‘Jens heeft vorig jaar veel ervaring opgedaan en dat zie je nu vooral terug. Hij maakt zich niet druk wanneer het even anders loopt. Hij heeft veel zelfvertrouwen, rijdt hard in de trainingen en voelt zich fit. Die dingen zijn het recept voor succes…’
Het is de inhoud van een appje dat Melle van ’t Wout, thuis in Friesland en geblesseerd aan zijn knie de teleurstelling verbijtend van de voortijdige aftocht uit Beijing, al vroeg op de zaterdagochtend stuurt. Hij volgt via internet de livestream van de wedstrijden in China. Van finales is dan nog geen sprake, medailles niet aan de orde. Maar wat de oudere broer van Jens van ’t Wout probeert te zeggen: je moet niet raar opkijken als het (her en der) straks klopt.
Melle heeft er kijk op. Met drie medailles – een gouden, twee bronzen – is er voldoende reden tot tevredenheid. Dat verraden de blije gezichten op het ijs van Xandra Velzeboer en de voltallige mixed relayploeg bij de huldiging, maar ook de enthousiaste high-five waarmee asisstent-coach Annie Sarrat haar geluk om het succes viert met bondscoach Niels Kerstholt. Het harde werk met de talentvolle selectie wordt beloond in het Capitol-stadion van Beijing.
Medaille 1 – brons voor Xandra Velzeboer op de 1500 meter
Geen gewone plak. De naam Velzeboer in combinatie met podium is dat natuurlijk wel, want sinds de reeks wereldtitels van het seizoen 2022-’23 (vier) en wereldbekerzeges (vier) in hetzelfde jaar behoort de kleine Culemborgse tot de grote mevrouwen. Alleen, een blik op de erelijst leert dat prijzen op de langste individuele afstand vooralsnog op de vingers van een hand zijn te tellen. Daarom is de derde plaats bijzonder. In Montréal (WC 2) heeft Xandra er een keer nipt naast gezeten, met een vierde plek, is het nu raak in een finale uitpuilend van kanonnen met inhoud: Hanne Desmet, Gilli Kim, Suk Hee Shim, Corinne Stoddard. En een, of beter, dé specialiste van de sprint. “Dat is Xan zeker”, heeft bondscoach Kerstholt eerder in de week aangehaald. “Ze wil echter ook de langere nummers beter gaan beheersen, dus is het goed om de 1500 meter mee te pakken.”
De kopvrouw van TeamNL maakt tijdens haar twee races prima gebruik van haar koersgevoel. Een beetje leunend op de wedstrijdopbouw die Hanne Desmet in haar halve finale toepast finisht Velzeboer in de slipstream van de Vlaamse als tweede. Tijdens de finale kiest ze, gelukkig genoeg, haar eigen pad. Desmet wordt via een geraffineerd tikje van de Koreaanse Suk Hee Shim tegen het been al ver voor de slotronden ‘professioneel’ geëlimineerd ten faveure van haar winnende landgenote Gilli Kim. Naderhand zal een getuige vertellen dat Shim bij het verlaten van het ijs uitbundig is gefeliciteerd door de Koreaanse bondscoach. Waarom? Vanwege de penalty die ze heeft gekregen voor de overtreding op Desmet? Xandra wacht op de tweede rij tot er voorin ruimte ontstaat en profiteert dan van haar acceleratievermogen. Plaats drie, het geeft haar de boost die ze normaal voelt na een zege op haar droomdiscipline, de 500 meter.
“Ik wist dat het erin zat. Wat er nu uitkomt, had vorig seizoen reeds gekund, denk ik. In Montréal werd ik vierde, maar op het WK in Dordrecht van 2021 veroverde ik al brons op deze afstand. Als het op zo’n toernooi lukt, wil je dat ook laten zien in de World Cup”, is de eerste reactie, terwijl ze in afwachting is van de dopingcontrole. “Hier in deze hal werd ik op de Winterspelen vijfde. Toen ging het goed. Sindsdien ben ik steeds sterker geworden. De finaleplaats in Montréal oktober, red.) bevestigde dat. Het was een doel het podium te halen op de 1500.”
Over haar tactiek in de finale zegt ze: “In de halve finale kon ik mee met Hanne. Een strijd om de medailles is echter anders, dan focus je op de winst, niet op anderen want dan ben je vaak net een slag te laat. De tegenstanders zijn bovendien allemaal heel sterk zodat het geen zin heeft rekening te houden met een bepaald iemand. Daarom vertrouw ik nog meer dan bij andere onderdelen op mijn race-instinct. De wedstrijd is langer, je hebt meer tijd om te beslissen wanneer je je actie inzet. Ik word nu derde, dat is wel het maximaal haalbare resultaat voor vandaag, als ik terugdenk hoe ik de laatste ronden inging. Dit is goed, maar er zit nog meer in”, besluit ze optimistisch.
