“Streng en rechtvaardig”, zo omschrijft zoon Henk Portengen zijn overleden vader. “Hij was als bestuurder een man die altijd opereerde in het belang van de sporter. Zeer betrokken. Dat was hem ten voeten uit.”
Gerrit Portengen, geboren in 1922 in Weesperkarspel, was als actief schaatser een klassieke kortebaanspecialist. Hij reed zijn wedstrijden, sprints over 160 meter, op natuurijs. Dat was in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Toen in 1961 de eerste kunstijsbaan in Nederland werd aangelegd, de Jaap Eden in Amsterdam, was zijn schaatsloopbaan al ten einde.
De liefde voor het schaatsen gaf hij door aan zoon Henk, de oudste van zijn drie kinderen. Waar Gerrit specialist was in het korte werk, groeide Henk juist uit tot schaatser van de lange adem. Hij was in 1975 de eerste Nederlands kampioen marathon op kunstijs, een titel die hij in 1978 nog eens won. In 1979 pakte hij in Loosdrecht de nationale titel op natuurijs.
In het spoor van zijn schaatsende zoon raakte Gerrit Portengen als bestuurder actief. Hij werd starter, tijdwaarnemer, jurylid en stapte van de baancommissie in Amsterdam over naar het gewestelijk bestuur. In het landelijk bestuur van de KNSB was hij lange tijd voorzitter van de toen nog aparte sectie kortebaan. “In die tijd organiseerde mijn vader de jaarlijkse supersprintwedstrijden in Inzell”, vertelt Henk.
Binnen het gewest Noord-Holland/Utrecht ontfermde Gerrit Portengen zich juist over het marathonschaatsen. Dat deed hij tot 2001, toen hij bijna 80 jaar oud was. Zoon Henk nam het stokje over. Samen hebben ze wel wat van de wereld gezien, want als Henk schaatste in Oostenrijk, Finland of Zweden, reisde pa Portengen vaak mee als supporter. Zelf was hij een enthousiast toerrijder, die in 1956 de Elfstedentocht uitreed binnen elf uur.
De Portengens vormen een geslacht van molenaars, rietdekkers en machinisten. Dat laatste was Gerrit zijn hele loopbaan: hij werkte als machinist op de watergemalen in de Grote IJpolder en de Diemerpolder. Vanwege zijn verdiensten voor de schaatssport werd Portengen geridderd in de Orde van Oranje-Nassau. Ook was hij buitengewoon lid van verdienste van de KNSB en erelid van het gewest Noord-Holland/Utrecht.
Zijn honderdste verjaardag heeft Portengen niet mogen beleven. Hij overleed op 28 september in een Amsterdams hospice. Hij is op 5 oktober begraven in Diemen, in het bijzijn van onder anderen zijn kinderen Henk, Ria en Gert en zijn klein- en achterkleinkinderen.
