Want de toekomst van zijn sport is zwaar in gevaar. En dat heeft volgens de 22-jarige hardrijder uit Stavanger al dan niet direct te maken met Nederland. Of met het systeem van de topsport hier dat buitenlandse atleten op z’n minst het gevoel bezorgt dat ze niet welkom zijn. Geen kwaad woord over de gastvrijheid en het enthousiasme van het publiek waarop de internationale schaatsfamilie wordt getrakteerd wanneer er een groot toernooi in Thialf plaatsheeft; wel plaatste Kongshaug – die Nuis met 0,08 seconde aftroefde op de schaatsmijl – vraagtekens bij de behandeling van sporters van over de grens die in Heerenveen hun carrière willen uitbouwen.
“Het gaat de verkeerde kant op, wanneer je schaatsers van andere landen uit de Nederlandse topteams wilt verbannen. Zodra zij zich niet meer op deze manier kunnen ontwikkelen, verdwijnt er een natie (waar op kleine schaal wordt geschaatst, red.) van de kaart. Dat werkt contraproductief”, zo begon de Scandinaviër zijn kritische noot die wel een kwartier zou aanhouden. Hij doelde met deze opmerking op het allang teruggedraaide besluit van de KNSB om buitenlandse toppers te weren uit de zogenoemde topteams als Jumbo-Visma, Reggeborgh en IKO. Dat idee, bedoeld om de concurrentie niet langer te laten profiteren van de excellente trainingsmogelijkheden in Heerenveen, is intussen opgeschort tot na de Winterspelen van 2026.
Er was meer. Kongshaug schetste de problemen waarmee de Noren aan het begin van het seizoen te kampen kregen, toen door technische problemen de ijsbanen van Stavanger en Hamar onklaar raakten. De nationale ploeg week in september 2023 noodgedwongen uit naar Thialf, om kennelijk in een situatie verzeild te raken waar trainen moest gebeuren tussen kinderen die nooit op de snelle baan hadden geschaatst. “Bovendien kregen we trainingsuren toegewezen op onmogelijke tijdstippen, zoals 6.30 uur in de ochtend, en mochten we geen hometrainers in het krachthonk gebruiken omdat die voor de Nederlandse topteams waren bestemd. Ik vind dat een beetje vreemd. Wat wil iedereen? Een topcompetitie met kansen voor alle landen, niet dat de fans in Thialf al voor de start van de wedstrijden hun muts of petten afdoen om mee te zingen met het Wilhelmus. Daarom hoop ik dat men nadenkt over de meningen van de topploegen en hun schaatsers.”
Freek van der Wart, disciplinemanager Langebaan van de KNSB, nam de moeite om zich te verweren tegen de opmerkingen. “De Noorse sprintploeg is hier geweest en konden gewoon gebruikmaken van het zomerijs. In de periode dat Thialf overschakelt naar het zogenoemde winterijs, beschikt de KNSB maar over twee uur ijstijd voor de topteams per dag. Als alle ploegen daar gebruik van maken, rijden er zestig, zeventig mensen op het ijs, wat dan vol is. Het tijdstip waar Kongshaug over spreekt, betreft een uur dat door Thialf wordt verkocht. Daar hebben de Noren op ingeschreven. Samen met Bjarne Rykkje (de Nederlandse bondscoch van de Noren, red.) heb ik extra uren geregeld voor zijn selectie. Daarnaast hebben we het juist mogelijk gemaakt dat de Noren hier konden trainen, terwijl het extra druk was vanwege een talenten-trainingskamp dat op hetzelfde moment werd gehouden”, aldus Van der Wart die Kongshaugs kanttekeningen nadrukkelijk afwees.
“Toen de problemen van de ijsbaan in Stavanger bekend werden, hebben we geholpen waar we konden. Rykkje zei daarstraks dat hij blij was met de assistentie. ‘Daardoor is er door ons geschaatst in september, wat anders niet mogelijk zou zijn geweest’, waren zijn woorden. Ik denk dat er een probleem schuilgaat in het feit dat de Noorse schaatsers niet precies weten hoe het bij ons in elkaar zit, wat de KNSB regelt en wat er buiten de bond om gebeurt. Ze arriveren in Thialf, zien het ijs en linken dat aan de KNSB. Maar het is maar net waar je als geïnteresseerde ploeg op inschrijft. Wat hij aanhaalt als trainingstijden om half zeven ’s morgens, zijn uren die van Thialf zelf zijn.” En tot slot, verwijzend naar de gouden plak die Kongshaug mee naar Noorwegen mocht nemen: "Je kunt het ook zo zien: we hebben een kleine bijdrage geleverd aan deze Europese titel, want we hebben Noorwegen trainingsmogelijkheden geboden.”
De uitslag van de 1500 meter op het EK staat hier.
