De al 73 jaar geleden gereden afstand in het Noorse Hamar staat op 32 kilometer en 660 meter. De kampioen uit die dagen luistert naar de naam Marius Strijbis. “Zonder mezelf te veel op de schouders te kloppen: dat verbreken zou geen probleem moeten zijn. Het is wel een fijn vangnetje om te hebben. Maar goed, of het nou makkelijk is of niet, ik wil nog steeds zo ver mogelijk schaatsen en daarom maakt het niet uit waar het record nu op staat”, zegt de 27-jarige consultant voor multinationals in strategische onderhandelingsprojecten.
Een echte freak als het gaat om bijzondere sportmijlpalen halen is-ie niet. “Ik fiets veel, volg het wielrennen van de profs op de voet en ben me erg bewust van de mythische status van het uurrecord en de verhalen die mensen erover vertellen. Het schijnt het zwaarste uur te zijn in een sportcarrière. Daarom vind ik het een mooie uitdaging die ik graag aanga, zodat ik straks kan zeggen of het inderdaad het zwaarste is wat ik ooit heb gedaan.”
Toch zijn er grote verschillen tussen de uitputtingsslag in het wielrennen en schaatsen. Vreugdenhil heeft erover gediscussieerd met zijn trainer Casper Helling – die zelf ook tussen maart 2007 en maart 2015 houder van het uurrecord op kunstijs is geweest – die er een andere mening op nahoudt. “Waar het door komt is de houding op de fiets, waarbij je er alles aan moet doen op de grens van je kunnen om zo hard mogelijk te duwen op die pedalen. Bij het uurrecord schaatsen ligt de focus meer op een uur soepel bewegen en zeker in het begin zo weinig mogelijk pijn lijden omdat je het anders niet haalt. Er zit een bepaalde mate van ontspanning in op het ijs die je in het fietsen niet hebt. Verder geloof ik niet dat het gebruikelijk is dat mensen zo lang in een schaatshouding zitten.”
Hij trekt de vergelijking met de opvatting die langebaanschaatsers hebben over het rijden van een tien kilometer. “Vroeger meldden er zich bij de Gruno Bokaal altijd rijders af voor de tien kilometer omdat ze twee weken later aan het NK Allround moesten meedoen. Zij geloofden dat je van een tien kilometer drie maanden moet herstellen. Nou denk ik dat dat klopt, wanneer je die afstand schaatst zoals Patrick Roest of Jorrit Bergsma dat doen. Zij weten het is om op hun limiet te rijden, want dat moeten ze vaak. Voor een langebaanschaatser die zich met de hakken over de sloot plaatst voor een NK, ligt dat anders. Die rijdt misschien twee keer een 10.000 meter in zijn leven om zo rustig mogelijk te schaatsen, en doet geen 25 rondjes op de grens van zijn kunnen omdat ze überhaupt niet weten wat hun limiet precies is.”
“Daarom denk ik dat de tien kilometer voor de ongetrainde schaatser een stuk minder zwaar is dan een 1500 meter of een vijf kilometer”, vervolgt Vreugdenhil zijn verhaal. “Het gaat ook op voor een uurrecord, al heb ik niet eerder in m’n eentje op een lege baan gereden. Ik start om een bepaald gevoel te zoeken waarmee ik het een uur volhoud. Het aardige van zo’n poging is dat je na een half uur of zo kunt inschatten of je harder of zachter moet.”
Oud-rijder Casper Helling, die de geboren Brabander (Veldhoven) bijstaat in Winterswijk, viel veertien jaar geleden het uurrecord aan op 's werelds snelste indoorpiste, die in Salt Lake City. Hij bereidde zich anderhalf jaar lang voor op de onderneming. Uit een verhaal in dagblad Het Parool: ‘Hij wilde het snelste ijs en beste materiaal. De expeditie (20.000 euro) werd gefinancierd door een aantal sponsors, dat door Helling zelf was benaderd.
