Wories: 'Ik wil het kunstschaatsen in Nederland dichter bij elkaar brengen'
Voor de derde keer in haar carrière zou Niki Wories (24) in maart dit jaar starten op het WK Kunstrijden, totdat het coronavirus roet in het eten gooide. Haar tweede thuis in Canada heeft ze inmiddels tijdelijk verruild voor een verblijf bij haar familie in Nederland. In de periode zonder ijs zette Wories een reeks online seminars op en sinds kort geeft ze les in Haarlem.
Slechts een paar dagen voordat het WK in Wories' woonplaats Montréal zou beginnen, kwam de toen nog enigszins onverwachte mededeling dat het kampioenschap werd afgelast. Er leek immers nog weinig aan de hand in de stad, zei ze destijds. Nauwelijks een week later moest de ijsbaan dicht en kwam er een totale lockdown. Samen met het WK Shorttrack in Seoul was het WK Kunstrijden een van de eerste grote sportevenementen die geen doorgang kon vinden als gevolg van het coronavirus. Daarna volgden de afgelastingen en uitgestelde wedstrijden zich in sneltreinvaart op, tot de Olympische Zomerspelen in Tokio toe.
Het annuleren van het WK betekende echter ook dat Wories' familie en beste vriendin niet meer naar Canada zouden komen om haar aan te moedigen. Sinds haar verhuizing naar Montréal ruim vijf jaar geleden kijkt ze uit naar de momenten waarop ze haar familie en vrienden weer ziet. Normaal gesproken komt Wories in de zomer voor twee of drie weken naar Nederland, maar het coronavirus veranderde de situatie. Sinds april verblijft ze bij haar ouders ('ik ga niet in Canada zitten als ik niet kan schaatsen') en ze heeft nog geen idee wanneer ze teruggaat.
"Het huurcontract van mijn appartement liep af en ik kon niks bezichtigen. Ik had op dat moment een vriend, maar bij zijn familie intrekken was ook niet ideaal. Ik wilde gewoon bij mijn eigen familie zijn", vertelt Wories in een café in Almere. "Ik ben hier nu alweer vijf maanden, dat is het langste in vijf jaar dat ik hier ben geweest. Ik vind het heel leuk om hier weer te zijn. Ik heb een neefje van twee jaar oud die ik nu wat meer kan zien opgroeien. Deze tijd gaat zo snel: de vorige keer zei hij nog geen woord en nu vertelt hij hele verhalen aan mij."
Een bericht gedeeld door Niki Wories (@nikiwories) op
In Nederland kwam Wories wat meer tot rust nadat ze tijdens de lockdown in Montréal 'een beetje was doorgeslagen met trainen'. Samen met haar toenmalige vriend en tevens personal trainer van de schaatsclub trainde ze vijf uur per dag. "Om de rest te vergeten, ging ik me vasthouden aan een nieuw doel. Ik ben een topsporter in hart en nieren, en dat kwam er daar ook weer uit. Hier in Nederland heb ik meer mijn draai gevonden, door ook tijd vrij te maken om leuke dingen te doen, zoals een vakantie naar Frankrijk. Ik ben nu 24 jaar en schaats al van kleins af aan. Het was ook weleens leuk om te weten wie ik ben naast Niki de kunstschaatsster."
Groeien Een van de dingen waar Wories haar ei in kwijt kan, is de seminars en trainingskampen die ze de afgelopen maanden is gaan geven. Voor de coronacrisis had ze al een plan om naar Nederland te komen om jonge kunstrijders te helpen. "Ik vind het belangrijk dat het kunstschaatsen in Nederland gaat groeien. Langebaanschaatsen is al jaren heel groot en shorttrack komt ook naar boven. Kunstschaatsen kan dat ook, al maakt het wel een groot verschil dat kunstschaatsen een jurysport is. Het draait er ook om uit welk land je komt en of je al naam gemaakt hebt. Voor de toekomst hebben we een grote vijver nodig om uit te kunnen vissen voor EK's of WK's."
Van tevoren had Wories op maximaal twintig deelnemers gerekend voor de seminars. Toen de KNSB de coaches die deel wilden nemen zou gaan belonen met licentiepunten, stroomden de aanmeldingen binnen. "Mijn telefoon stond roodgloeiend", lacht Wories. "Uiteindelijk zat ik acht keer voor tachtig tot negentig atleten en coaches te praten. Ik was zo verrast! Of ze nou voor de punten gingen of niet, ze zaten er wel." Tijdens de bijeenkomsten legde Wories de focus naast technische aspecten vooral op het mentale vlak van topsport. Een cruciaal onderdeel in de ontwikkeling van een atleet dat in haar ogen vaak wordt vergeten.
"Bij mij is dat aspect vroeger ook vergeten", vertelt ze openhartig, "niet opzettelijk, maar omdat de kennis er niet is. Een groot deel van de jonge talenten gaat verloren omdat ze niet zeker zijn van zichzelf en niet door die twijfels heen komen. Het is zo belangrijk om dat mentale deel te stimuleren en dat hebben ze in Canada heel goed gedaan bij mij. Die ervaring wilde ik delen. Als ik vroeger een sprong fout deed, was dat het einde van de wereld. Ik zag niets anders. Mijn coaches hebben mij iets meer uit het schaatsen getrokken om mij beter te laten presteren."
