Tickets
Shop
IJsbrekers 16 nov 2023

Van topschaatser naar topcoach?

Rubriek over taboes in de schaats- en skeelerwereld. Onderwerpen die schuren of gevoelige thema’s die bespreekbaar worden gemaakt. Voormalig topschaatsers Michel Mulder, Anice Das en Diane Valkenburg zijn klaar om hun kennis over te brengen aan een nieuwe generatie. Hoe vertalen zij hun ervaring en passie voor het schaatsen naar een nieuw hoofdstuk als coaches?

Sinds september heeft voormalig olympisch schaatsster Anice Das (37) de rol als assistent-trainster op zich genomen bij het Gewest Fryslân. "Ik ben op de vrijdagen bij de ploeg op het ijs te vinden. Dan zijn de rijders bezig met de wedstrijdvoorbereiding en komen extra ogen voor de techniek en handjes om te klokken enorm van pas. Wanneer het uitkomt met werk en oppas, ga ik een dag extra." legt Das uit, die een ST3 en ST4-trainersopleiding combineert met het moederschap en een baan als sociotherapeute in de forensische zorg. 

De 37-jarige assisteert haar eigen oud-coach, Ingo Bos, en wisselt deze rol af met een aantal assistent-trainers, zoals voormalig shorttrackschaatsster Rianne de Vries. “Rianne staat een paar dagen in de week aan Ingo’s zijde. Tijdens mijn laatste jaar als schaatsster was ik individueel rijdster, maar stemde ik mijn trainingsschema af met het toenmalige RTC Noord (Groningen/Drenthe) en trainden we samen in overleg. Ingo stond op de kruising tijdens mijn laatste wedstrijd. Erg leuk om nu weer met elkaar samen te werken.” 

Anice Das genietend over de eindstreep. | Foto : Sander Chamid

Haar nieuwe rol gaat gepaard met de nodige uitdagingen. “Het kost wel even tijd om de atleten te leren kennen en te herkennen als ze schaatsen. Zie rijders met dezelfde pakken en slag maar eens uit elkaar te houden wanneer ze in een trein voorbijrazen. Als schaatsster kon ik het nooit begrijpen als m’n coaches iets niet gezien hadden. Dan dacht ik: hoe kun je dat gemist hebben; ik kom toch langs? Nu snap ik het”, aldus Das, die het mooi vindt nog steeds in het schaatsen actief te zijn, nu vanuit een heel ander perspectief. Als coach ben je betrokken bij de sporter die zich wil verbeteren, maar ook bij de persoon achter die sporter. De begeleiding en het geven van de juiste aanwijzingen per atleet vind ik een interessante en leuke uitdaging.”

“Ik word er heel blij van. Achteraf gezien heb ik het schaatsen gemist. Ik heb zoveel mooie herinneringen aan deze tijd overgehouden. Daarnaast vind ik het leuk om mensen te helpen en het verbeterproces te volgen. Het is nog te vroeg om te zeggen waar m’n specialiteit ligt in het coachen. Ik leer veel van Ingo en kan mijn eigen ervaring met de rijders delen, zoals omgaan met tegenslagen of onzekerheid. Naast het fysieke aspect is schaatsen echt een mentaal spelletje.”

Na een succesvolle carrière als schaatser én inlineskater was het slechts een kwestie van tijd voordat Michel Mulder (37) de rol van coach op zich zou nemen. "Ik heb de CALO (Christelijke Academie Lichamelijke Opvoeding, red.) gedaan in Zwolle en heb voor mijn topsportloopbaan drie jaar voor de klas gestaan. Andere mensen helpen heeft er altijd al in gezeten."

In maart heeft de olympisch kampioen zijn schaatsen weer aangetrokken als coach bij Team Novus. “Ik heb het erg naar m’n zin. We hebben een superleuk team. Toen Daniel Greig mij vroeg om me aan te sluiten bij de begeleidingsstaf heb ik daar niet lang over na hoeven denken. We zijn ploeggenoten geweest en hebben een sterke band.” Mulders rol binnen de staf is voornamelijk training geven op het ijs. Hij corrigeert: "We doen het met elkaar en we verdelen de taken onderling. Op het ijs heb ik veel ervaring, maar dat hebben Thomas Geerdinck en Daniel ook. Het is mooi om zo met elkaar samen te werken”, aldus Mulder.

