En als dat niet gebeurt, zou het zomaar afgelopen kunnen zijn met de huidige hoeveelheid wedstrijden op lokaal, regionaal en ook landelijk niveau. "Zelfs op korte termijn moeten we heel snel gaan zorgen dat het mogelijk blijft om alle wedstrijden te organiseren. We zijn onze huidige juryleden natuurlijk heel dankbaar voor alle tijd die ze erin steken en dat ze alles mogelijk blijven maken. Zowel nu, maar vooral ook in de tijd dat jureren nog zonder transponders en zonder of met beperkt videobeeld moest gebeuren. Moet je je dat eens indenken", zegt Hut.
"Grotendeels zijn de huidige juryleden nog dezelfde die er tien jaar geleden ook al waren. Dit komt mede omdat er geen nieuwe juryleden opstaan. De jurykorpsen zijn over het algemeen flink aan het vergrijzen en dat is een groot risico. Daarbij komt dat door de hulpmiddelen van tegenwoordig de taak van juryleden veranderd is en daarom zullen er deels andere competenties gevraagd worden. We zijn dringend op zoek naar de nieuwe generatie juryleden, die nu nog met de ervaren orde kan meekijken om het vak te leren en op den duur het stokje over te nemen."
In de zoektocht naar nieuwe juryleden is ook Hut's voorganger Teun Breedijk een belangrijke spil. "In september ben ik begonnen met helpen. Ik was enthousiast en dacht; dit gaan we wel even doen. We zijn nu de hele winter bezig en het heeft pas tot één volle basiscursus geleid", luidt het enigszins teleurgesteld. Vooral de organisatie van de Marathoncompetitie in Den Haag werd het nog even spannend. "Daar zijn ze toen gaan werven onder de actieve schaatsers", vertelt Breedijk. Onder het mom 'als dit zo doorgaat zijn er straks helemaal geen wedstrijden meer' werd er door de jongere generatie verantwoordelijkheid genomen: binnen no time zat de basiscursus met vijftien deelnemers vol.
Sport verantwoordelijk maken
"Misschien moeten we de sport zelf ook wel verantwoordelijk maken. Ik ben ook voorzitter bij een schaatsvereniging en daar moeten we twee keer per jaar mensen leveren om wedstrijden te klokken. Dat zou bij de marathon ook kunnen. Als de nood hoog is, komt er ook wel weer een oplossing, daar geloof ik wel in", aldus Breedijk.
Van 'familie van' tot liefhebber van de sport, iedereen komt volgens Hut in aanmerking om jurylid te worden. "Dit is ook nodig, omdat bij een gemiddelde KPN Marathon Cup zo'n 25 tot 30 juryleden en zo'n vijftig vrijwilligers actief zijn. En dat welke week weer."
Stiekem gestrikt
Er zitten ook oud-marathonschaatsers tussen die de sport niet los lijken te kunnen laten, al is dat in het geval van Ruud Borst maar schijn. "Ze hebben me gewoon stiekem gestrikt", lacht de vedette. "Het was eigenlijk nooit mijn bedoeling om scheidsrechter te worden, maar toen vroegen ze me twee, drie jaar geleden voor de scheidsrechterscommissie. Ik had tijd, dus ik dacht: ik zeg eens een keer ja."
"Dan loop je mee en zie je ineens hoe zo'n wedstrijd op de achtergrond draait, nadat je jarenlang alleen maar aan de voorkant hebt meegedaan. Er komt toch wel heel veel bij kijken. Op een gegeven moment startte er toen een nieuwe cursus en toen werd er gezegd: je moet meedoen, anders kan het niet doorgaan. En zo ben ik erin gerold. Ik heb er geen seconde spijt van gehad hoor, het is ontzettend leuk om te doen. Vooral wanneer je als team alles op rolletjes laat lopen."
De oplossing om meer juryleden binnen te halen? "In het echt aanspreken! Je begint gewoon met een geintje en voor je het weet heb je een opening voor een gesprek gevonden. In het huidige beleid moet je door een heel traject heen waar mensen vaak geen zin in hebben, dus misschien kan de drempel omlaag. Mensen moeten vooral weten dat je er ook veel lol en voldoening uit kan halen. Begin lokaal om ervaring op te doen, dan krijg je ook meer vertrouwen in jezelf."