Een bericht gedeeld door Niki Wories (@nikiwories) op
"Ik heb veel verteld over wat mij heeft geholpen", vervolgt Wories. "Ik vind het onzin om anderen tegen dezelfde muren aan te laten lopen als ik destijds deed. Sommige mensen begrijpen niet dat ik mijn 'geheimen' nu al deel met mijn tegenstanders. Natuurlijk gaan die meiden tegen hun eigen dingen aanlopen, maar ik heb in ieder geval geprobeerd mijn tools over te brengen zodat zij wellicht iets sneller uit die dalen kunnen komen. Ik weet inmiddels wel hoe ik dingen moet aanpakken, maar dat heeft tijd gekost en als ik met mijn kennis en ervaring iemand kan behoeden voor dezelfde obstakels, is dat mooi."
Quads Naar aanleiding van de seminars kwam Wories weer in contact met haar voormalige coach Astrid Winkelman. De oud-trainer van De Drechtsteden Dordrecht (DDD) en haar pupil zijn jaren geleden op een niet al te beste manier uit elkaar gegaan ('daardoor ben ik naar Canada gegaan dus ik ben haar eeuwig dankbaar'), maar na een goed gesprek is de lucht weer geklaard. "Astrid is nu hoofdcoach in Haarlem en vroeg of ik haar kinderen wilde helpen. Ik geef op dit moment meer les dan dat ik zelf train. Ik wil het kunstschaatsen in Nederland dichter bij elkaar brengen. We hebben verschillende clubs die het allemaal zelf doen. Dan denk ik: wissel die kennis uit! Ik geef les in Haarlem, maar heb ook in Den Bosch en Groningen geholpen."
"Ik zei altijd al: we hebben talent in Nederland, maar ik heb dat nooit van dichtbij gezien. Nu zit ik er bovenop in Haarlem en kan ik zien hoeveel talent ze hebben. Dit is maar een klein groepje en zulke groepjes zitten verspreid over heel Nederland. Vaak hebben de schaatsers zelf geen idee hoe goed ze zijn. Ze kijken allemaal naar filmpjes van drie- of viervoudige sprongen op YouTube. Kijk dan liever naar een Ashley Wagner of Kaetlyn Osmond. Dat is reëel, niet de quads van een dertienjarige Russin. Hoe geweldig dat ook is om te zien. Ik heb veel meer gevoel met schaatsers uit bijvoorbeeld Amerika of Canada, want dat vind ik complete rijders."
Een bericht gedeeld door Niki Wories (@nikiwories) op
Ondertussen is Wories bezig met de KNSB-opleiding voor schaatstrainer-coach niveau drie. In Canada had ze haar trainerspapieren al bijna behaald, maar in Nederland moet ze weer opnieuw beginnen. De online seminars kon ze gebruiken voor de opleiding, evenals het kleinschalige vervolg op het ijs van Haarlem eind augustus. Dat weekend was er ook een clubwedstrijd waar ze een schaatsster begeleidde. "Ik heb vroeger nooit gedacht aan een trainersopleiding", zegt Wories. "Ik moest als dertienjarige een keer in de week lesgeven en ik dacht: wat ben ik aan het doen? Ik wilde zelf schaatsen. Maar nu zou ik niets leuker vinden dan coach worden, haha. De afgelopen weken zie ik echt een verschil bij de schaatsers in Haarlem, dat maakt mij trots."
No worries Naast haar trainersbezigheden stippelt Wories met haar eigen begeleidingsteam een route uit voor komend schaatsseizoen. Hoewel de ISU in augustus een officiële wedstrijdkalender bekendmaakte, is een van de wedstrijden die ze in haar hoofd had om te rijden voor het EK al weer afgelast. "Van tevoren was dit het seizoen waarin ik mij moest gaan plaatsen voor de Olympische Spelen", vertelt Wories. "We zijn nu aan het trainen voor een wedstrijd, maar voor het eerst in ons leven weten we niet zeker of die doorgaat. Wedstrijdritme heb je wel nodig, maar een wedstrijd in drie maanden is geen ritme. Ik moet het slim doen waar het kan."
Het is echter niet nieuw voor Wories dat ze langere tijd zonder trainingen of wedstrijden moest stellen. De afgelopen drie jaar kampte ze met veel blessures en moest daardoor al vaker EK's en WK's aan zich voorbij laten gaan. Vorig jaar nam ze bewust even afstand om haar lichaam te laten herstellen. "Ik heb het ijs wel erg gemist en als ik erop sta, dan herken ik dat ijsgevoel ook meteen. Maar ik ben nu op een leeftijd dat je niet constant kan pieken. Mijn schaatsvorm is niet slecht, beter dan verwacht na vijf maanden. Ik weet dat ik klaar kan zijn voor een wedstrijd als we even gas geven. Maar we moeten dat wel heel goed plannen. We kunnen niet beginnen en maar zien waar het schip strandt. Die tijd is voorbij en dat heeft mij ook niet veel gebracht in het verleden."
De 24-jarige Almeerse heeft inmiddels ook eigen merchandise uitgebracht: een T-shirt of hoodie bedrukt met No Worries en een inspirerende persoonlijke quote. "Ik moest gewoon iets doen met mijn achternaam", lacht ze. "Wories, no worries, die woordspeling krijg ik vaak te horen. Na die seminars dacht ik: hoe ga ik deze groep bij elkaar houden? Zo ontstond het idee om shirts te maken onder het mom van Team No Worries zodat de kinderen het gevoel hebben dat ze ergens bij horen. Ik zou vroeger ook een T-shirt van Karen Venhuizen hebben gewild als dat bestond. Dit was eigenlijk voor de lol, maar het loopt beter dan verwacht. Ik doe alles met de hand dus het gaat minder snel dan ik zou willen, maar uiteindelijk krijgen de mensen hun shirt."