Daan Breeuwsma: 'De mannen moeten op het WK ballen tonen'

Het is logisch dat Daan Breeuwsma, die afscheid nam in 2022 en intussen assistent-coach is bij Team Albert Heijn Zaanlander, verlangend uitkijkt de mondiale titelstrijd. Maar is het ook vanzelfsprekend dat hij moeiteloos alle namen opnoemt van álle teams die met Nederland in de WK-finales van de mannenrelay stonden die Oranje won in 2014, 2017 en het coronajaar 2021? Hij, de man die er alle drie keer bij was, vindt van wel. “Ik leefde voor die relays. Dat was mijn ding. Daar gaf ik alles. Dat onderdeel was en vind ik nog altijd het mooist. Echt, daar komt geen langebaanrace of iets ook maar in de buurt”, klinkt het gedecideerd.

Een proef op de som leert dat Breeuwsma (op bovenste foto met Jens van 't Wout) niet aan grootspraak doet. Bijna zonder haperen ratelt hij de namen op van de vier Chinezen, en hetzelfde aantal Russen en Hongaren die zeven jaar geleden om goud, zilver en brons vochten in Ahoy. “Ik weet alles nog van die wedstrijden. Je hebt er niets aan, het is niet nuttig, maar wel leuk toch?”, merkt hij lachend op. “Man, dat was mijn leven. Als je dan wereldkampioen kunt worden met je team, zit dat voorgoed gebeiteld in je hoofd. Zó mooi!” Drie keer goud heeft de Nederlandse ploeg behaald. Het zijn stuk voor stuk pracht-episodes die hij zo in z’n hoofd als films-on-demand kan terugdraaien.

14-16 maart 2014. De Nederlandse ploeg die in Montréal meedoet bestaat uit Breeuwsma, Freek van der Wart, Niels Kerstholt en Sjinkie Knegt. In de halve finales krijgt Oranje te maken met Korea, Amerika en Italië. De tweede plaats achter de Aziaten brengt het kwartet in de eindstrijd. Daarin blijven de vier Korea met 0,04 voor, terwijl Engeland 0,10 moet toegeven.

Revanche voor de Winterspelen van Sochi. Dat wordt het weekend in Noord-Amerika. “We waren al twee seizoen zó goed op de relay. De finale van het olympisch toernooi bereikten we tamelijk eenvoudig. Goud zal misschien moeilijk zijn, maar een medaille pakken we wel, was onze gedachte in Rusland”, vertelt hij. "Het startschot klonk, Freek van der Wart vertrok en in de eerste bocht viel hij nadat hij werd aangetikt door een Chinees of een Kazach. Hij plat, maar ook die jongens van Kazachstan en uit China lagen op het ijs. De Amerikanen en Russen – de andere finalisten – reden door, en mochten door. De race werd niet afgebroken. Rusland won, Amerika was tweede en China greep net voor ons brons. Heel frustrerend."

“Drie weken later was het WK in Canada. Een wereldkampioenschap in een seizoen na de Spelen sneeuwt doorgaans een beetje onder. De meeste shorttrackers zijn er dan klaar mee. Wij zeiden echter meteen in Sochi al: ‘Nu we zo goed zijn, is het doodzonde als we aan de zuip gaan en er over drie weken niets van bakken in Montréal’. Het lukte ons de focus er vol op te zetten en te houden. Met het gewenste resultaat: winst, 24 jaar na de laatste gouden medaille op de mannenrelay. Dit was een heel speciale.”

10-12 maart 2017. Nederland schittert in de heksenketel van Ahoy. De vrouwen lopen een enorme kater op in hun aflossing: door een val van Jorien ter Mors eindigt de ploeg op plek vier. Daan Breeuwsma, Dennis Visser, Itzhak de Laat en Sjinkie Knegt dringen soepeltjes door tot de finale, waarin ze China, Hongarije en Rusland treffen. Het podium: 1. Nederland, 2. China, 3. Hongarije.