Michel Mulder: "Toen Daniel Greig (links) mij vroeg om me aan te sluiten bij de begeleidingsstaf heb ik daar niet lang over na hoeven denken." | Foto : Neeke Smit

De verantwoordelijkheid die ieder in het team neemt, spreekt de 37-jarige Zwollenaar erg aan. “Onze buitenlandse rijders trainen soms op eigen locatie. We doen veel aan remote coaching (op afstand, red.). Ik vind het mooi om deze atleten te faciliteren. We zijn hierin een belangrijke speler geworden.” Een goede vertrouwensband en alles tegen elkaar durven zeggen, zijn voor Mulder belangrijke kernwaarden. "Topsport is een keiharde wereld. Slechts een paar honderdsten van een seconde maken het verschil tussen winnen en verliezen. Ik denk dat ik snel aanvoel of iemand goed in zijn vel zit of niet. Ik ben geen dictator of iemand die predikt dat er één manier is. Ik werk graag samen in een veilige omgeving om voor het hoogst haalbare te kunnen gaan."

Een goede sfeer creëren is volgens Mulder van essentieel belang om tot topprestaties te komen. Daarnaast focust hij zich op zowel het fysieke als mentale aspect. “We houden veel data bij; constant monitoren we hoe ieder er lichamelijk voor staat. Naast het technische vlak vind ik het mentale deel erg interessant.”

De wereldkampioen op ijzers én wielen ziet zijn coach uit die tijd, Desly Hill, als een grote inspiratiebron. “Met haar heb ik altijd een heel goede vertrouwensband gehad en die hebben we nog steeds. Door Desly gingen wij als atleten geloven dat we konden winnen, hoewel we daar nog lang niet waren. Het is een omslag in het inlineskaten geweest. Ook heeft zij mij gestimuleerd en laten inzien dat de combinatie schaatsen en inlineskaten mogelijk was. Naast deze mindset-verandering heeft ze ons fysiek zo goed gekregen. Het heeft vele medailles opgeleverd. Deze prestaties zijn sindsdien niet meer behaald.”

De wereldkampioene ploegenachtervolging van 2012 en 2013, Diane Valkenburg (39), is sinds 2020 trainster bij de marathonploeg van Jumbo-Visma. Hier combineert ze haar passie voor schaatsen met een studieachtergrond in de bewegingswetenschappen. Naast de parttime werkzaamheden voor de zwart-gele formatie, heeft ze haar eigen bedrijf ‘Beter-trainen.nl’. “Het verbeterproces vind ik het leuke aan dit vak”, aldus de Zuid-Hollandse.

Valkenburg is verantwoordelijk voor het schrijven van trainingsprogramma's en periodisering. Met haar collega’s Peter de Vries en Ingmar Berga zorgt ze ervoor dat de rijders fysiek sterk zijn op de juiste wedstrijden. "Ik geloof erin dat je als marathonschaatser een heel sterke motor moet hebben om de meeste kans te maken op de overwinning. Je hebt een superfit lijf nodig om tot goede prestaties te komen”, vertelt Valkenburg, die ook met De Vries en Berga tijdens de trainingen op het ijs staat.

In de wetenschappelijke benadering is haar vroegere coach, Jac Orie, haar inspiratie. "Ik vind het mooi dat Jac durft te experimenteren met nieuwe dingen. Innovatieve trainingsmethodes toepassen en deze door middel van inspanningstesten te controleren, spreekt me aan.”

De overgang van schaatsster naar coach was geen vanzelfsprekende beslissing voor Valkenburg. Vooral omdat ze nog niet precies wist wat ze wilde doen na haar schaatscarrière. Voordat ze aan de slag ging bij Jumbo-Visma was zij assistent-trainster bij het toenmalige RTC Zuid-West. Uiteindelijk was het Orie die haar benaderde om onderdeel te worden van de begeleidingsstaf bij de mannen van de lange adem.

De 39-jarige is als enige vrouw actief in de mannenploeg. Volgens haar speelt dit geen rol van betekenis. “Ik voel me enorm op m’n plek in dit team. Waarde toevoegen aan de groep staat bij mij voorop. In de benadering kan ik streng en zakelijk zijn; rijders weten wat ze aan me hebben. Blijven verbeteren en innoveren, daar sta ik voor.” 


Deel dit artikel op
Ben jij een echte schaatsfan? inschrijven als schaatsfan