Aftrappen, met de positieve noten. Patrick Roest, Jenning de Boo, Tim Prins (foto boven), Antoinette Rijpma-de Jong en Joy Beune verkeren in de flow die hen ver kan brengen bij de zware jacht op WK-eremetaal. Irene Schouten verloor weliswaar haar slotdiscipline in de World Cup (mass start) van een rappere Ivanie Blondin, maar ze haalde er de schouders over op. Geen nood aan de man, was de boodschap. Hoop doet leven, en wellicht winnen.
Ziekte, blessures en andere ongemakken: het bleken de voorbije dagen in Utah flinke stoorzenders, al zijn ze inherent aan topsport. Niet voor niets omschreef Reggeborghs coach Robin Derks eerder - na afloop van het Europees Kampioenschap Afstanden - deze fase van het seizoen als een ‘potentieel mijnenveld’. Hij doelde toen op de reis naar Noord-Amerika, met het probleem van de hoogte en de gecompliceerde vliegtrip Salt Lake-Québec (World Cup volgend weekend) en aansluitend de verplaatsing naar Calgary. Griep zou op de loer liggen (Kjeld Nuis), en het gebeurt nogal eens in de Amerikaanse contreien dat bagagestukken zoekraken bij luchttransport.
De zorgen voor Jumbo’s grote ster zijn van andere aard. Het was duidelijk dat de klap van de miserabele 1000 meter van vrijdag meedogenloos hard aankwam, uitgerekend op de baan waar Leerdam in 2020 zomaar naar WK-goud op haar 1000 meter raasde en internationaal genoot van het licht van de schijnwerpers. Gedurende de tussenstop in Salt Lake prees ze zich gelukkig dat haar Amerikaanse teddybeer Jake Paul alle afspraken uit zijn agenda had geschrapt en op het middenterrein van de ijsbaan geen meter van zijn liefje week. Dat bood troost in moeilijke dagen.
Enkelproblemen bezorgen de Westlandse diva echter al sinds het EK Afstanden in Heerenveen (begin januari) serieuze kopzorgen, en op een of andere manier hebben de medische en technische staf van Jumbo-Visma nog steeds geen idee hoe ze Jutta moeten bevrijden van die sores. Het is knap dat ze ondanks de tranen blijft verkondigen dat het haar mentaal niet raakt, zolang ze zichzelf kan wijsmaken dat het alleen fysiek in de weg zit. Schaatsen zonder gevoel is al niet te doen, maar presteren terwijl het plezier ontbreekt, lijkt een utopie.
Op hoeveel procent ze precies zit van haar kunnen, die vermeende zeventig of tachtig waren voldoende om op de slotdag van het toernooi redelijk out of the blue een zilveren medaille op te eisen. Het ging snel genoeg op de 1000 meter; qua uitvoering viel er echter ongelooflijk veel op aan te merken, dat zal de koningin bij het terugzien van beelden vast zelf ook constateren. Wat het voornaamst was: ze vertrekt met een dikke, stevige strohalm waaraan ze zich kan vastklampen.
Of dat het geval is met een ander kopstuk van TeamNL, van de mannenafdeling, moet worden afgewacht. Kjeld Nuis begon ziek aan wat hij zo'n beetje als feestdagen beschouwt: schaatsen in een voor hem heilige sporttempel haalt doorgaans nog meer dan het beste in de Leiderdorps stilist naar boven. Alleen, in grieperige toestand kan hem zo'n verblijf op hoogte gestolen worden. Hij baalde net zo hard als dat de tranen langs zijn wangen naar beneden rolden na de 1000 meterrace die geen race was. Hoe graag Nuis wilde, bleek zondag. Hij zag dat niet te stoppen projectiel van de piste uit Milwaukee rondjes wegstampen, onderdeel na onderdeel winnen; hij genoot, brak als-ie was, van de verfrissende spektakelraces die Jenning en Tim het publiek voorschotelden. En hij rechtte de rug, om alsnog te trachten iets van het bezoek aan de Olympic Oval te maken. Onwetend van het nieuwe onheil dat hem stond te wachten....
