Komende vrijdag, zaterdag en zondag wordt in het Thialf-stadion in Heerenveen het KPN NK Afstanden verreden. Zo’n afstandskampioenschap levert altijd weer verrassende uitslagen op. Zelden dromde echter zo veel pers samen om het verhaal van een bijzonder nationaal kampioen op te tekenen, als op die derde november 2002 in Utrecht.

Nog nooit was een NK Afstanden zo spectaculair als in 2002. Marathonschaatser Henk Angenent had op De Vechtsebanen de duur betaalde langebaanprofs een lesje geleerd door ze op de tien kilometer allemaal te verschalken. En dan te bedenken dat hij het uitstapje naar de langebaan eigenlijk maakte om te trainen voor het werelduurrecord.

Als winnaar van de vijftiende Elfstedentocht was Henk toch heel wat gewend. Maar zelfs een gelouterde, als nuchter bekend staande schaatser kan het te kwaad krijgen. Angenent viel op De Vechtsebanen huilend in de armen van zijn vrouw Sannah, toen hij besefte dat niemand zijn tijd op de tien kilometer had geëvenaard. Het wonder was geschied, hij was eindelijk nationaal kampioen. Want dat was de droom die hij na de Elfstedentocht had. Keer op keer ging het mis in de marathon. “Zes keer had ik tijdens een (O)NK marathon al op het podium gestaan, vijf keer tweede, eenmaal derde. Ik was al bang dat ik afscheid moest nemen zonder nationale titel.”

Ideale voorbereiding

Met de marathon in Groningen van een dag eerder en een fietstraining achter de brommer nog in de benen stond Angenent op die derde november niet zo uitgerust aan de start van de tien kilometer als zijn tegenstanders van de langebaan. Voor de man uit het Groene Hart bleek het echter een ideale voorbereiding te zijn. Vanaf de start liet hij zijn directe tegenstander Bob de Jong, de ex-wereldkampioen op deze afstand, achter zich en die zou hem ook niet meer passeren. Met een ongehoord vlak schema gleed de agrariër uit Woubrugge als een robot over het ijs. Tot toenemende verbijstering van de toeschouwers.

Zo stoïcijns als hij schaatste, zo emotioneel reageerde Angenent, toen hij na 14 minuten en 1,21 seconde – een baanrecord – uit zijn roes ontwaakte. Kort na de finish kwamen de emoties al een beetje los, maar het werd hem echt te veel toen hij zag dat ook de andere specialisten, Gianni Romme en Carl Verheijen, zich stuk beten op zijn tijd. “Shit man, onvoorstelbaar”, stamelde Henk herhaaldelijk tegen zijn masseur Cor Oppelaaraan. “Ik reed in de voorlaatste rit en wist dat de vierde tijd in principe voldoende zou zijn om me te plaatsen voor de wereldbeker. Maar ik wilde niet voor een tijd gaan, maar voor de winst. Jillert Anema, mijn trainer, zei vlak voor de start nog: ’Vertrouw op de trainingen die je hebt gedaan’. Ik was gewoon super, won van Bob en had op dat moment de snelste tijd staan. Als je dan vervolgens ziet dat Romme en Verheijen niet aan je tijd komen, werd het me allemaal even te veel. Ik was al jaren bezig om een keer Nederlands kampioen te worden en dan word je het niet op de marathon, maar op de tien kilometer. Echt ongelooflijk was dat.”

Druk weekend

Dat Henk tussen de 5 en 10 kilometer door nog even een marathon in Groningen reed, bleef natuurlijk niet onopgemerkt. “Ik had een contract bij de marathonploeg van TVM en wilde mijn ploeg niet in de steek laten”, haalt hij herinneringen op. “Ik ging er in de aanloop naar het NK afstanden bovendien vanuit dat ik in Utrecht alleen de 5000 meter zou rijden en vervolgens klaar zou zijn. Had nooit verwacht dat ik me voor de tien kilometer zou plaatsen. Toen ik me wel klasseerde, dacht ik: dat is leuk. Maar ik ben ervan overtuigd dat als je goed bent het niet uitmaakt dat je dan zo’n marathon meepikt."

"En het maakte uiteindelijk ook niks uit. Bovendien kon ik met Kees Haverkamp meerijden. Die was ploegleider van de Kocomon marathonploeg en woonde ook in Alphen. Ik heb op Kardinge nog de sprint voor KC (Boutiette, red.) aangetrokken. En ja, je ben ’s nachts niet eerder dan twaalf uur, half één thuis. Maar ook dat deerde niet. Ik heb zondag ’s ochtends voor de 10km zelfs nog gemolken en heb vervolgens een uurtje achter het brommertje van Martin van Kessel gereden. Ons vaste rondje. Daarna was het eten, een uurtje liggen, in de auto en naar Utrecht. Eigenlijk heel ontspannen, maar toch een goede voorbereiding.”

Aanzien

Henk merkte na zijn gewonnen nationale titel op de tien kilometer wel dat zo’n langebaanwedstrijd meer aanspreekt dan een gewonnen marathonrace. “Dat komt omdat zo’n langebaanwedstrijd live wordt uitgezonden. Het was na de NK afstanden ook best weer even hectisch. Ook bij mezelf maakte het veel los. Maar dat kwam natuurlijk ook omdat ik zo graag een keer een nationale titel wilde winnen en dat keer op keer bij de marathon had zien mislukken.”

Het uitstapje naar de langebaan was voor de boer uit Woubrugge in feite bedoeld als opstapje naar het werelduurrecord, waarop hij later in het seizoen een aanval had gepland. “Maar dan moet je eerst maar eens een 5 of 10 kilometer rijden. Dan weet je wat het rijden van een binnen- en buitenbocht en het wisselen van baan betekent, en kun je leren op schema te rijden”, had Pascal Vergeer, zijn trainer bij de TVM-marathonploeg, gezegd.

De flirt met de langebaan zette de wereld van Angenent op z’n kop. Hij reed meerdere 10 kilometers, werd waar het kon gedwarsboomd door zijn langebaanconcurrenten, maar wist zich uiteindelijk zelfs te plaatsen voor het WK Afstanden in Berlijn. In de Duitse hoofdstad miste Angenent bij de WK afstanden net het podium. Winnaar Bob de Jong reed met een tijd van 13.21,33 indrukwekkend naar de wereldtitel; Verheijen eindigde met 13.31,53 op gepaste afstand als tweede. De Elfstedenwinnaar moest genoegen nemen met plek vier (13.41,84).

Foto : Huub Snoep

KPN NK Afstanden

Terug naar aankomend weekend. De Nederlandse schaatstoppers zullen het tegen elkaar opnemen om de nationale titels binnen te slepen. De olympisch kampioenen kunnen laten zien hoe het met hun vorm gesteld is. Zijn zij favoriet of zal er tijdens het KPN NK Afstanden aankomend weekend ook net zoiets spectaculairs gebeuren op het ijs zoals in 2002?

Heb je zin gekregen om de KPN NK Afstanden van dichtbij mee te maken? Bestel dan nu je tickets op www.schaatsen.nl/tickets