Gestoken in een warme rode jas met China op zijn rug en met een Chicago Bulls-pet op zijn hoofd kijkt Davis langs de ijsbaan toe hoe de junioren de 3000 meter afwerken. Hij is dit weekeinde verantwoordelijk voor de sprinters, legt hij uit. Een week geleden was Davis ook aanwezig op de eerste Junior World Cup in het Noorse Bjugn. "Ik heb twee van mijn favorieten landen kunnen bezoeken dankzij China. Daar ben ik ze dankbaar voor, maar ik heb geen idee waarom ze mij hiermee naartoe hebben genomen", grapt hij.
Davis maakt sinds vijf maanden onderdeel uit van de Chinese ploeg. Hij heeft een groep van veertien schaatsers onder zijn hoede. Een domestic group zoals hij het noemt, ofwel een binnenlandse groep. "Ik ben coach en mijn taak is een groep rijders helpen de overstap te maken van shorttrack naar langebaanschaatsen", luidt het. Davis vermoedt dat die groep nog wordt uitgebreid. In shorttrackland China wordt het steeds moeilijker om je plek te veroveren voor internationale wedstrijden. "En nu heeft de bond een directeur die de prioriteit meer bij langebaan wil leggen."
"Ze halen mensen binnen met ervaring op de langebaan. Al eerder hebben ze geprobeerd om wat te veranderen, maar er waren telkens aanpassingen gaandeweg. Er lag geen plan. Maar dat is nu wel anders." Davis stuurde zelf zijn CV op en kreeg 'een heel goede baan' aangeboden. In eerste instantie werd hij gevraagd om sprinters te coachen, maar dat wees hij af. Het tweede aanbod paste beter bij hem: coach van de overstappers. "Wie beter om hen te begeleiden dan ik? Ik heb het zelf ook gedaan", zegt de voormalig shorttracker, die in 2005 WK-brons pakte op de relay.
Genoeg geweest
Zelf schaatsen op competitief niveau doet Davis dus niet meer, zijn laatste optredens waren de 1500 en 1000 meter op de Winterspelen in 2018. Hij werd respectievelijk negentiende en zevende. "Na die Spelen wist ik het eigenlijk al. Ik wilde niet meer elke ochtend wakker worden en me zorgen maken over mijn conditie, mijn materiaal of de vraag: ben ik mentaal wel sterk genoeg? Dat heb ik 26 jaar lang gedaan, het is genoeg geweest", lacht hij. "Ik heb nog wel getraind for fun, maar raakte geblesseerd aan mijn knie. Nu ligt de focus bij het coachen."
Het trainerschap kwam al eerder op zijn pad, vertelt hij. Een paar jaar voor de Spelen in Zuid-Korea coachte hij een sprintteam in Japan ('daar genoot ik ontzettend van') en in het postolympisch seizoen gaf hij trainingen in Milwaukee, Wisconsin. "Maar het was moeilijk om daarvan rond te komen", zegt Davis. Omdat veel mensen zijn diensten niet konden veroorloven, hanteerde hij een lager tarief. "Ik wil mensen niet wegsturen. Maar op een gegeven moment wogen alle kosten, van eten en benzine tot kamerhuur, daar niet meer tegenop."
"Mijn nieuwe baan is mijn tijd waard. Waarom China? In 2022 zijn daar de Olympische Spelen, ze hebben staatssteun en ik geloof dat ze over een paar jaar heel goed kunnen zijn. De schaatsers zijn zichzelf nu al aan het verbeteren en behalen medailles op de World Cup. Vorig jaar nul en nu drie keer zilver. China is coming", glimlacht hij. "Toen ik nog coachte in Amerika heeft een groep Chinezen mij benaderd en zij zijn naar Milwaukee gekomen. Zo'n twintig schaatsers hebben destijds een maand bij mij getraind."