Medaille 2 – brons voor Jens van ’t Wout op de 500 meter
Op herhaling: geen gewone plak. Ondanks het feit dat de jonge import-Fries niet eens zo heel lang geleden hogere ogen gooide dan drie. Op 6 november 2022 racete de man die toen (debuterend) naam maakte als slangenmens op nog sneller ijs (Salt Lake City) naar goud. Wat Van ’t Wout nu doet, terwijl het individuele zwaartepunt van een World Cup-weekend op de 1000 meter ligt, is zijn allrounder-status bevestigen. Is-ie blij met de ontknoping? Lettend op zijn timide reactie valt het mee.
Dat is te begrijpen. Jens wint liever eremetaal als het gevecht er een op het scherpst van de snede is geweest. De botsing tussen de twee Chinezen voor hem, waarbij de genaturaliseerde Koreaan Lim Hyo-jun die als Chinees Xiaojun Lin heet zijn illustere teamgenoot Shaoang Liu letterlijk de race uit tackelt, gooit alles overhoop. De Canadees Jordan Pierre-Gilles en Quintin Fercoq zijn er als de kippen bij om de kopposities over te pakken en vrije baan naar de streep als een welkom presentje te accepteren. Van ’t Wout, een beetje in niemandsland schaatsend en waarschijnlijk van plan de briljante inhaalactie van de halve finale te kopiëren, vindt er niets aan. Hij glijdt uit naar de derde podiumstek.
Medaille 3 – goud op de mixed relay
De belangrijkste onderscheiding als toegift op een mooie dag tussen de krijsende Chinese toeschouwers is een medaille voor heel TeamNL. Tenminste, zo ziet het eruit op het ijs en naast de baan, waar alles in het oranje van oor tot oor straalt. Niet voor niets omschrijft Xandra Velzeboer het als ‘een supergevoel’ wat de overwinning op de gemengde aflossing oproept.
Goed, op enkele aflossingen kun je gerust kritiek hebben: die hadden net zo goed een kantelpunt kunnen zijn en tot lege handen kunnen leiden. Maar zoals meestal begaan ook andere naties grove fouten bij dit dynamische nummer. “Daarom hè”, laat Teun Boer vanaf de hometrainer weten waarop hij zijn herstel probeert te bevorderen, “daarom is dit zo’n prachtige. We weten dat we een heel sterk land zijn. Dat we dit kunnen. Het was er nog niet van gekomen dit seizoen. We zetten een heel goede relay neer”, vindt de Nijmegenaar die eerder op ongelooflijk knullige wijze een finaleplaats op de 500 meter heeft verkwanseld. Daarover verderop wat meer…
Boer, bezig aan zijn tweede jaar in de wereldbeker, is al wereldkampioen in de ‘mix’. Hij fabriceert een korte reconstructie van de gedachten die er de jongste weken binnen de rijdersgroep hebben geleefd. Het is steeds lekker ronddraaien geweest op de discipline, maar op een gegeven moment wil je dat kunnen verzilveren met een paar aansprekende uitslagen. Of beter: “De winnende flow terugkrijgen”, is zijn letterlijke uitspraak.
“Laten we eerlijk zijn, dat is het lekkerst. Nou, dit goud is nu binnen en het zou geweldig zijn als we op deze wijze doorgaan. En niet meer door die foutjes stranden. Slagen we erin een cleane relay op het ijs te leggen, dan zijn we gewoon de besten van de wereld.” Niet te vergeten: het is de eerste mixed relay-overwinning zonder koningin Suzanne Schulting. Boer, enigszins bedachtzaam: “Nou, ik denk niet dat dat per se invloed heeft of ermee te maken heeft. Ik denk dat we twee supersterke sprintvrouwen hebben, of drie, want Michelle (Velzeboer, red.) bewijst dat met haar eerste plaats in de B-finale van de 500 meter…. Dus ik denk dat we haar niet nodig hebben. Nee, dat is niet lief gezegd. Want Suus rijdt natuurlijk, als ze fit is, vet hard. Met haar erbij kun je echt een verschil maken. Maar we zijn niet aan het wachten totdat we Suus weer terug hebben voor de mixed relay. Gelukkig kunnen we het met meer mensen: met Kay Huisman, met Itzhak de Laat. We zijn in de breedte zo goed dat we kunnen wisselen.”
Euforie regeert, en logisch. Toch nog even vragen hoe dat nou zat met die flater aan het slot van zijn halve finale op de 500 meter. Boer ligt op finalekoers, hoeft alleen de meet te bereiken. En dan wijkt hij uit naar buiten, zo ruimte creërend voor de concurrentie. De Fransman Fercoq duikt in het gat en is erlangs. Dag finale.
“Dat is gewoon echt een grote, grote, domme fout. Ik zat best makkelijk achter Pierre-Gilles. Voor mijn gevoel viel hij wat terug in snelheid, waardoor de andere konden terugkeren.
Ik dacht van oh, we gaan wat minder hard, dan zet ik mijn lijn mooi wijd op zodat ik nog voor de eerste plaats kan sprinten. Dat had ik niet moeten doen. Beter op twee moeten blijven zitten, mijn plek verdedigend. Daar baal ik van. Ik won de B-finale, wat een leuke opsteker was.”
Alle uitslagen van de eerste finaledag op de World Cup in Beijing vind je hier.
