‘Je moet ze afremmen, er zit geen luilak tussen’

Uren aan een stuk staat ze te coachen. Stopwatch in de hand. Rondebord erbij. Iedere rijder krijgt volle aandacht. “Blijf laag! Kruip naar hem toe!” Na de race een goedkeurend knikje, of een meelevende blik. Monique Vergeer – van den Heuvel maakt lange dagen op IJsbaan Twente in Enschede, omdat ze tijdens dit WK heel veel Nederlandse rijders coacht. Aan het eind van de driedaagse rit blikt ze tevreden terug. “Het was een supertoernooi, fantastisch om drie dagen op het ijs te mogen staan. Zo’n derde dag is altijd gaaf, omdat er nog veel spannende klassementjes zijn die op de langste afstand worden beslist. Het is mooi om daar als coach je steentje aan bij te dragen.”

Voor wie het begrip masters niet kent: dat zijn wedstrijdschaatsers die 30 jaar of ouder zijn. Voor hen bestaat een apart wedstrijdcircuit, met elk jaar twee WK’s: sprint (dat was in januari in Baselga) en allround (nu dus in Enschede). Onder de deelnemers vind je geen oud-wereldtoppers, maar toch is de wedstrijdspanning te snijden. Een WK Masters is serious business. Wie meedoet wil het beste uit zichzelf halen, en graag op het erepodium belanden. Om dat te bereiken zoeken deze schaatsers serieuze begeleiding, bijvoorbeeld bij trainers als Monique Vergeer.

“Iedere rijder is verschillend. Maar wat ze allemaal gemeen hebben is dat ze enorm fanatiek zijn”, vertelt Vergeer, die als schaatstrainer momenteel 38 rijders individueel begeleidt. “Mijn taak is om ze een gevarieerd, leuk trainingsprogramma te bieden. En ik moet ze eerder afremmen dan aansporen, want er zit geen luilak tussen. De meesten hebben een drukke baan, een gezin, soms mantelzorgen ze nog voor hun ouders en dan willen ze ook nog dagelijks trainen. Als ik ze dan adviseer om even rust te nemen, vinden ze dat echt lastig. Ze willen eerder te veel doen dan te weinig.”

De rijders die ze begeleidt komen uit Nederland, Noorwegen, Duitsland, Italië, Finland, Engeland en Canada. Ze werkt met schaatsers en schaatssters van alle leeftijden, van junioren tot tachtigers. Een van hen is de Noor Arne Kjell Foldvik, die 89 is. Of hij ook liefst dagelijks traint, zoals al haar pupillen? “Nee, op zondag neem ik altijd vrij”, zegt hij met een gulle lach “Dan ga ik skiën met mijn vrouw!”

Het schaatsplezier staat bij de masters voorop, maar het wedstrijdelement is niet onbelangrijk. Ze rijden in categorieën van steeds vijf jaar: rijders van 30 t/m 34 zitten in de categorie 30, die van 35 t/m 39 in 35, enzovoorts. In elke groep zijn wereldtitels te verdienen en voor elke categorie gelden eigen wereldrecords. “In december hoop ik 90 jaar te worden en daar kijk ik echt naar uit”, zegt Foldvik. “Dan ben ik weer de jongste in mijn categorie en kan ik weer wereldrecords rijden. Schaatsen is zo’n mooie sport. Elke vijf jaar voel je je weer hartstikke jong.”

Foldvik is blij met de begeleiding van Vergeer. “Monique is fantastisch. Als ik ga trainen op de ijsbaan in Trondheim weet ik precies wat ik moet doen.” Zijn trainer komt uit een echte schaatsfamilie uit Warmond. Monique was van jongsaf actief voor de plaatselijke ijsclub, waar ze als 14-jarige al haar eerste trainingen gaf. Sinds 2010 runt ze haar eigen bedrijf Schaatstraining (advies en begeleiding), dat grotendeels vanuit het Zuid-Duitse Inzell opereert. In de Max Aicher Arena houdt ze ook trainingsweken, waarin het bijschaven van techniek centraal staat. Daarnaast geeft ze clinics en privétrainingen.

