Bij Optisport IJsbaan de Westfries in Hoorn wordt er gevreesd dat de ijsbaan begin komende maand mogelijk niet open kan. Door de exorbitant hoge energieprijzen kampt beheerder Optisport met een extra kostenpost van zo’n 400.000 euro. De exploitant is niet in staat om voor deze kosten op te draaien en heeft daarom een brandbrief - met het verzoek om financiële steun - naar de gemeente gestuurd. “Het is onze laatste strohalm”, zegt locatiemanager en oud-schaatser Jakko Jan Leeuwangh in een interview met NH Nieuws.
De voormalig schaatser maakt zich ernstige zorgen. “Geen trainingen, geen wedstrijden, geen kunstrijden, geen ijshockey. Het zijn allemaal sporten die belangrijk zijn voor de samenleving, voor de kinderen, voor iedereen. Ik moet er echt niet aan denken dat dit allemaal niet door kan gaan. Als je de nieuwe bedragen van de energieleverancier onder ogen krijgt dan schrik je je kapot. Er moet nu hulp komen, anders gaat het helemaal fout.”
De geluiden vanuit de verschillende schaatsdisciplines in Hoorn zijn eensgezind; ze hebben nog hoop dat de ijsbaan open zal gaan, maar zijn enorm bezorgd. Gerrit Bakker organiseert het marathonschaatsen in Hoorn en ziet de mogelijke sluiting met lede ogen aan. Hij heeft onlangs een nieuwe marathonploeg opgericht en de sponsoren waren recent rond. De voorzitter van de Westfrische Kunstrij Club (WKC), Gerda Gijtenbeek, vraagt zich hardop af waar haar leden elders naartoe zouden kunnen. Zij vreest dat andere ijsbanen geen extra ruimte hebben. Jeroen Klappe, voorzitter van de ijshockeyvereniging uit Hoorn, zou het ook een enorme domper vinden. Volgens hem betekent de ijsbaan alles voor zijn club en vormt deze het hart van de sport.
Paul van Vliet, voorzitter van Kunstschaatsvereniging Hoorn, laat tegenover Dagblad voor West-Friesland weten behoorlijk kritisch te zijn. “Door de oorlog in Oekraïne zijn de energieprijzen gestegen, maar de stijging is de afgelopen jaren al gaande. Er moet ook kritisch worden gekeken naar duurzaamheid. Ik denk dat met name de ijsbaan in Hoorn daarin achtergebleven is. Er is te lang gewacht. Ik hoop dat er een oplossing komt. De ijsbaan is van de gemeente Hoorn. Zij had zich veel eerder moeten bemoeien met het verduurzamen van de schaatsbaan, maar dat is uitgebleven.”
Zoals in onderstaande grafiek te zien is, zijn de gasprijzen verzevenvoudigd in vergelijking met het begin van vorige winter, waardoor de ijsbanen met een aflopend energiecontract, worden geconfronteerd met een extreem hogere kostenpost. Naast de gasprijzen zijn ook de stroomprijzen in de tussentijd enorm gestegen, zoals de grafiek onderaan dit artikel laat zien.
Sinds kort zijn er zo’n 400 zonnepanelen geïnstalleerd op de Westfries in Hoorn, maar volgens Leeuwangh van exploitant Optisport los je hiermee het probleem niet op. “In de zomer heeft dat wel zijn waarde, omdat de zon er dan vol op schijnt. In de winter heeft het op het energieverbruik bijna geen invloed. Je praat dan slechts over procenten.” De gemeente Hoorn heeft ondertussen laten weten dat ze de brandbrief van Optisport heeft ontvangen en zo snel mogelijk met de exploitant van de ijsbaan om de tafel wil. De wethouder van Sport en Recreatie, Dick Bennis, benadrukt daarbij dat er op dit moment niet te zeggen valt waar dit toe zal leiden.