Wanneer rijders of rijdsters in hun wedstrijd over het ijs schuiven in de richting van de veiligheidskussens die de boarding vormen, zijn ze meestal alert - want in het vuur van de strijd - en kunnen ze de impact van de crash soms wat verkleinen. Het wordt anders, als het werk is gedaan, de vermoeidheid het lichaam overdondert en de controle over de spieren afneemt. Zoals in de situatie van Nuis: hij ketste als een dummy pop bij een botsproef van een auto in de afrastering, om erna een ogenblik volkomen stil te blijven liggen. Min of meer gestabiliseerd takelde het medisch personeel hem minuten later op een brancard, om hem in de catacomben van het stadion nader te onderzoeken. Hoe groot de schade was, viel toen nog niet te voorspellen. Al kon Remy de Wit, de technisch directeur van de KNSB, tegen middernacht vertellen dat het 'oké' was.
De gebeurtenissen overziend lijkt een voorzichtige conclusie gerechtvaardigd: de rode loper voor twee belangrijke medaillekandidaten van TeamNL op het WK Afstanden hoeft voorlopig niet te worden uitgerold. Te veel onzekerheid, en al helemaal geen mentaal voordeel dat gecreëerd had kunnen worden middels geweldige resultaten en fabelachtige tijden. Integendeel: in het circuit van de mannen heeft een bionische kerel van weinig woorden allen onder de neus gewreven dat de concurrenten in Calgary welkom zijn, maar wel om onderling de troostprijzen te verdelen op de 500 meter, de 1000 en 1500 meter. Goed, op de vijf kilometer sloeg Stolz nog een modderfiguur, met zijn 6.25,28 en voorlaatste positie in het klassement. De momenteel nog veel te machtige afstand maakt kennelijk deel uit van een ander project - de ideale allrounder worden - en de bezetenheid kennend van deze bijzondere vogel, zal de Amerikaan ongetwijfeld in de buurt geraken van die status. Wereldtitels zullen op het Canadese ijs niet voor het oprapen liggen.
Die wetenschap gecombineerd met de haperende teamdisciplines (team pursuit en mass start van de mannen zijn lang niet zo overtuigend als die van de vrouwen) voedt de angst dat de Hollandse zilvervloot niet op volle oorlogssterkte hoeft uit te varen. Zo groot als de buit voorheen meestal was, is die niet langer te verwachten. In dit verband spreken de cijfers uit het (recente) verleden boekdelen.
Of er nou geduelleerd werd in Inzell, Salt Lake, Richmond, Kolomna, Nagano of ons eigen Heerenveen, de voorbije vijftien toernooien waarbij elke gewonnen afstand een mondiale titel betekende, pronkte het oranje bovenaan de lijst. De koppositie in de medaillespiegels van het WK Afstanden is sinds 2005 voor Nederland geweest. Altijd de meeste plakken, maar ook de meeste wereldkampioenen. Dominant tot en met, en dat is niet overdreven. De oogst van de laatste vier evenementen: 17 medailles in 2023 (7 goud), 18 in 2021 (7), 14 in 2020 (7) en 16 plakken in 2019 (8).
We keren volgende maand terug naar de Olympic Oval van Calgary, die eind maart 1998 voor de eerste keer daar het WK Afstanden mocht organiseren. Dat waren andere tijden: Duitsland regeerde (negen van de tien behaalde medailles voor de vrouwen), Canada deed het goed als thuisland en de vaderlandse afvaardiging vloog met tweevoudig wereldkampioen Gianni Romme, drie zilveren en een bronzen plak terug. Geen beroerde staat van dienst, maar andere naties maakten de dienst uit.
Die geschiedenis kan zich zomaar herhalen, al is er een geruststellende gedachte: Duitsland zal honderd procent zeker niet de ranking aanvoeren op 18 februari.