Ze had van dichtbij gezien dat hieraan behoefte bestond, toen ze zelf in voorbereiding was op de WK Masters in Calgary (2007), die ze winnend afsloot. “Ik schreef mijn eigen schema’s en had goede trainers bij Lekstreek en Warmond”, blikt ze terug op die tijd. “Maar om me heen zag ik dat mensen zoekende waren naar de juiste begeleiding. Ze trainden keihard en als het dan in een wedstrijd niet goed ging, deden ze er nog een schepje bovenop. Hielp dat niet, dan gingen ze nóg harder trainen. Het gevolg was vaak dat ze overtraind raakten.”

Vergeer zag een gat de markt, schreef een bedrijfsplan en liet dat lezen aan Bram de Vries, oprichter van Masterscircuit Langebaan Nederland (MCLN). “Die stak zijn duim omhoog en zei: Ik ben je eerste klant! Dit is precies waar masters behoefte aan hebben.” Zo is het begonnen, eind 2010. Sindsdien zit Vergeer, die haar baan als communicatieadviseur spoedig opzegde, niet meer stil. De techniekweken in Inzell zijn populair, niet alleen bij volwassen schaatsers maar ook bij de jeugd. Ze begeleidde Beau Snellink toen hij 14 jaar was (‘gaaf om te zien waar hij nu staat’) en houdt nu zelfs elke zomer een juniorenweek.

“Iedereen wordt blij als ze iets onder de knie krijgen wat voorheen niet lukte. De lach die je dan op de gezichten terugziet, dat zijn cadeautjes voor mij”, vertelt Vergeer. “In zo’n juniorenweek kwam ooit een moeder me toe, die zich afvroeg of er wel serieus getraind werd, want ze zag haar dochter alleen maar lol maken. Ik zei: dan kijk je op de verkeerde momenten. Tijdens hun oefeningen rijden ze heel serieus rond, daartussen lachen ze en maken ze gekke dansjes. Plezier maken mag, zeker als je vakantie hebt. Haar dochter was toen elf, onlangs werd ze bij de junioren Nederlands kampioen op de 5 kilometer en de marathon: Eline van Voorden. Als ik haar zie, heeft ze nog steeds die lach op het gezicht.”

Het gros van haar klantenkring bestaat uit volwassen rijders, 30-plussers, de mannen en vrouwen van het masterscircuit. Ook zij zijn nog dagelijks bezig om zichzelf te verbeteren, of om het lichamelijk verval dat komt met de jaren te vertragen. “Ik vind het bewonderenswaardig hoeveel energie en passie ze in het schaatsen steken.”

Bij het WK in Enschede pakken veel van haar pupillen medailles, inclusief Arne Kjell, die met een zilveren plak huiswaarts keert. De eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat hij in zijn categorie (85) slechts één tegenstander had. In veel andere categorieën was de strijd om de wereldtitel een stuk spannender. Monique stond erbij als coach, was vanuit MCLN ook nauw betrokken bij de organisatie en zag dat het een mooi weekeinde was. Nederland organiseert gemiddeld eens in de vier jaar een WK. Volgend jaar zijn ze in Stavanger (allround) en Milwaukee (sprint).

Wat het belang is van kampioenschappen als dit? “We willen graag dat mensen een leven lang fit blijven. Sport helpt daar uitstekend bij. Met leuke wedstrijden, die we organiseren via MCLN, heb je ook als master een doel om naartoe te werken. Vaak doen ze dat samen, dat verbindt mensen en vergroot het plezier in de schaatssport. Het is leuk om daar als trainer/coach een beetje bij te helpen. En dan zijn WK’s als dit de kers op de taart."