Uit een inventarisatie blijkt dat ondanks de energiecrisis er ook ijsbanen zijn die enkele maatregelen hebben genomen om komende winter sowieso open te kunnen. Enkele voorbeelden hiervan zijn de Jaap Edenbaan in Amsterdam, De Meent in Alkmaar, IJsbaan Haarlem en de Elfstedenhal in Leeuwarden. Zo is laatstgenoemde een zelfstandige stichting zonder overheidssubsidie. De tarieven zijn in Leeuwarden met tien procent verhoogd. Daarnaast spreken zij voor het eerst hun buffer aan.
Bij de Jaap Edenbaan in Amsterdam gaan de tarieven zoals ieder jaar iets omhoog, maar niet meer dan voorgaande jaren. Directeur Joris Wouters legt uit dat het energiecontract tot eind volgend jaar loopt, waardoor de ijsbaan nog niet zoveel van de stijgende energietarieven merkt.
In Alkmaar en Haarlem lijkt een doorlopend contract met vaste energieprijzen in combinatie met verduurzaming de redding te zijn. De verduurzamingsplannen die er liggen, denken ze tegen het einde van het contract gerealiseerd te hebben. Manager beheer en onderhoud van De Meent in Alkmaar, Matthé Laan, zegt in een interview met NH Nieuws een vast contract te hebben dat richting het einde van 2023 afloopt. Verder zijn ze druk bezig met een innovatief verduurzamingsproject.
Laan: "Het gaat om veel elektriciteit die wij gebruiken om met onze installaties kou te produceren. Deze bron moet ervoor zorgen dat we over anderhalf jaar de laatste cv-ketel uit het bedrijf kunnen halen. We draaien dan op onze eigen geproduceerde warmte. Op dit moment worden voor het opwekken van de energie 2.600 zonnepanelen gebruikt. De stroom hiervan slaan we op in een batterij, zodat we deze in de avond kunnen gebruiken en het laatste beetje elektriciteit ontladen. Hierbij is er wel subsidie nodig om quitte te spelen. Mocht het niet lukken om aan het einde van het energiecontract zelfvoorzienend te zijn, moet het schaatsseizoen mogelijk ingekort worden.”
Directeur Rob Kleefman van IJsbaan Haarlem - de enige baan in Noord-Holland die niet door de gemeente wordt gesubsidieerd - vertelt dat zij in januari een energiecontract voor drie jaar hebben afgesloten, ondanks dat het kostenplaatje voor energie hoog blijft. "Het gaat om ongeveer 100.000 tot 150.000 euro per jaar. We hebben ons contract dus op tijd verlengd. Als we het nu nog zouden moeten inkopen, hadden we misschien ook een probleem gehad." Om daarnaast de exploitatie wat beter te krijgen, hebben ze een kleine vijf jaar geleden de binnenbaan in Haarlem overdekt, waardoor weersomstandigheden minder van invloed zijn en er jaarlijks duizenden tot tienduizenden euro’s bespaard worden. Hiervoor is veel geld geïnvesteerd. "We hebben het wel over tonnen, je gaat al snel richting de miljoen."
Waar veel ijsbanen in Nederland nog open moeten, wordt er op Thialf in Heerenveen al volop getraind op het ijs door topsport, zoals de commerciële langebaanteams, ShorttrackTeamNL en het Nationaal Trainingscentrum Kunstrijden. Vanaf zondag 18 september kan daar ook geschaatst worden door recreanten. Toch zijn er voor de schaatstempel van Nederland eveneens grote zorgen. Interim-directeur Minne Dolstra zegt dat het energiecontract op 31 december afloopt en dat Thialf hierdoor te maken zal krijgen met uitzonderlijk hoge energiekosten. De gesprekken met alle betrokken partijen om tot een oplossing te komen, zijn in volle gang.
Een derde van de ijsbanen dreigt voor het einde van het jaar om te vallen door de fors gestegen energieprijzen. Versnelde verduurzaming biedt een oplossing, maar ook hier gaat veel geld mee gemoeid. Het kabinet heeft 3,5 miljard euro uitgetrokken om maatschappelijk vastgoed energiezuinig te maken. De schaatswereld hoopt dat dit geld versneld beschikbaar komt om hen op korte termijn uit de brand te helpen. Een noodfonds is volgens hen noodzakelijk ter overbrugging om verregaande verarming van de oer-Hollandse sport te voorkomen.