“De allervetste.” Ongevraagd plakt Daan het volgens hem enige juiste etiket op deze triomf. “Ja, de mooiste die je kunt winnen, zeker de manier waarop het is gegaan. Tijdens de slotfase, toen we alle vier nog twee keer de baan in moesten, beging Itzhak een misser en kwamen we bijna ten val. We leidden op dat moment, maar kwamen door dat slippertje weer op vier terecht. Dat bleef zo tot de laatste wissel, waarbij ik Sjinkie van vier naar twee duwde. Hij maakte snelheid en stootte onmiddellijk door naar de koppositie die hij kon behouden. De voorsprong was plotseling zo groot dat hij het laatste stuk al juichend naar de streep kon rijden. Wat er toen gebeurde in Ahoy, valt niet te beschrijven. Het dak vloog eraf. Man, wat een sfeer. Wat dat betreft ben ik jaloers op de gasten die komend weekend mogen meedoen.”

5-7 maart 2021. Een WK zonder franje, want corona regeert. Vrijwel alle toplanden onbreken in Dordrecht. Daan Breeuwsma, debutant Jens van ’t Wout, Itzhak de Laat en Sjinkie Knegt nemen de honneurs waar in de mannenrelay. De halve finale (met Hongarije, Kazachstan en Frankrijk) wordt simpel gewonnen, in de finale is er helemaal weinig tegenstand. Hongarije bijvoorbeeld, dan nog met de wereldberoemde broers Liu, finisht als tweede op bijna tien seconden.

“Toch speciaal”, oordeelt Breeuwsma. “Geen publiek bij de races hebben is raar. De organisatie had het stadion heel mooi aangekleed met grote spandoeken, waardoor er toch van sfeer ontstond. Winnen in een lege hal gaf natuurlijk een heel ander gevoel dan in Ahoy, vier jaar eerder. Wij waren megablij dat we opnieuw de titel veroverden. Leeg of niet, je reed om te winnen. Makkelijker werd het niet omdat het publiek ontbrak. Integendeel. Bij sport horen beleving, de fans, de spanning die je kunt voelen in een vol stadion."

“Dat wordt de komende dagen anders. Moet je je voorstellen, dat je de relayfinale mag rijden, hét koningsnummer van shorttrack. De mannen kunnen alleen winnen als ze meer ballen tonen. Tijdens de World Cups vond ik dat ze te passief waren. Dat ze altijd maar wat van achteren reden. Wij reden vroeger soms ook van achteren, maar we hadden wel een, een strijdplan. En er werd gekoerst, heel hard. Nu wordt er veel te veel afwachtend gereden, waarbij ze het niet meer in eigen hand hebben en afhankelijk worden van fouten die andere teams maken.”

De rijders van deze generatie hechten volgens Breeuwsma meer waarde aan de individuele nummers. "Dat is prima hoor. Misschien moet je daarom accepteren dat de relay er wat achteraanloopt. Bij ons draaide alles om de aflossing, daarop werd ook in de beginjaren geselecteerd door Jeroen Otter, de bondscoach. De relay gaf ons de basis om individueel beter te gaan rijden. Nu is het allemaal net andersom. De jongens vinden het wel belangrijk. Maar is dat echt zo? De vrouwen staan er anders in. Yara van Kerkhof is een pure relayrijdster die, mede door haar ervaring, het team kan opzwepen en zorgen. Dat de rijdsters allemaal hun neus de goede kant op hebben staan. Suzanne Schulting heeft tig relays gereden, Xandra en Michelle Velzeboer en Selma Poutsma snappen het ook. Plus: ze vinden de relay prachtig. De kans dat zij wereldkampioen worden is heel groot."

“De mannen zijn er ook toe in staat. Gelukkig is Jens erbij. Hij is iemand als Sjinkie in zijn beste jaren, die als een duveltje uit een doosje iets wist te fabriceren wat niemand meer verwachtte. Ik wil er geen winstpercentage aan verbinden. Nog eens, ik hoop dat ze ballen tonen in die relay. Ahoy is ons huis. Toon bravoure!”, is de laatste boodschap.

Alle informatie over het WK staat hier.