Kip Carpenter (43) is voor de tweede World Cup shorttrack even terug op de plek waar hij twintig jaar geleden als schaatser nogal verrassend naar olympisch brons spurtte op de 500 meter: de Utah Olympic Oval in Salt Lake City. Hij maakte er naam mee, kon mede dankzij dit succes naderhand doorschuiven naar de positie van bondscoach langebaan in zijn geboorteland, maar opende in 2014 de deur naar de wereld van shorttrack, onder de vleugels van de in mei (tijdelijk) gestopte Jeroen Otter. Officieel heette hij destijds assistent-trainer, in de praktijk ontwikkelde Carpenter zich tot een materiaalfreak van het beste soort voor wie schaatsschoenen en de onderstellen met hun vlijmscherpe messen geen geheimen meer hebben.
Vooral dat laatste speelt een nadelige rol sinds Niels Kerstholt - de opvolger van Otter - hem de functie van assistent-coach heeft toebedeeld. Want de aanstelling is leuk en sluit ook aan bij Carpenters ambitie, maar wie vertroetelt dan de schaatsen van Suzanne Schulting, Sjinkie Knegt en alle andere selectieleden? Hun materiaal is heilig, dat kan het verschil maken tussen winst en verlies. Ze wisten en weten niet beter dan dat er een goeroe in hun omgeving rondloopt die alle problemen oplost, en intussen bijna zonder te hoeven vragen wat eraan mankeert: Kip de magiër. Een braampje, een nauwelijks waar te nemen verbuiging in een mes, noem ’t op, Carpenter fixt het.
“Ik heb mijn handen aan de ijzers vanaf mijn veertiende. Het duurt héél lang voordat je het gevoel hebt, zeker in shorttrack. Er zijn weinig mensen die dit vak beheersen. Rijders hebben onmiddellijk in de gaten als er iets niet deugt. Er is minder grip, de schaatsen schieten onder de voeten weg, en daarmee verdwijnt het vertrouwen. ‘Kip, kun je dit oplossen?’, is dan de vraag. Tja, ik kan niet anders dan aan de gang gaan met het materiaal”, vertelt Carpenter, die met zijn broer ook een bedrijfje (CBC) runt in custom (handgemaakt) en door een fabriek geproduceerde schaatsschoenen en ijzers.
Niets fijners dan de wetenschap een perfectionist achter de hand te hebben op wie er altijd een beroep kan worden gedaan. Het bindt Carpenter als het ware met handen en voeten aan de stiel die hij nooit volledig zal afstoten (daar is de liefde te groot voor); tegelijkertijd druist het tegen het andere gevoel in, de drang om zich als coach te ontwikkelen. “Ik zorg al negen jaar voor het materiaal bij de Nederlandse ploeg. Maar ik wil meer. Je hebt een punt als je zegt dat ik beter bij een andere bond aan de slag kan gaan om mijn ambitie meer gestalte te geven. Toch wil ik niet per se af van het materiaalman zijn. Op dat vlak ligt wel mijn grote expertise.”
“We hebben in de ploeg Bas van Weerden erbij gekregen, ik probeer hem op te leiden. Hij helpt me prima, neemt het grovere werk uit handen. Alleen, het duurt wel een jaar of twee voordat hij het hele spectrum een beetje in de vingers heeft, omdat het allemaal zo nauw luistert. Wat denk je wat het betekent als je jarenlang terecht kunt bij iemand die jou precies kent en weet hoe je op die schaatsen beweegt over het ijs? Zo'n relatie is goud waard, maar bouw je in járen op. De toppers als Suzanne en Sjinkie willen hun messen terugkrijgen met getallen die tot op tweeduizendsten kloppen. Sterker nog, daar rekenen ze op. Het kost tijd voor je die precisie onder de knie hebt.”
