Een dame op leeftijd bestudeert aandachtig de vele foto’s aan de muur, allemaal afbeeldingen van heldhaftige schaatsers op natuurijs. Het is de laatste tijdelijke expositie in het gebouwtje dat op een bedrijfsterrein staat. ‘Westlanders op het ijs’, zo luidt het thema van de verplaatsbare wand met ingezonden prenten uit privécollectie van mensen. “Een en al nostalgie. Geweldig om te zien. ’t Zou toch heel jammer zijn, moest deze geschiedenis straks niet langer meer kan worden bekeken. Ik hoop van harte dat er een andere locatie beschikbaar komt”, zegt de vrouw, terwijl ze zich wat verder naar voren buigt om de gezichten op de foto’s beter te bestuderen. “Tja, als je uit de buurt afkomstig bent, kunnen er zomaar bekenden tussen zitten, nietwaar.”
Links naast de entree buigen twee mannen zich over de houten doorlopers die in een glazen vitrine liggen. Een van de twee herkent het model dat hij in zijn jeugdjaren ook onderbond. Weer wat verderop stelt een mevrouw de flitser van haar compact-camera keer op keer in werking om de attributen die deel uitmaken van het vaderlandse cultuurerfgoed te vereeuwigen. “Nu kan het nog, straks is het hier dicht.”
Gastvrouw van de dag Coby Verbeek heet nieuwe bezoekers welkom. Niemand hoeft deze dag entreegeld te betalen: het is namelijk de laatste dag dat het museum open is. “Eind deze maand moeten we eruit zijn”, vertelt het bestuurslid van de stichting wier man Jan de grondlegger is geweest van het museum. “Jan was echt een verzamelaar, hij was er gek van. Samen zijn we dikwijls markten afgegaan, op zoek naar schaatsen. Nou ja, hij dan, ik was meer geïnteresseerd in de entourage, zeg maar, dingen die het museum voor andere mensen aantrekkelijk maakte. Ik werd meegezogen door zijn belangstelling. Nadat hij overleed in 2007, hebben we het werk voortgezet.” Op de vraag of ze er nu dan het bijltje bij neergooit, heeft ze een humoristisch antwoord. “Dat doe ik ’s avonds. En de volgende morgen staat dat bijltje er weer. Zo gaat dat een beetje… Ik ben geen twintig meer, en de opvolgers zijn evenmin te ontdekken”
Ze onderbreekt haar verhaal over de schaatsgekte die in 2003 vorm kreeg met de opening van het Westlands Schaatsmuseum. Een nieuw net gearriveerd stel krijgt een korte toelichting van wat de twee mogen verwachten. “Links is het meer de ontwikkeling van de schaatsen, aan de andere kant ziet u de lopende expositie. En daar”, merkt ze wijzend naar de achterzijde van de kamer die toegang geeft tot het museum waar een viertal paspoppen staan opgesteld, “zijn er verschillende schaatspakken die er in de loop van de jaren werden gedragen. Een van het kwartet heeft duidelijk herkenbaar een vrouwenpruik van goudkleurig haar, met een oranje snelpak van de Nederlandse selectie. “U kunt vast raden van welke Westlandse dat tenue is geweest.” “Jutta!”, is de reactie.
De andere outfits zijn een stuk gedateerder. De meest rechtse is een wollen wedstrijdpak dat Lierenaar Piet Keijzer op 30 januari 1940 aan had toen hij als 21-jarige de Elfstedentocht won. Dat gebeurde overigens ex aequo met vier andere schaatsers: het vijftal had onderweg afgesproken samen naar de streep te rijden. “Dit pak was van Jan, uit de Elfstedentocht van 1963, en ernaast hebben we het racepak van Ben van der Burg, die nog twee keer Nederlands kampioen is geweest.”
“Prachtige zaken hè”, vindt ook de voorzitter van de stichting, Koos Verbeek. “Broer Jan was vanaf 1957 aan het verzamelen. Wij noemden dat oude troep wanneer hij weer op jacht ging, maar altijd keerde hij terug met iets moois dat naderhand in het museum werd geëxposeerd. Eerst, vanaf 2003 in een monumentale boerderij in Naaldwijk; die brandde af en vervolgens kregen we onderdak in een voormalige school, totdat we vijf jaar geleden hier in De Lier terecht konden. Daar om zou het geweldig zijn als er weer een nieuwe locatie voor ons komt. Het is best een hele onderneming om te moeten verhuizen.” Zijn schoonzus vult aan: “Het wordt ons niet makkelijk gemaakt. Ik ben van mening dat we wel in het Westland moeten blijven met het museum.” Of dat lukt? Dat valt te bezien. “We hebben gelukkig de voorbije week al twee aanbiedingen gekregen, waarvan er een perspectief biedt”, aldus Koos. “We zijn nog niet zover dat we rond zijn. De tijd zal leren of dat gebeurt.”
