Een wereldrecord schaatsen en olympisch goud, dat staat op het wensenlijstje van de meervoudig wereldkampioene. In China leverde een rit vol fouten vorig jaar ‘slechts’ zilver op voor Jutta Leerdam. Haar gezicht en de bijbehorende vloek na afloop waren veelzeggend. “De Spelen waren heel zwaar voor mij. Los van de stress die ons eigen team mij bezorgde, was ik alleen met mijn coaches. Ik had geen teamgenoten om mij heen, mijn familie kon niet komen en ik zat in een moeilijke periode in mijn relatie. Ik was geïsoleerd. Het was heel emotioneel voor mij.”
Leerdam probeerde haar vizier te blijven richten op dat ene doel, maar leek daarin door te slaan. “Ik was zo gefocust, omdat ik mezelf niet wilde saboteren. Dat is het enige waar ik aan dacht. Dit is iets heel belangrijks voor mij. Ik wil alles eruit halen. Ik kon bijna niet meer lachen, misschien was ik te gefocust. Daar word je niet gelukkig van.” Haar mentale wilskracht bleek een valkuil te zijn.
Haar wens om de controle te behouden had ze al in het begin van haar schaatscarrière. Als juniore was ze geobsedeerd met haar voedig bezig, vertelde Leerdam tegen Twan Huys. “Ik focuste me heel erg op gezond eten. Geen chocolade, niets. Drie jaar lang was ik heel streng voor mezelf. De gehele dag was ik een spel met mezelf aan het spelen. Kan ik het volhouden of niet? Hoewel ik dacht dat ik goed bezig was, ging ik niet sneller schaatsen. Na twee jaar was mijn kracht compleet weg. Mijn spieren had ik afgebroken en onder de douche had ik de plukken haar in mijn hand. Nog steeds was ik in ontkenning dat het kwam omdat ik te weinig at.”
Het stempel anorexia durft Leerdam er niet op te plakken. “Mijn discipline was mijn vijand”, geeft de schaatsster toe. In die tijd kon ze niet genieten van haar sport. “Ik ben nooit zo ver gekomen dat ik stoppen overwoog, maar ik legde mezelf zoveel druk op. Is dit wel leuk? Op een gegeven moment kwam ik in het seniorencircuit, ging ik naar WK’s en kwamen de grote titels. Daar haalde ik zoveel voldoening uit.”
Hoewel haar discipline een horde is (geweest) voor Leerdam, heeft ze er ook alles aan te danken. Trainingen zal ze niet overslaan of afraffelen, want niets mag haar sportieve doelen in de weg staan. En dat leverde haar afgelopen winter een ongeslagen status op de 1000 meter op. “Als je geen doel hebt in je leven, is het heel moeilijk om blij te zijn, althans, dat denk ik. Je moet een doel hebben, iets waar je echt energie uithaalt. Voor mij is dat mijn carrière. Zonder het schaatsen zou ik minder voldoening uit het leven halen en dus ook minder eigenwaarde hebben.”
In de schaatswereld is Jutta Leerdam op meerdere vlakken baanbrekend. Op Instagram heeft ze een miljoenenpubliek. Ze snijdt onderwerpen aan waar velen mee worstelen, zoals vetpercentage en ongesteldheid. Opvallend genoeg doet ze dit niet op haar eigen kanaal. Ook daar is over nagedacht. “Ik moet mijn camera erbij pakken om het te filmen en dan voelt het gecreëerd. Ik wil niet overkomen als aandachtstrekker, maar ik wil wel verandering kunnen brengen. Moeilijk om daarin de balans te vinden. Voor de camera [van andere media] kan ik helemaal mezelf zijn, op mijn eigen kanaal vind ik dat nog steeds lastig. Hoe ik op social media ben, heeft niet per se iets te maken met hoe ik als persoon ben. ”
Leerdam is al bewust van het leven wat volgt na haar topsportcarrière. De ondernemende Westlandse zal weer op zoek gaan naar nieuwe doelen en wil graag moeder worden. Maar tot die tijd mogen we genieten van de gedisciplineerde en zelfbewuste sportvrouw op het ijs.