Pijnpunt
Net als in Nederland zijn er in de Verenigde Staten verschillende niveaus voor een trainer. Davis zit nu op het eerste niveau van de drie. "Maar ik heb eigenlijk alles al gereed voor niveau twee. In Nederland zou ik al automatisch instromen op jullie derde niveau, maar omdat ik geen steun heb van de Amerikaanse bond willen ze mij niet helpen. Ik heb mezelf en teamgenoten lang gecoacht en geholpen met schema's. Ik heb ervaring genoeg om andere mensen te helpen. Wellicht snap ik de wetenschap niet, maar dat ben ik het aan het leren. Het is belangrijk om je kennis te ontwikkelen, anders raak je achterop."
Het gebrek aan steun van de Amerikaanse schaatsbond is nog altijd een pijnpunt voor de tweevoudig olympisch kampioen. Sinds 2005 heeft hij ruzie met US Speedskating en hij werd zelfs uit de organisatie gezet. De problemen met de schaatsbond zijn nooit bijgelegd. "De afgelopen dertien jaar heb ik vrijwel alles zelf betaald, mijn prijzengeld investeerde ik in mezelf terwijl de andere schaatsers werden betaald door de bond."
"Ik won alle medailles en hield het Amerikaanse schaatsen levend, maar dat leek niemand iets te schelen. Gelukkig waren de Nederlanders dol op mij en steunden ze mij met sponsoring. Eerlijk gezegd, zonder die support had ik al veel eerder moeten stoppen. Ik heb geluk gehad dat ik goed werd op het juiste moment, dat de mensen van mij hielden en daar ben ik heel dankbaar voor."
Opa en oma
Davis was waarschijnlijk ook eerder gestopt als de Olympische Spelen in 2014 niet zo slecht waren geweest. "Met dat pak", zegt hij afkeurend. De speciaal ontwikkelde schaatspakken zouden niet aerodynamisch zijn geweest vanwege een ventilatiegat tussen de schouderbladen en het Amerikaanse team ging na een teleurstellend begin verder met dicht getapete pakken. Maar de verlenging van zijn carrière bracht hem ook een hoogtepunt. "Het gaf mij de kans om wereldkampioen te worden in het oude Thialf. Dat wilde ik altijd, want je had in Heerenveen een tunnel met alle foto's van kampioenen", grijnst Davis.
Die vierde wereldtitel op de 1000 meter werd het laatste wapenfeit op een indrukwekkend palmares. In 2004 en 2005 werd Davis wereldkampioen allround en in 2009 voegde hij daar de wereldtitel sprint aan toe. Samen met Eric Heiden is hij daarmee de enige twee schaatsers in de geschiedenis die zich zowel in het allrounden als sprinten tot 's werelds beste kroonde. Bij de WK Afstanden schreef Davis in totaal acht wereldtitels op zijn naam. "Ik ben trots op het niveau dat ik gehaald heb met alle steun. Ondanks al het gedoe is het mij gelukt."
Zijn vrije tijd in Nederland bracht Davis deze week door met vrienden en hij bezocht zijn Nederlandse 'opa en oma' uit Borculo. "Zij komen zondag kijken. Het is leuk om op deze prachtige ijsbaan in Enschede te zijn. Ik loop hier het cafetaria binnen en zie boven de deur een grote foto van mij. Ik voel mij vereerd, want ze hadden elke andere schaatser kunnen kiezen." Op de vraag of hij het schaatsen mist, is het antwoord kort en duidelijk. "Nee, ik mis het niet. Ik volg het schaatsen ook niet echt, behalve mijn vrienden. Maar als coach moet ik wel weten wat er gaande is in de wereld", lacht hij.
Na de Junior World Cup in Enschede gaat hij weer terug naar zijn nieuwe woonplaats Beijing. "De grootste competitie van dit seizoen zijn de China Games in december. Ik moet ervoor zorgen dat mijn groep klaar is voor zo'n groot evenement. Als ze daarna zeggen: we willen je graag bij de volgende Junior World Cup hebben of de Jeugd Olympische Spelen, dan ga ik daarheen. Stap voor stap klim ik omhoog, wie weet tot olympische coach."