Van dat geld reisde Helling vorig jaar oktober voor een week naar Salt Lake City om te voelen hoe het lichaam reageerde op de hoogte (bijna 1500 meter). De trainingen op het Amerikaanse ijs verliepen vlekkeloos. Niets leek een succesvolle recordpoging meer in de weg te staan. Temeer omdat hij kort daarna op het Heerenveense Thialf-ijs in een testrit van een uur 40,6 kilometer schaatste.’
Casper Helling: genieten van prachtige stunts die hij zelf ook uithaalde op het ijs
Zouden ijsperioden in de prehistorie mensen ook hebben verleid tot lumineuze ideeën? Het is natuurlijk bizar en gaaf tegelijk dat er uit de koker van Casper Helling en zijn voormalige trainer Hendrik van Prooije een verzinsel ontsnapt dat net zo intrigeert als de wedloop van zes Nederlanse dorpen die hun best doen om de eerste natuurijsmarathon te mogen organiseren. Het werelduurrecord verbrijzelen – want dat is uiteraard de intentie van Bart Vreugdenhil – op de ijsbaan van de Winterswijkse IJs Vereniging is een prachtstunt. Van Prooije is nauw betrokken bij de ‘moderne’ manier waarop de clubmensen in die plaats in een mum van tijd een natuurbaantje kunnen neerleggen. Dezelfde man hielp Helling bij zijn jacht op een betere afstand dan Henk Angenent voor hem had gerealiseerd.
“En toen opperde hij zoiets opnieuw te proberen”, legt Helling uit. “Bij het uitrollen van het plan in de club (Port of Amsterdam-SKITS, red.) stonden niet alle rijders te springen van enthousiasme. Een marathonschaatsers zit graag achter een rug, hè. Het werd echter snel duidelijk dat er drie jongens in aanmerking kwamen: Bart, Roel Boek en Christoffel Hendriks.”
De eerstgenoemde is het geworden, mede door zijn ‘grote motor’ die Vreugdenhil als wielrenner geregeld etaleert. Zo eindigde hij tijdens het NK Tijdrijden als zevende in het veld van eliterenners zonder contract. “Bovendien heeft hij wat langebaanervaring. Kortom, hij kan goed uit de voeten met schema’s.” De reactie van Vreugdenhil: “Misschien is Casper ook bij me terechtgekomen omdat ik onmiddellijk heel enthousiast reageerde op het voorstel in september. Ik kan goed tijdrijden, dat bewees ik op het NK waar we om en nabij een uur diep moesten gaan.”
De prangende vraag die deze passage oproept: aan hoeveel uur voorbereiding komt Vreugdenhil, die maandag de gehele dag werkt? “Je kunt het niet vergelijken”, is direct zijn antwoord, waarbij hij een lachje niet kan onderdrukken. “Mijn aanval kost absoluut geen 20.000 euro, en ik heb me ook geen anderhalf jaar toegelegd op de missie. De charme van dit record is dat het niet valt te plannen. Eerlijk gezegd had ik het liever anderhalve week geleden gehoord dat het zou gebeuren, maar toen verbleef ik voor mijn baan in het buitenland. Het is niet ideaal. Er is natuurijs en dan moet je.”
Wat hij wel heeft geprobeerd, is zaken na te bootsen. “Twee weken geleden reed ik een tien kilometer op de Jaap Edenbaan bij ongeveer nul graden. Op dezelfde dag heb ik gemountainbiked. Het idee was tien kilometer schaatsen met verzuurde poten. Dat was iets dat je onder de noemer specifieke voorbereiding kunt scharen. Verder heb ik – een aantal mensen zal het omschrijven als kansloze – solopogingen ondernomen om tijdens de marathons een ronde te pakken. Ik moet erbij opmerken dat ik ze zelf niet zo kansloos vond hoor…. Maar het is niet te plannnen en moet ik het doen zoals ik er momenteel voorsta. Ik heb er zin in, en niet in de laatste plaats door de enorme medewerking die de ijsclub in Winterswijk verleent. Die organisatie heeft vrijwel alles uit handen genomen. Het enige dat ik hoef te doen, is een uur lang rondjes schaatsen.”
