Dat laatste is gelukt. Bredanaar Kos (op 4 februari wordt hij twintig) reed zich op het NK dankzij de nieuwe kwalificatieregels van de Selectiecommissie van de KNSB in de groep van bondscoach Niels Kerstholt. Er ontstond rond het nationaal kampioenschap (31 december en 1 januari) enig rumoer over de gevolgde procedure, omdat verschillende rijders door ziekte hun kansen niet optimaal konden verdedigen. Kos trok er optimaal profijt van: hij eindigde op de 500 meter achter de ongenaakbare Jens van ’t Wout als tweede, genoeg om naar Gdansk mee te mogen. “Leuk voor die jongen. Daan is een prima talent, en in z’n kop een slimme jongen. Hij heeft zeker potentie voor de toekomst, ook voor de relay”, is Kerstholt van mening.
Kos, die de 500 meter rijdt en waarschijnlijk wordt ingezet op de mannenrelay, vernam zijn uitverkiezing via de mail, daags na het NK. Daarna regende het gelukwensen op WhatsApp. “Niels belde me ook nog even, maar dat was vooral om wat zaken te regelen, zoals het meetrainen met de NTS, kleding krijgen, dat soort dingen. Dat moest allemaal vrij snel, want we zouden de zondag erop al naar Polen vliegen”, vertelt hij na de laatste training in Hala Olivia, een complex aan de noordrand van havenstad Gdansk. De baan kent hij goed: vorig jaar deed Daan er mee aan het WK voor junioren.
Al ben je bekend met het rijden van en groot toernooi, hoe moeilijk of makkelijk is het dan nog om je weg te vinden binnen een nationaal team?
“Het is wel even wennen in een andere groep. De meesten ken ik wel, maar zie ik niet zo heel vaak omdat ik bij het Talent Team Noord zit. Vanaf het eerste moment ben ik goed opgenomen door alle rijders. De gehele staf geeft me veel aandacht, en verder ben ik bezig met m’n ding: achter de snelle mannen en vrouwen aanrijden.”
Is de manier van trainen dan hetzelfde als je bij KTT Noord gewend bent?
Globaal wel, maar het is intensiever, het gaat allemaal net wat harder, en de omvang is net wat groter. Alles is een stapje extra.”
Begon het tijdens het NK al te dagen, toen je goed presteerde, dat er kansen op het EK waren?
“Ik rekende me zeker niet rijk. Het blijft shorttrack, er kan van alles gebeuren. Regel 1 is net zo van kracht: je moet blijven staan. Ik was er helemaal niet mee bezig, wel met het NK dat was een groot doel: om dan goed te zijn, met te laten zien te presteren. Het ontging me niet dat er rijders afvielen, maar tegelijkertijd verschenen de volgende startlijsten alweer en moest de focus weer op de wedstrijd. Op dat moment werd ik niet afgeleid door zaken die erna pas zouden komen.”
Bondscoach Kerstholt: selectiemethode graag finetunen
Het rommelde rond de jaarwisseling even in de coulissen van het NK Shorttrack, nadat duidelijk was geworden welke consequenties het nieuwe selectiebeleid had. Dat systeem, gebaseerd op het principe perform on demand droeg ertoe bij dat rijders die eerder dit seizoen nog in de World Cup actief zijn geweest, buiten de boot vielen door tegenvallende prestaties tijdens de twee dagen van het NK. Zo sneuvelden bijvoorbeeld Sjinkie Knegt, Kay Huisman en Teun Boer.
