Het is kwart voor één in de Canadese middag als Joy Beune over de eindstreep van de 5 kilometer glijdt. Ze heeft een sensationele race laten zien op de Olympic Oval van Calgary en heeft het goud bijna binnen, slechts twee – op papier – mindere schaatsers moeten hun race nog afwerken. Een kleine twaalf minuten later klinkt het Wilhelmus, ze hoort het vanaf de bovenste trede met de bekende brede glimlach aan. De gebruikelijke plichtplegingen, fotografen schieten gewillig een paar plaatjes, een kort praatje met de vaderlandse sportpers en door. Even na kwart voor vier moet ze alweer aan de start van de 1500 meter verschijnen.
“Eigenlijk niemand was gelukkig met deze twee afstanden op dezelfde dag”, zegt Erwin ten Hove, een van de coaches achter het succes van Beune. “We hebben alle scenario’s doorgenomen, want met een mindere vorm moet je een keuze maken om een van de twee niet te rijden. Maar de vorm was goed.” Zelf overwoog Beune nooit een van de twee races te laten schieten, maandag werd definitief de koop doorgehakt dat ze beide zou rijden. Daarna werd er niet meer over gesproken. “Als je met twijfel door de week gaat, wordt het niks.” De staf van Team IKO zette ter voorbereiding op de grote dag alle details op papier. “We wisten tot op de minuut precies wat er moest gebeuren. Planning, scenario’s en de protocollen die we hier wilden uitvoeren”, gaat Ten Hove verder. “We wisten wat nodig was qua herstel en dat hebben we met Jacob (Veenstra, performance coach van Team IKO, red.) helemaal uitgewerkt.”
In het protocol stond ook uitgewerkt dat Beune na haar race rust moest nemen. In de krochten van de Olympic Oval werd een plek gevonden die stil en donker genoeg was om even helemaal uit te schakelen. Daar stond de behandelbank waar Beune anderhalf uur lang 'neurologisch’ kon uitschakelen. Hoewel, de telefoon rinkelde toch. “Kjeld belde vanuit het hotel, had mijn ouders even aan de telefoon en Robin (Groot, red.) belde ook. Ik zei al: ‘Ik moet eigenlijk uitstaan, mag niet opnemen, maar jou neem ik graag even op’.” Tussendoor moest ze nog naar de dopingcontrole waar het papierwerk nog afgerond moest worden en daarna kon ze zich klaarmaken voor de 1500 meter. "Even wat eten, een paar geroosterde broodjes, een banaan, een reepje en een gelletje."
Levenspartner Kjeld Nuis moest zelf nog een 1500 meter kijken en bekeek de gouden race vanaf zijn hotelkamer. “Heb de hele race gezien, behalve de laatste anderhalve ronde”, vertelt Nuis. “Toen rende ik over de gang van het hotel. F*ck, ze gaat het halen, dacht ik. Gelukkig was er niemand anders en zijn er geen beelden van...” Na moeizame jaren bij Jac Orie bloeide Beune de laatste jaren helemaal op. “Het geduld waarmee IKO haar heeft ontwikkeld, onvoorstelbaar”, vervolgt Nuis. “Ze heeft leren vertrouwen op haar eigen vorm. Ik was thuis vaak degene die het beter wist. En dan zei ik: ‘Wat ben je nou weer aan het doen op het ijs?’ Dat is echt zo’n uitspraak geworden bij ons. En nu doet ze iets op het ijs en zegt ze: ‘Laat me nou maar, houd gewoon je bek’. Dat vind ik mooi.”
Beune verraste vriend en vijand, maar ook haar trouwste bondgenoten van de ploeg. “We hoopten het, maar natuurlijk heeft ze ons verrast”, zegt Martin ten Hove. “Het was mogelijk om twee medailles te halen als het goed zou vallen. Nu is ze ook nog wereldkampioene geworden, dat verraste ons.” Nuis vult aan: “Ze was een toptalent, reed vijf wereldrecords bij de junioren. En dan ineens uithalen op deze afstand, die ze eigenlijk niet wilde rijden. Ze plaatste zich op het NK voor de 5 kilometer terwijl het een soort trainingsrit was, de 3 kilometer is haar afstand. Technisch is ze subliem.”
Op het koningsnummer van het langebaanschaatsen reed ze vervolgens naar het brons. "Voelde dat ik best wel snappy was", vertelde Beune. "De opening, 25,8, was mijn snelste ooit." Of goud tot de mogelijkheden behoorde als ze de 5000 meter had laten liggen, weet Beune niet. "We hebben dit plan van tevoren gemaakt, super dat het allemaal op z'n plek valt. Het betekent dat we op de goede weg zijn, ook richting de Olympische Spelen."
Net als haar techniek was haar hele zondag subliem gepland en uitgevoerd. Wilde ze er voor dit weekend nog niet over spreken, nu is er geen ontkennen meer aan: Het supertalent Joy Beune is echt doorgebroken.
