Bij de laatste Daikin NK Shorttrack op zijn thuisbaan in Leeuwarden, georganiseerd door zijn eigen club TRIAS, was Gialt Biesma vorige maand nog eregast. Met dank aan zijn zus en (sport)vrienden, die voor transport hadden gezorgd, kon hij er nog één keer bij zijn. Gezeten in zijn rolstoel kreeg hij een speciale plek op/naast het juryplatform, daar waar hij sinds 1993 had geopereerd als achtereenvolgens jurylid, tijdwaarnemer en (video)scheidsrechter.
Biesma heeft genoten van dat laatste bezoek aan de Elfstedenhal. Hij zag ’s lands beste shorttrackers weer over het ijs jagen. Oude bekenden kwamen hem begroeten. Gialt beleefde een bijzondere dag. Maar hierna wist hij ook dat hij dit leven niet langer wenste. In een rolstoel, halfzijdig verlamd, eten kreeg hij via een sonde. Zijn spraak keerde heel voorzichtig terug, maar hoop op herstel had hij, anderhalf jaar na die hersenbloeding, niet meer. Het was mooi geweest, liet hij zijn naasten spoedig hierna weten. En toen was het wachten op de dood.
Met het overlijden van Gialt Biesma verliest de shorttrackwereld een zeer ervaren en gewaardeerd scheidsrechter. Een man die op het ijs, als hoofdscheidsrechter, én achter de tafel, als video-arbiter, zijn mannetje stond. Het nette jasje zat hem als gegoten, om het stevige bovenlijf. In 1993 was hij voor het eerst actief als jurylid in Leeuwarden, sinds 2005 ging hij als scheidsrechter namens de ISU de wereld over. Die loopbaan bracht hem zowel in Sotsji (2014) als Pyeongchang (2018) op de Olympische Spelen. In Zuid-Korea won de Nederlandse vrouwenploeg op miraculeuze wijze brons op de relay, nadat twee teams in de A-finale met een penalty waren bestraft. Wie was die dag videoscheidsrechter? Gialt Biesma uit het Friese Berlikum…
Hij sprak zelden over die gedenkwaardige dag, ook niet met zijn collega-arbiters. Hij had gewoon zijn werk gedaan, de hoofdscheidsrechter van dienst had de knopen doorgehakt. Dat uitgerekend Nederland voordeel van die twee penalty’s had, tja… Het is zoals het is. Gialt was sowieso geen man die graag op de voorgrond trad. Hij stond bekend als een goede kerel, een stille genieter, hondstrouw, een man op wie je altijd een beroep kon doen, al was het midden in de nacht.
Gialt Biesma verdiende, na zijn opleiding aan LTS en MTS, de kost als elektromonteur. Na het beoefenen van diverse sporten, waaronder voetbal en kaatsen, raakte hij via een kennis in aanraking met shorttrack. Die sport werd zijn lust en leven. Gialt had het schaatsen in de genen zitten, met een pake (opa) die liefst zes keer de Elfstedentocht had uitgereden. Zelf reed hij verdienstelijk zijn wedstrijdjes, in dezelfde tijd dat Jeroen Otter en consorten zich met de wereldtop konden meten. Biesma haalde dat niveau niet, kreeg te maken met een zware knieblessure en stapte al op jonge leeftijd over naar het jurykorps, waarin hij succesvoller bleek.
Natuurlijk kreeg hij wel eens kritiek, dat is nu eenmaal het lot van een arbiter. Bij het WK in Dordrecht (2021) hoorden we Sjinkie Knegt luidkeels ‘Gialt!’ schreeuwen, woedend vanwege (weer) een penalty die hij van zijn provinciegenoot had gekregen. Scheidsrechter Biesma onderging het gelaten, uiterlijk onbewogen. Diep in zijn hart was hij eigenlijk een beetje fan van de Schicht van Bantega, zoals hij van alle Friese sporters kon genieten. Maar was hij in functie als arbiter, dan was hij altijd recht door zee. Regels zijn regels en die zijn voor iedereen gelijk.
Gialt Biesma werd geboren in Leeuwarden, maar groeide op in het Friese Berlikum, waar zijn ouders een tankstation én een groentehandel dreven. Gialt bleef het dorp zijn leven lang trouw. Hij woonde er prima, in zijn eentje als vrijgezel, dichtbij zijn ouders en enige zus. Op loopafstand stond het café waar hij wekelijks ging biljarten, driebanden, als hij tenminste niet in het buitenland zat. Een andere hobby die hij fanatiek bedreef was het zendamateurschap. Onder de codenaam PE1OLM nam hij, met indrukwekkende apparatuur, deel aan wedstrijden die draaiden om het scoren van een zo ver mogelijk bereik.
Een laatste hobby was de wielersport, waarvoor hij zich vrijwillig inzette als manusje van alles bij wedstrijdorganisator Courage Events. Hekken sjouwen, officials chaufferen, Gialt was nergens te beroerd voor. Ook op en rond de ijsbaan stak hij als vanzelf de handen uit de mouwen. Bij het opbouwen van een event stond scheidsrechter Biesma ook gewoon kabels te trekken, om te zorgen dat alles op tijd klaar was voor de start.
De laatste wedstrijd die hij als scheidsrechter leidde was de International Invitation Cup in Thialf, oktober 2021. Een paar dagen later werd hij thuis getroffen door een hersenbloeding. Gialt kon zelf zijn zus nog waarschuwen, die de ambulance liet aanrukken. De fysieke schade was groot, wat opname in Abbingahiem noodzakelijk maakte. Herstel bleef uit. Vorige maand keerde hij nog één keer terug op de ijsbaan, niet meer als scheidsrechter, maar als toeschouwer in een rolstoel… Komende maandag is zijn uitvaart. Die dag heeft Gialts familie bewust gekozen, zodat de World Cup Finale van zijn geliefde sport gewoon door kan gaan. Hij zou niet anders hebben gewild.