Hij haalt een voorval aan dat schetst hoe de schoen wringt. Annie Sarrat, de Canadese die ook assistent van Kerstholt is, liep vorige maand voor het World Cup kwalificatietoernooi Thialf binnen en zag Carpenter anderhalf uur voor de training druk in de weer met vijftien paar schaatsen. Verbaasd vroeg ze of hij al die schaatsen nog voor het begin van de training moest nalopen. Kip antwoordde bevestigend. “Annie zei dat ze dit nog nooit had meegemaakt. Onze shorttrackers zijn dat zo gewend. Ze rijden elke training op perfecte schaatsen." Dan, met een twinkeltje in zijn ogen: " Als ze een slechte sessie draaien, kunnen ze niet roepen dat het aan het materiaal ligt.”
Schaatsbroers en schoenenbroers
Sinds 2018 hebben Kip Carpenter en zijn broer Cory een bedrijf in custom (handgemaakte) en in de fabriek ontwikkelde schaatsschoenen voor de langebaan en shorttrack: Carpenter Boot Company. Ook verkopen de twee verschillende messen (ijzers). Kip neemt voornamelijk de handel buiten de VS voor zijn rekening en onderhoudt contact met de Europese dealers, zijn broer runt de zaken in Amerika en Canada, de twee landen waar het meest wordt afgezet.
Het is opmerkelijk dat er in de Nederlandse selectie niemand op het materiaal van de assistent-coach rijdt. “Dat heeft voornamelijk te maken met het feit dat de meeste schaatsers op een ander merk zijn begonnen en daaraan vasthouden. Het is ook lastig over te stappen op een andere fabrikant omdat de pasvorm erg nauw luistert. Elk bedrijf heeft een eigen methode en zie dan maar een schoen te vinden die minstens zo lekker zit. Suzanne Schulting rijdt op schaatsen die al vier of vijf jaar meegaan. Ze heeft in de tussentijd een nieuw paar uitgeprobeerd, maar is teruggegaan naar haar oude exemplaren. Ik zou het bijna een risico vinden als een topper op mijn schoenen zou schaatsen. Stel dat zij of hij slecht presteert, dan is dat geen goede reclame voor CBC.”
Wie bij Carpenter aanklopt voor zijn hand-geproduceerde producten terwijl hij op pad is voor de KNSB, krijgt nul op zijn rekest. “Ik ben in dienst van de bond, dus heb dan geen tijd. Als mensen iets willen, zullen ze me thuis in Leeuwarden moeten komen opzoeken. Maar momenteel is het zo druk dat er sowieso een wachttijd van zes maanden op de schoenen zit”, klinkt het waarschuwend.
Grappig genoeg is na de wisseling van de wacht binnen de staf vanuit de rijdersgroep geopperd Carpenter meer bij het coachen te betrekken. “Ze vinden het tijdverspilling wanneer ik alleen aan het materiaal sleutel. Ondertussen klampen ze me wel om de haverklap aan om even hun spullen te checken, hahaha!. Gelukkig kom ik vaker op het ijs in gesprek met de atleten, waar het in het verleden nooit verderging dan opmerkingen over de schaatsen.”
Volgens hem stimuleert Kerstholts manier van werken dat. Otter bepaalde het programma en de uitvoering, terwijl de twintig jaar jongere hoofdcoach in gesprek gaat met de toppers. “Niels vraagt zelfs welke ideeën de rijders hebben voor een schaatstraining. Dat heeft in het begin best tot vragen geleid, omdat de groep zo gewend was te doen wat Jeroen vertelde. Het komt echt niet voort uit onzekerheid bij Niels, maar het is een andere manier van coaching. Ik vind dat fijn, en ook nodig, Want wie zegt dat je met een schema iedereen in een groep stappen vooruit kan laten zetten? Mensen kunnen soms heel goed een andere prikkel gebruiken in de week voor een wedstrijd. Waarom zou je als een zombie alles uitvoeren wat je wordt opgedragen?”
Voor meer informatie over de World Cup in Salt Lake City (4-6 november), klik hier
