Tyson Langelaar, zijn achternaam doet vermoeden dat hij behoort tot een van de vele schaatsers die ons land rijk is. Maar uit het telefoongesprek blijkt al snel dat hij een andere komaf heeft, want alleen de woorden ‘opa’, ‘oma’ en ‘dankjewel’ kent hij in het Nederlands. Langelaar is opgegroeid in Winnipeg, een stad met 750.000 inwoners, gelegen in Centraal-Canada vlakbij de grens met de Verenigde Staten.
De achternaam Langelaar heeft hij te danken aan zijn grootouders, die opgroeiden in Nederland. Al bracht niet zijn opa, die vroeger over de Hollandse sloten schaatste, hem de passie voor de sport bij. In de stad Winnipeg heerst een ijshockeycultuur, waar ook de jonge Tyson aan mee wilde doen. Zijn ouders besloten anders. Hij volgde zwemlessen zodat hij zichzelf kon redden en om vrienden te maken begon hij met schaatsen. Toen hij als 7-jarig jongetje voor de buis Cindy Klassen en Clara Hughes, beiden ook afkomstig uit Winnipeg, olympisch goud zag winnen op de 1500 en 5000 meter was een droom geboren.
Schaatsen in barre omstandigheden
Hoewel meerdere olympisch kampioenen langebaanschaatsen opgegroeid zijn in Winnipeg, ligt er geen overdekte 400-meterbaan. Er is alleen een buitenbaan, waarop van november tot en met februari getraind kan worden. Een wereld van verschil vergeleken met de trainingsfaciliteiten in Calgary, waar Langelaar op latere leeftijd naartoe verhuisde. “Er waren dagen dat we met -35 graden hebben geschaatst. Dan reden we tien minuten op de buitenbaan, warmden we twintig minuten binnen op om vervolgens weer buiten het ijs op te stappen. In de zomer en het begin van de winter waren we vaak op de shorttrackbaan te vinden. De shorttracktrainingen hebben zeker bijgedragen aan het succes van de atleten uit Winnipeg.”
In 2017 en 2018 was Langelaar succesvol bij de junioren, door meerdere plakken te winnen op de WK’s. In de jaren die volgden zette de Canadees kleine stapjes richting de wereldtop van de senioren, maar de echte doorbraak bleef uit. Hij verbeterde zijn persoonlijke records niet meer en resultaten bleven achter. “Jarenlang was ik op dezelfde manier aan het trainen geweest en ik zag geen vooruitgang meer. Sommige facetten verbeterden, maar mijn tijden werden trager terwijl de concurrentie alsmaar harder ging.”
De eerste scheurtjes kwamen tijdens het Canadees kampioenschap van afgelopen oktober, het toernooi waar kwalificatie voor de World Cups op het spel stond. Langelaar had een goede zomer gedraaid, maar zag dat niet terug op het ijs. “Tijdens de races ontbrak bij mij het zelfvertrouwen. In deze sport is dat cruciaal. Als je niet in jezelf gelooft, komen de snelle tijden ook niet. Ik had zoveel werk verzet in de zomer en toch was ik niet goed genoeg voor de World Cups. Mentaal was dat een klap.”
“Door de mindere resultaten verloor ik de liefde voor het schaatsen, wat mijn prestaties weer niet ten goede kwam.” Langelaar zat vast in een vicieuze cirkel en raakte steeds verder in gevecht met zichzelf. “Ik kwam in een depressie terecht. Jarenlang trainde ik elke dag, maar afgelopen winter wilde ik liever in bed blijven liggen. Waren al die trainingen het wel waard?”
In november liet Langelaar een teken van leven zien toen hij 1.44 klokte in Calgary. “Ik had het nog steeds in me. De snelheid was er en ik kon een goede race neerzetten. Het leek een eerste stap.” De schaatser dacht langzaam op te krabbelen, maar er kwamen nieuwe tegenslagen. Een paar kleine blessures bleven hem achtervolgen, wat zijn zelfvertrouwen niet ten goede kwam. “Een paar weken voor het einde van de winter besloot ik mijn schaatsen op te bergen. Ik moest resetten. Eerst fysiek en mentaal gezond worden voordat ik me kon focussen op een nieuw seizoen.” De prestatiedruk liet Langelaar los, het sporten niet. “Ik heb gezwommen en veel pickleball (een racketsport, red.) gespeeld. Mijn doel was actief te blijven en tegelijkertijd plezier te hebben. Dat had er in de winter aan ontbroken. Schaatsen was werk geworden, geen passie. Het sporten moest weer leuk worden.”
Langelaar nam afscheid van zijn oude trainingsschema en zocht naar nieuwe impulsen. “Door meer sprint- en krachttraining leg ik me iets meer toe op het explosieve werk in plaats van alleen de middellange afstanden. Zo kan ik mijn zwakke punt, de start, aanpakken. De snelheid en vlakke rondetijden heb ik al.”
Ook reisde hij voor drie weken af naar Nederland, op uitnodiging van Erwin ten Hove. "Ik ken hem al sinds 2015. Toen heb ik een tijdje geschaatst bij Team iSkate, waar hij met Remmelt Eldering (inmiddels coach bij de Canadezen, red.) samenwerkte. Erwin wist waar ik de afgelopen maanden doorheen was gegaan en hij stelde voor dat ik een paar weken bij zijn Team IKO zou aansluiten om in een nieuwe omgeving te trainen. In overleg met mijn coach Will Dutton besloot ik naar Nederland te gaan. Zowel IKO als Team Canada hoopt dat er een langere samenwerking tussen de teams uit voortkomt."
In Nederland verblijft Langelaar drie weken in het appartement van Bart Swings en maakt hij vele uren op de fiets. “Dat is hier zoveel makkelijker dan in Canada. In Calgary kost het me een half uur om de stad te verlaten, in Heerenveen ben ik binnen vijf minuten in de natuur. Het is fijn om hier in een nieuwe omgeving. Vanaf de eerste dag voel ik me op mijn plek. IKO is een team met veel talenten. Anderen ken ik al van het World Cup-circuit. Het is leuk bekende gezichten te zien en nieuwe vrienden te maken. Onderling geven we elkaar tips en ik neem enkele technische aanpassingen van de coaches mee terug naar Canada, waar ik een goede zomer wil draaien.”
“Afgelopen tijd heb ik geleerd dat wanneer je écht geniet van iets, je beter presteert. Ik moet in mezelf geloven en vertrouwen op mijn onderbuikgevoel. ”, reflecteert Langelaar op de zware periode die inmiddels achter hem ligt. “Van de sport kan ik weer genieten, de passie is terug. Ik kijk heel erg uit naar komende winter, met een beetje meer vertrouwen in mijn kwaliteiten.”
