Het betreft het KNSB Meerjarenopleidingsplan (MJOP) voor het kunstrijden. En dat is na het langebaan-, shorttrack- en inline-skate-plan het vierde model dat nu op papier staat. Het MJOP is een plan waarin de KNSB een gestructureerde, eenduidige en inzichtelijke opleidingsweg biedt voor trainers en coaches om talentvolle sporters te stimuleren en te helpen richting de top.
Hoe is deze voor het kunstrijden tot stand gekomen? Karen Venhuizen, disciplinemanager kunstrijden van de KNSB, legt uit. “Eerst is er gekeken naar het Long Therm Athlete Development (LTAD)-model uit Canada, die specifiek is voor het kunstrijden. Vervolgens hebben we met verschillende coaches over de inhoud hiervan gesproken en aanpassingen gemaakt. Daarbij hebben we zelf een fysiek deel toegevoegd dat meer op de inhoud gaat van de trainingen.”
Er zijn tevens allerlei leerlijnen bedacht die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van de talenten. Vanuit het NOC*NSF zijn de leerlijnen ‘dopingvrije sport’ en ‘voeding’ overgenomen; aan de specifieke en mentale leerlijnen hebben de coaches en bondsleden, met behulp van sportpsycholoog Ivo Spanjersberg, zelf invulling gegeven. “Daarmee doelen we op de tactiek bij wedstrijden. Hoe leer je sporters een goede kür te rijden? Hoe interpreteren ze verschillende muzieksoorten en hoe is de expressie tijdens een kur? Dat noemen we ook wel de artistieke leerlijn”, aldus Venhuizen.
Ontwikkelingsleeftijd
In het MJOP wordt de opleidingsweg van talentvol pupil naar wereldtopper in verschillende fases uitgeschreven. Maar, zegt projectleidster Jetske Wiersma, de leeftijd die erbij genoemd wordt, is een indicatie. De één ontwikkelt zich namelijk sneller dan de ander. “Dit plan richt zich daarom ook op de ontwikkelingsleeftijd, die zegt veel meer dan de chronologische leeftijd”, aldus Wiersma, die het van belang vindt dat coaches de ontwikkeling per sporter bekijken. “Want als zij sporters gaan vergelijken met anderen van die leeftijd, bestaat het gevaar dat er sporters worden afgeschreven.”
Er zijn zes fases, waarvan de eerste het fundament is. Als je ze allemaal doorloopt, kom je uit bij de topsportfase. Maar die zal niet voor iedereen haalbaar zijn. “Het is een handvat voor de trainers en coaches. Iedereen doet het op zijn eigen tempo en uiteindelijk hopen we dat we de prestaties van alle disciplines blijven voortzetten.”
Wereldtop
Voor kunstrijden is dat nog net een ander verhaal dan voor schaatsen en shorttrack, waar Nederland al aan de wereldtop staat. In Nederland is het kunstrijden iets minder populair, maar als het Venhuizen ligt, gaat daar nu verandering in komen. “Het is een sport waar je al op heel jonge leeftijd mee moet beginnen. Dus als we echt naar de top willen, moeten we vroeg beginnen”, aldus de voormalig kunstrijdster.
“Daarom is het ook heel belangrijk dat er nu een opleidingsplan is. We hebben een mooie basis met coaches opgesteld hoe we denken dat talent in ons land opgeleid kan worden om uit te groeien tot een echte topsporter in het kunstrijden. En we willen echt meedoen met de top.” Wiersma vult aan: “Het is zo belangrijk om aandacht te geven aan talentontwikkeling. We willen alle coaches handvatten geven om kwalitatief goed werk te leveren. Daar zijn we als bond verantwoordelijk voor.”
Videomateriaal
De MJOP’s van het langebaan, shorttrack en inline-skaten zijn anderhalf jaar geleden al gelanceerd. Omdat deze sporten redelijk overeen komen, konden ze tegelijk opgepakt worden. Dat ging logischerwijs niet op voor het kunstrijden. “Je kunt het MJOP van de andere drie disciplines niet zomaar op kunstrijden neerleggen”, stelt Wiersma, die het opleidingsplan de leidraad voor de toekomst noemt.
De lancering zal donderdag voor een deel in het teken staan van bijscholing en workshops. Daarbij zal worden gekeken bij welke onderdelen er voor de coaches nog behoefte is om ze verder uit te diepen. Venhuizen en Wiersma hopen in ieder geval dat de opkomst hoog is en dat de coaches er blij mee zijn. Over een tijdje willen ze het plan al integreren in de verschillende schaatsopleidingen. En eventueel met een vervolg. “Het zou ideaal zijn om videomateriaal te hebben om bepaalde elementen te verduidelijken. Zoiets is haast niet uit te schrijven. En in een filmpje is het gelijk duidelijk”, besluit Venhuizen.