Van het aankomende tekort aan scheidsrechters heeft ook Borst, die voornamelijk op de baan in Heerenveen werkt, ook al signalen ontvangen. "'Nu hebben we alles nog goed voor elkaar, maar voor volgend jaar zoeken we mensen', wordt er dan geroepen. Er komt een hele generatie scheidsrechters aan die straks gaat stoppen, daar zie ik wel een probleem. We moeten altijd actief blijven zoeken, misschien wel actiever dan vroeger, maar dan kunnen we de jury denk ik echt wel vullen. Het komt natuurlijk niet aanwaaien."
Marathoncollega's
Voor die opvulling ziet Borst een mooie taak bij zijn oud-marathoncollega's liggen, voor wie een verkorte opleiding tot scheidsrechter wordt opgestart bij voldoende aanmeldingen. "Ik denk dat het sowieso een pluspunt is dat zij situaties goed herkennen en weten hoe het spel in elkaar steekt. Daarnaast kun je iets terugdoen voor een sport waar je jarenlang plezier van hebt gehad."
Jasper van Tol, oud- marathonschaatser en toekomstig jurylid kan dit alleen maar beamen. "Help het marathonschaatsen waar je altijd van genomen hebt om iets terug te geven", wil hij zijn oud-collega's meegeven. "Neem een jaar afstand en geniet even van ontzettend veel vrije tijd: op zaterdagmiddag heb je ineens negen uur over. Neem je rust en ga je bezinnen. En wil je daarna op een neutrale manier betrokken zijn bij de sport: kom dan alsjeblieft in het jurykorps."
"Je bent zelf met zuur tot achter je oren de laatste bocht uit komen schaatsen, dus je weet hoe het eraan toegaat in de marathon. Ik denk dat als we met alle oud-collega's onder elkaar wedstrijden mogelijk kunnen maken, het daarnaast ook nog heel gezellige avonden kunnen worden."
"Zelf heb ik trouwens nooit de Elfstedentocht kunnen rijden, nu loop ik de kans dat ik dat als scheidsrechter wel mee mag maken." Maar, er volgens Van Tol nog een belangrijke reden om tot het jurykorps te treden: "Het komt ook je leidinggevende ervaring ten goede en daarmee je maatschappelijke carrière. Je moet een team aansturen, vergaderingen voorzitten en je leert sanctioneren."
Dertien jaar lang reed Van Tol in de landelijke competitie en na zijn stoppen in 2015 besloot hij toch iets in de sport te willen blijven doen. "Ik heb nog even overwogen om trainer te worden en heb een stage als trainer gedaan bij RTC West. Het blijft echter een vrijwilligersjob van vier, vijf trainingen in de week, naast je normale baan van veertig uur. Ik was er al snel achter dat ik niet de nieuwe Jac Orie ging worden, en toen kreeg ik de vraag of ik als oud-marathonschaatser wilde helpen als assistent scheidsrechter. Een paar cursussen verder zit ik nu in de afrondende fase. Als scheidsrechter doe ik zo'n acht wedstrijden, zo houd ik ook nog tijd voor mijn gezin."
"Zelf heb ik vaak lopen schelden op de jury", vervolgt Van Tol lachend. "Dan stonden er weer pylonen niet goed, of dan werd het peloton weer niet uit de wedstrijd gehaald, maar nu zie je ineens hoe moeilijk dat eigenlijk is."
Of Van Tol gespannen is voor zijn debuut als hoofdscheidsrechter? "Zeker! Je bent dan ineens eindverantwoordelijke en moet keuzes maken. Als iemand valt en blijft liggen is het logisch dat het peloton er niet met 40 kilometer per uur langs mag rijden. Maar gebeurt er iets in een afsprintend trio, dan is het heel moeilijk om te zien wat er gebeurde. En je moet wel héél zeker zijn voor je gele of rode kaarten gaat uitdelen."
Kijk op knsb.nl/opleidingen voor de verschillende opleidingen binnen het marathonschaatsen. Zoals basis-jurylid en scheidsrechter/aankomstrechter marathon. Daarnaast is er nog de opleiding tot systeembeheerder en tot speaker. Voor oud-landelijke rijders is er de mogelijkheid tot een versnelde opleiding scheidsrechter/aankomstrechter. Gewoon een keertje meekijken of jurylid worden iets voor jou is? Meld je bij Willem Hut of Teun Breedijk. Voor vragen: opleidingen@knsb.nl.