Het heeft er alle schijn van dat deze methode van selecteren volgende seizoen gehandhaafd blijft. “We bevinden ons nog in een fase van uitproberen”, licht Wilf O’Reilly toe. De disciplinemanager Shorttrack van de KNSB is lid van de Selectiecommissie die behalve hem bestaat uit oud-bondscoach Jeroen Otter en technisch directeur Remy de Wit. Hij wijst op de toenemende prestatiedichtheid in de Nederlandse top van deze schaatstak, maar ook op het belang van prestaties op bestelling (perform on demand). “Op de eerste dag van de Winterspelen viel Suzanne Schulting in de mixed relay en was de kans op een medaille verkeken. Zij moest zich heel snel herpakken om er voor het volgende onderdeel weer te staan. Dat leer je niet op de Spelen, maar dat moet iets zijn waarin de sporter gaandeweg de jaren beter wordt. Dat proces ontwikkelt zichzelf."
Om al voor de start van het NK zeker te zijn van deelname aan de Europese titelstrijd gold dat een rijder of rijdster gedurende de World Cups in Almaty een podiumplaats had moeten bemachtigen. Wie daar niet in slaagde, moest zich via tijdritten en de individuele afstanden van het NK in de ploeg rijden.
Bondscoach Niels Kerstholt vond en vindt dat een prima aanpak, al viel de plaatsingswedstrijd die het NK nu was samen met, zoals hij het zegt, “een vervelende samenloop van omstandigheden. Dit is het eerste seizoen van nieuwe selectiecriteria, we zaten twee weken na twee weekends van World Cups waarop iedereen ziek was of werd. Als we in de toekomst opnieuw perform on demand willen gebruiken, moeten we dat beter finetunen.”
“De rijders die naar een wereldbeker gaan – wat goed voor de lange termijn om ervaring op te doen – moeten ook de kans en voldoende tijd krijgen om in vorm te geraken. We moeten voortaan wel plaatsingswedstrijden hebben waarmee we onszelf niet in de voet schieten als nationaal team Perform on demand is een uitstekend geschikt middel om te selecteren. Misschien moeten we zoiets wel aan het begin van het jaar doen. Iedereen die de top-8 mag met die andere zeven uitmaken wie er in de grote wedstrijden uitkomt. Aan de hand van de uitslagen die volgen, kan dan een selectie worden gemaakt.”
O’Reilly knikt instemmend; dat idee staat hem ook aan. “Maar dat soort zaken is voor na het seizoen, wanneer we alles evalueren. Nu eerst het tweede deel van de competitie.”
Vorig jaar op het NK Junioren pakte je alle afstanden en de allroundtitel. Had je toen niet al het idee dat je klaar was voor de NTS?
“Goede vraag. Ik was superblij dat het zo goed ging. Na de wedstrijden - ik zat nog in het KTT Zuidwest – heb ik het erover gehad met mijn coach. We concludeerden dat ik goed schaatste. Om de kansen te vergroten op een plaats in de NTS zou het beter zijn naar Heerenveen te verhuizen en me aan te sluiten bij KTT Noord. Het draaide uit op een combi, omdat ik ook wilde studeren. Aan de universiteit van Groningen was het mogelijk mijn favoriete vak van de middelbare school, biologie, te kiezen. Zo kwamen twee dingen perfect samen. Hopelijk stroom ik volgend seizoen door naar de nationale ploeg.”
Van die studie biologie zal nu even niets terechtkomen. Van het EK naar de Winter Games. Welkom in de wondere wereld van Daan Kos.
“Nee, hahaha, er komt een toetsperiode aan, maar het EK is belangrijker. Die toetsen haal ik later wel in. Ik verheug me enorm op het evenement. Er ligt geen druk op, ik moet ervaring opdoen en plezier beleven. Ik vind het fijn dat ik de baan ken van het WK van verleden jaar. Daarnaast zal er niet veel te vergelijkbaars zijn. Het niveau is anders, de posities worden meer bevochten dan bij de junioren, er rijden veel meer mannen met veel ervaring rond, de concurrentie zal slimmer zijn omdat ze meer race-inzicht hebben. Dat merkte ik ook op het NK. Tot nu toe heb ik de dingen snel opgepikt en kan ik al zo nu en dan zelf trucs toepassen.”
De wedstrijden van het EK zijn via het Youtube-kanaal van de ISU te volgen.
