initiatief heeft genomen om van dit Nederlands kampioenschap iets onvergetelijks te maken”, zegt hij.
Het NK wordt gehouden op ‘heilige grond’ in Sneek - één van de elf Friese steden. “Het belooft een sfeervolle wedstrijd te worden die ons terugbrengt naar oude tijden: deelnemers sprinten en klunen vervolgens 100 meter, over de kluunbrug, op weg naar de finish en eeuwige roem. Schaatsen is een oer-Hollandse traditie, klunen de tastbare souvenir aan die geweldige Elfstedentocht”, zegt Marlof Kokke, Sponsormanager van Staatsloterij. Daarom hebben we ons als doel gesteld om alle schaatsharten in Nederland sneller te laten kloppen en deze vaardigheid tijdens het kampioenschap te laten herleven. Elfstedentocht-coryfeeën en winnaars Henk Angenent en Klasina Seinstra en runner-up Erik Hulzebosch zijn erbij en kijken er naar uit.”
Klunen hoort bij de Elfstedentocht zoals de talloze dweilorkesten langs de drukbevolkte route over de Friese wateren. Bijna veertig jaar geleden maakte deed het begrip zijn intrede in het schaatsjargon. Dat gebeurde toen Jan Sipkema, voorzitter van de Friese Elfstedenvereniging, de natie liet weten dat op 21 februari 1985 voor het eerst in 22 jaar een Elfstedentocht zou plaatsvinden. Nog nooit was er zo laat in de historie van het legendarische evenement een tocht gehouden. De dooi was al ingetreden, de temperatuur schommelende boven het vriespunt en op het parcours waren er op veel plaatsen wakken met een plas water. Dat betekende dat er veel moest worden gekluund, benadrukte Sipkema. Zo was het niet mogelijk om de hele tocht op de schaats af te leggen; soms was het ijs onder bruggen te dun of zelfs afwezig en dan zat er maar één ding op: klunen via een geïmproviseerd pad.
Erben Wennemars en Henk Angenent (op de bovenste foto) dagen alle schaatsfans uit om op 11 februari 2024 naar het Friese Sneek te komen om zich tot Nederlands beste kluner te laten kronen. Zodra het startschot klinkt, sprinten ze naar de wisselbankjes, trekken ze hun oude noren aan klunen ze 100 meter in de hoop als snelste kluner over de finish te gaan. Nederlands snelste kluner wint 5.000 euro én een onvergetelijke reis naar Zweeds Lapland, waar hij/zij het GP marathonschaatsen kan beleven langs de start/finish straat.
Schaatsfans moeten er snel bij zijn, want er is plaats voor 120 deelnemers. Aanmelding is mogelijk tot uiterlijk 22 januari 2024 via www.nk-klunen.nl. Op 23 januari maakt Staatsloterij bekend wie er tot de gelukkigen behoren en wie zich te midden van een aantal bekende schaatshelden uit het verleden mag melden aan de start.
Komend weekend tijdens het ISU EK Afstanden in Thialf kunnen schaatsfans op een speciaal parcours alvast hun ‘kluun-kunsten’ vertonen tijdens een warming-up event.
