“Drie jaar geleden kwam Mark Schadenberg op mijn pad. Ik werkte bij een bedrijf dat aan virtuele pijnbestrijding deed. Voor een podcast interviewde ik Mark. Daarna hebben we contact gehouden. Hij heeft zich inmiddels ontwikkeld van een slaapcoach tot een (erfelijk) familie traumacoach. In één van onze gesprekken vroeg hij wat simpele dingen over de sport en waar ik bij het bewegen en mentaal tegenaan liep. Vervolgens kwam hij met vragen die niets te maken leken te hebben met schaatsen. Hoe relaties tot bepaalde personen in de familie lijn waren, hoe mijn jeugd is geweest. Toen kwamen we erachter dat de spanning en lichamelijke klachten die ik voelde, daar vandaan zou kunnen komen.”
Met Schadenberg dook Gijs Esders dieper in de geschiedenis van zijn ouders en grootouders. “Je voorouders maken van alles mee in hun leven. Een deel daarvan kan traumatisch zijn, zoals een scheiding of de Tweede Wereldoorlog. Dat doet iets met een mens. Als een voorouder dit niet kan verwerken of er mag absoluut niet over gesproken worden binnen de familie, dan is het bewezen dat dit zich voort kan zetten in de volgende generaties, ook genetisch.”
Hoe de trauma’s de genen van de volgende generatie beïnvloeden, onderbouwt Esders met een wetenschappelijk onderzoek naar muizen. In een studie werden muizen getraumatiseerd en door de stress die de dieren ervaarden, veranderden hun DNA. Deze mutatie in de genen gaven ze door aan hun nakomelingen. Ook bij mensen zijn deze significante veranderingen gevonden, al is het in mindere mate en een minder betrouwbare setting geweest. Onverwerkte trauma’s lijken dus genetisch doorgegeven te worden. Iemand kan een stressreactie ervaren van een trauma dat hij of zij zelf niet heeft meegemaakt.
Mark Schadenberg legt uit hoe het proces in zijn werk gaat. “Als er in de familie een trauma heeft plaatsgehad, waar niet over gesproken is of weggestopt is, dan uit dat zich in de volgende generaties, zowel fysiek als mentaal. Zo blokkeerde Gijs bij de start en ervaarde hij lichamelijke klachten en dat refereerde aan een trauma van één zijn voorouders.” Om van zijn lichamelijke klachten af te kunnen komen, ging Esders eerst in gesprek met zijn ouders om te praten over het verleden van zijn familie. Met deze informatie ging hij naar Schadenberg toe.
“Ik breng iemand dan in trans, in een bepaalde focus. Op een gegeven moment komen we in contact met één van de voorouders, die het gesprek overneemt en spreekt via jouw onderbewuste. Bij Gijs kwam naar voren dat zijn voorouder in de oorlog als drijfveer had dat hij moest doorgaan, dat hij niet kon opgeven. Die voorouder heeft er helaas nooit over kunnen praten. Een bizarre overeenkomst was dat Gijs met dezelfde overtuiging leeft.”
De 30-jarige schaatser beaamt dat: “Ik heb de overtuiging: opgeven is geen optie. Toen ik harder ging schaatsen, was ik al 26. De broekies met wie ik nu in de ploeg zit, zijn negentien en twintig jaar. Hoezo heb ik überhaupt zo lang doorgezet? Iets in mij zei dat ik niet moest opgeven en dat er meer inzat. Ook in mijn maatschappelijke carrière kwam ik dat tegen. Continu willen strijden om iets te laten slagen, zelfs als het niet meer realistisch is. Altijd de overtuiging dat het wel gaat lukken. Als je die mentaliteit continu hebt, kan het je volledig uitputten.”
Tijdens de sessies kwam Esders er dus achter dat hij deze vastberadenheid heeft meegekregen van zijn voorouder. Heeft hij dan zijn carrière aan hem te danken? “Ha, dat is een goede vraag. Ik denk deels wel. Mijn ouders zijn wel sportief, maar geen atleten. Ze hebben me nooit gepusht. Het kwam altijd uit mijzelf. Die onverzettelijkheid van mijn voorouder heeft me tot hier gebracht,” vertelt de rijder van IKO.
Voor Esders heeft de duik in het verleden veel gebracht. “Het grootste gewin voor mij is dat ik nu weet hoe situaties in het verleden verlopen zijn binnen mijn familie. Er zullen momenten voorkomen waarbij ik deze logica kan toepassen en mezelf beter kan begrijpen. Met die inzichten kan ik patronen doorbreken, omdat ik me er bewust van ben. Het is een puzzel leggen met jezelf, hoe steek ik in elkaar? Hoe is het de generaties voor mij gegaan en wat kan ik ervan leren?”
Terug naar het schaatsen. Hoe helpt het de topsporter Esders? “Tijdens het schaatsen voelde ik druk op mijn ribbenkast. Ik dacht altijd dat het te maken had met wedstrijdspanning en dat het iets natuurlijks was. Voor mij was het onderdeel van het topsportbestaan. Na de sessies schaatste ik met veel minder spanning en is de druk op mijn ribbenkast weg. Ik durf wel te stellen dat die verkramping voortkwam uit het verhaal van mijn voorouder, dat ik niet opgelost kon krijgen omdat ik niet wist waar het vandaan kwam. Ik beweeg nu soepeler en de spanning is weg.”
Schadenberg: “We hebben Gijs’ verhaal doorleefd en hij heeft de pijnklachten ervaren. Hij was benauwd, had kramp. Vervolgens sloten we het af, kwam er energie vrij en moest het lichaam daarvan herstellen. Door de fysieke heling kunnen het brein en de cellen het oude verhaal loslaten en een nieuw beginnen. Het patroon is doorbroken.”
“Ik vond het een interessant pad om te bewandelen. Ik ben blij met wat het mij heeft opgeleverd en de fysieke verschillen die ik ben gaan voelen. Het brengt mij verlichting en dat neem ik mee naar de ijsbaan en in mijn verdere carrière. Op basis van wat ik heb mogen ervaren, zou ik het iedereen gunnen zich meer te verdiepen in hun voorouders”, sluit de schaatser af.
